Wedstrijdjes benoemen hebben bitter weinig opgeleverd
In opinie door Hasib Moukaddim op 13-02-2013 | 21:42
Tekst: Hasib Moukaddim
Er lijkt een nieuwe ronde te komen in het maatschappelijk debat over etnische groepen. Of beter gezegd: de Nederlandse kampioenschappen problemen benoemen en met de vinger wijzen. Natuurlijk zijn het wéér die Marokkanen die aanleiding en onderwerp zijn. Enfin, niets nieuws onder de zon. Bijzonder in deze is dat deze kampioenschappen in de Tweede Kamer plaats gaan vinden. Dat wordt wat, want die Tweede Kamer moet doorgaans vooral een podium zijn voor het bespreken van oplossingen.
Laat ik één ding meteen maar even uit de wereld helpen. Dat hele publiciteitsstuntje van de PVV om het debat een ‘Marokkanendebat’ te noemen, is inhoudelijk onzin. Mooi geframed en dat moet je de PVV toegeven, slim bedacht. Meer is het natuurlijk niet. Een frame. Een verpakking. Een slim uitgedoste vitrine van het PVV-winkeltje. De kern van het onderwerp is complex, veelzijdig en vooral ook onmogelijk terug te brengen tot een etnisch probleem.
Laat ik vooral ook helder zijn. Ja, er bestaan hardnekkige problemen in de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap. Dat geef ik als Marokkaanse Nederlander ruiterlijk toe. Dan heb ik het niet alleen over de eeuwig ‘te vroege uitschakelingen’ van het Marokkaans voetbalelftal in internationale eindtoernooien. De Marokkaanse gemeenschap kampt met een aantal hardnekkige ‘uitdagingen’ en daar mag niemand lichtzinnig over doen. Als we het dan toch over Marokkanenproblemen willen hebben, dan moet je het wel goed doen. Degelijk en eerlijk. Met de juiste bedoelingen. Dat betekent dat je de problemen ook daadwerkelijk wilt oplossen. Ik ga maar eens een paar Marokkanenproblemen beschrijven waarvoor ik als Marokkaanse Nederlander in het aanstaande parlementaire debat bijdragen aan oplossingen verwacht.
Een groot Marokkanenprobleem is de sterk groeiende werkloosheid onder Marokkaanse Nederlanders. Vorig jaar is de werkloosheid onder deze groep volgens het CBS bijna driemaal (5,1%) sterker gegroeid dan onder de autochtonen (1,8%). Van de Marokkaans-Nederlandse jongeren is bijna de helft werkloos (40%). Bovendien stijgt volgens diezelfde CBS (2012) de werkloosheid onder Marokkaanse Nederlanders nog steeds door en wordt het verschil met autochtonen alleen maar groter. Dit is nog eens een probleem waar de Marokkaanse Nederlanders, op z’n zachts gezegd, last van hebben. Dus, dames en heren van de politiek; wat gaat u hieraan doen?
Ook een groot Marokkanenprobleem is het grote risico op armoede onder Marokkaanse Nederlanders. De kans dat zij in de armoede belanden is 19,2% ten opzichte van 4,7% onder autochtonen. Voor kinderen is het zelfs 30% tegenover 7,4% (SCP, 2012). Een factor 4 dus. Omdat een relatief hoog percentage al langer op of onder de armoedegrens leeft, worden deze problemen dieper en hardnekkiger en dit zijn nog maar gemiddelden. In de grote steden zijn de cijfers vele malen hoger en de problematiek indringender. Wie heeft hier last van? Inderdaad, vooral de Marokkaanse Nederlanders zelf. Dus, dames en heren van de politiek; wat gaat u aan dit Marokkanenprobleem doen?
Een ander groot Marokkanenprobleem is de ruim tweemaal hogere schooluitval van vooral Marokkaans-Nederlandse jongens. Van deze jongens valt 8,2% te vroeg uit tegenover 2,9% van de autochtone jongens. Bij de meisjes is het 4,1% tegenover 2,2% (CBS, 2012). Cynisch is dat onder autochtone jongeren er een daling van de schooluitval wordt geconstateerd en bij Marokkaans-Nederlandse jongeren juist niet. Scholen doen hun best om hen binnenboord te houden, maar blijkbaar lukt het hen niet om deze onevenredig hoge uitval ook om te zetten in een daling. De toekomst van deze jongeren wordt er niet rooskleuriger op en daarmee ligt een leven aan de onderkant van de samenleving in het verschiet. Wie gaat hier last van hebben? Vooral die Marokkaans-Nederlandse jongeren zelf. Dus, dames en heren van de politiek; wat gaat u hieraan doen?
