Voorbeschouwing: het nationale islamdebat
In opinie door Roemer van Oordt op 10-03-2017 | 17:20
Door Roemer van Oordt
Vanavond organiseert de Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (SPIOR) in moskee Essalam op het Vredesplein in Rotterdam het nationale islamdebat, met deelname van veel politieke partijen. Een boeiend initiatief. Want hoewel de indruk bestaat dat de islam door de cultureel-religieuze benadering van integratie en de opkomst van nationaal-populisten en rechtsextremisme in Europa en de VS een dominante factor is in het politieke debat, besteedt het gros van de politieke partijen in Nederland er nauwelijks aandacht aan.
Dat wil zeggen, die discussie is grotendeels versmalt tot een roep om een breed scala aan repressieve maatregelen om ‘de dreiging van de islam’ en ‘de islamisering van de Nederlandse samenleving’ tegen te gaan. Daarin loopt de PVV voorop, maar sluiten een aantal anderen zich steeds vaker en openlijker aan.
Wilders wil moskeeën en islamitische scholen sluiten en de Koran verbieden. Maar het gros van de andere partijen komt in hun verkiezingsprogramma’s ook niet veel verder dan het aan banden leggen van de buitenlandse invloed op en financiering van moskeeën, een verbod op gezichtsbedekkende kleding, niet meer praten met of verbieden van Turks-islamitische en/of salafistische organisaties, het tegengaan van de (versterkte) gebedsoproep of het weren van zogenaamde ‘haatimams’. Bijkomend probleem is dat veel van deze maatregelen volgens de Nederlandse orde van advocaten de rechtstaat ondermijnen, daardoor onuitvoerbaar zijn en uiteindelijk in de meeste gevallen functioneren als symboolpolitiek.
Tegen deze repressieve achtergrond gaat het de laatste jaren vooral over het griezelige spook van ‘islamisering’ dat zou knagen aan de wortels van de Nederlandse tradities en normen en waarden. Los van de steeds maar weer herhaalde mythes over de tsunami van moslims en het waanbeeld van de om ons heen grijpende institutionalisering van de islam, blijft het in de campagne steken bij Kerstbomen, Paaseieren en het Wilhelmus. Tijdens een dialoogbijeenkomst in een moskee in Amsterdam wees dominee Niek Scholten van de Willem de Zwijgerkerk de aanwezigen nog eens fijntjes op het gebrek aan (nog heel erg recent) historisch besef bij de consequente verwijzing in het debat naar onze ‘joods-christelijke traditie’ en tolerantie.
Het nationale islamdebat
Vanavond staan vragen centraal als: Past islam in Nederland? Is er plaats voor moslims in dit land? Mag ik zijn wie ik wil zijn? Of moeten we eens ophouden met de slachtofferrol? SPIOR nodigt in de aanloop naar de verkiezingen van 15 maart politieke partijen uit om kleur te bekennen op hun visie over de islam in Nederland.
Het is te hopen dat gespreksleider Yassin Elforkani er in slaagt om de discussie verder te krijgen dan het benoemen en uitventen van excessen, het creëren van angst en het doelloos uitvergroten en aanscherpen van bestaande verschillen. Ja, die verschillen zijn er in een pluriforme, muliculturele samenleving. Die kunnen fundamenteel zijn, schuren en daar moet over gesproken kunnen worden, Maar wel op een manier die ergens toe leidt en die van twee kanten komt. Een gesprek met mensenrechten als uitgangspunt en (Artikel 1 van) de Grondwet als beschermend kader voor iedereen.
Misschien zou het daarom vanavond ook eens kunnen gaan over de ondergesneeuwde diversiteit van de islam, in plaats van over gewelddadig extremisme of lange armen uit herkomstlanden. En wellicht is er ook wat meer ruimte en aandacht voor de positieve rol die de islam in het dagelijkse leven van mensen speelt, in plaats van het verkennen van de mogelijkheden om moslims te deporteren, zoals onlangs in debatcentrum de Balie.
Wat dat betreft is het een pluspunt dat Jan Roos van VNL na aanvankelijke toezegging afziet van deelname. Reden: "Ik hoopte eindelijk eens op een normale manier in gesprek te kunnen gaan met elkaar, maar nu blijkt deze moskee ook een plek waar imams staan te gillen over dat homoseksualiteit een ziekte is. Ze werken bovendien samen met het moslimbroederschap en er is enorme jodenhaat. Het is een groot haatpaleis en ik ga dat soort haatpaleizen niet legitimeren met een bezoek”. Zijn uitleg wordt in deze factcheck subtiel van tafel wordt geveegd, maar is wel een typisch voorbeeld van hoe het debat over de islam in Nederland doorgaans wordt gevoerd: heel veel na-papegaaien en ‘quilty bij association’.
Roemer van Oordt is redacteur van Republiek Allochtonië en doet onder meer onderzoek naar de institutionalisering van de islam in Nederland.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Republiek Allochtonië wordt op vrijwillige basis onderhouden. Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over #tk17, #tk2017, #verkiezingsprogramma's, islam, islamisering, moskee essalam, moslims, nationaal islamdebat, politieke partijen, roemer van oordt.