Dan is er ook het grote Marokkanenprobleem van de oververtegenwoordiging van Marokkaanse Nederlanders in de gedwongen hulpverlening. Als Marokkaanse Nederlander maak je meer kans om in de gedwongen hulpverlening te belanden dan autochtonen. In de vrijwillige hulpverlening is het juist andersom. Blijkbaar worden problemen in de opvoeding en begeleiding te lang binnen het gezin gehouden bij gebrek aan kennis van en vertrouwen in de vrijwillige hulpverlening of andere zorgvoorzieningen. Cultuurverschijnselen als schaamte en eerkwesties spelen hier ook een rol. Aan de andere kant weten de instellingen en voorzieningen in de jeugdzorg een belangrijk deel van hun cliënten nog steeds niet te bereiken en te bedienen. De combinatie van dit alles levert schrijnende situaties op binnen gezinnen, waarvan een aanzienlijk deel makkelijk voorkomen had kunnen worden. Dus ook hier de vraag aan de dames en heren van de politiek; wat gaat u hieraan doen?
Zo kan ik nog wel een poosje doorgaan en daarmee duidelijk maken dat het ‘Marokkanendebat’ niet alleen om criminaliteit mag draaien. De voedingsbodem voor criminaliteitsproblemen ligt vooral in andere levensgebieden, die ook met elkaar samenhangen. Sociaal-economische factoren zijn verweven met de sociaal-culturele factoren. Als Marokkaans-Nederlandse jongeren vaker werkloos zijn, eerder uit het onderwijs vallen, vaker en langer in armoede moeten leven en te laat de nodige zorg ontvangen, dan verhoogt dat de kans op criminaliteit. Dat ziet een blinde.
Een ‘Marokkanendebat’ met een eenzijdige focus op criminaliteit is in principe zinloos en stigmatiserend. Als het debat er toch komt, laten wij het dan ten goede gebruiken voor het vinden van oplossingen. Laten wij het perspectief op dit debat verleggen naar de realiteit, om recht te doen aan haar complexiteit en veelzijdigheid. Maar vooral ook om de problemen, die er gewoon zijn, in samenhang te beschouwen. Omdat het ene probleem het andere opwekt, in de hand werkt of op z’n minst beïnvloedt. Van de Marokkaanse Nederlanders vergt dit een kritische blik op de eigen rol en verantwoordelijkheid in de aanpak en oplossingen. Als schaamte of eer in de weg staat dat een kind op tijd de juiste zorg ontvangt, dan moet dat veranderen. Dit soort culturele drempels moeten de Marokkaanse Nederlanders met elkaar bespreken en overwinnen. Dat kan een overheid of de politiek niet doen.
Wat overheid en politiek wel kunnen en moeten doen, is oplossingen organiseren voor de sociaal-economische factoren. Doe dit vooral in samenhang en met een integrale visie. Maak integraal beleid voor werkloosheid, armoede en onderwijs gericht op die groepen met specifieke achterstanden. Creëer landelijk de kaders, de voorwaarden en de ondersteuning en straal vertrouwen en optimisme uit. Doe het vooral ook op lokaal niveau, dicht bij de mensen zelf en betrek hen bij de oplossingen. Lever maatwerk en wees pragmatisch. Verschuil je niet achter gemiddelde cijfers, terwijl onder bepaalde groepen de problemen onevenredig groot zijn. Werk achterstanden weg en zorg dat iedereen kan profiteren van generiek beleid. Stop discriminatie. Het maakt mij niet uit of je het doelgroepenbeleid noemt, specifiek beleid, maatwerk, specifiek binnen generiek beleid of cultuursensitief. Zolang je het probleem maar niet probeert te versimpelen, maar haar complexiteit serieus neemt. En bereid bent te investeren in duurzame, integrale oplossingen, in plaats van opportunistisch snelle klappen te maken voor zetelwinst of een pluim van Pownews of De Telegraaf. Want die wedstrijdjes benoemen om het benoemen en met de vinger wijzen kennen wij inmiddels wel. Het heeft ons bitter weinig opgeleverd. Behalve bitterheid wellicht. Waarde politici, een slotvraag: wat gaat u hieraan doen?
Hasib Moukaddim is directeur van het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN). Deze column verscheen op de site van de SMN en is in overleg ook op Republiek Allochtonië geplaatst. Meer blogs van Hasib vindt u hier
Meer artikelen op dit blog over Marokkanendebat of Marokkanenprobleem hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Republiek Allochtonië (voorheen Allochtonenweblog) bestaat 7 jaar. Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over criminaliteit, hasib moukaddim, marokkanendebat, marokkanenprobleem, schooluitval, werkloosheid.
