Van Bijsterveldt geeft een ideaal op: goed onderwijs voor iedereen
In opinie door Lodewijk Asscher op 09-02-2011 | 17:29
Tekst: Lodewijk Asscher
Minister Van Bijsterveldt maakte deze week bekend dat ze de strijd tegen segregatie in het onderwijs opgeeft.
'Zwarte scholen zijn een feit', stelt ze. 'Het gaat om kwaliteit van het onderwijs. Wit of zwart is minder belangrijk.'
Hoewel ik erg blij ben met de nadruk die ze legt op kwaliteit van onderwijs, maakt dat ze dit daags na de afkondiging van een bezuiniging van 300 miljoen op passend onderwijs bekend maakt, haar claim vooral op kwaliteit te gaan inzetten mijns inziens ongeloofwaardig.
Wetenschappers hebben bewezen dat bij het verbeteren van schoolprestaties etnische herkomst (kleur) alleen er niet toe doet. Er bestaat simpelweg geen ‘zwarte school’ – effect. De gemengde school is als het gaat om het verbeteren van de onderwijsprestaties van kinderen niet automatisch een beter alternatief dan de witte of de zwarte school. Een goede school biedt alle kinderen een uitdagende en stimulerende leeromgeving.
Wanneer je te veel kinderen met achterstanden die extra aandacht nodig hebben of zogeheten zorgleerlingen in een klas hebt, dan wordt het een hele klus om die kwaliteit op orde te houden. Dat zie ik in de dagelijkse praktijk van het Amsterdamse onderwijs. Samen met de scholen, ben ik al een paar jaar bezig hier heel hard op kwaliteit in te zetten. De meesters en juffen zetten zich met hun hele ziel en zaligheid in om het beste uit hun leerlingen te halen en we bereiken positief stemmende resultaten - ongeacht de kleur van de school. Maar er zit een grens aan wat je kunt bereiken, als de problemen te veel en te groot zijn.
In Amsterdam zijn er meer zwakke zwarte scholen dan zwakke witte scholen. Zwak en zwart gaat te vaak samen. Dat komt door te kort schietende onderwijskwaliteit, maar ook door falende socialisatie, integratie en opvoeding. En door onevenredig veel achterstands- en zorgleerlingen op zwarte scholen. Dat zet grote druk op een school. Om overbelasting van scholen en leerkrachten te voorkomen, moet je realistisch kijken naar wat een school aankan en moet er extra goede begeleiding en expertise beschikbaar zijn. En juist daarop bezuinigt de minister keihard.
Dat de zorg niet vlekkeloos verloopt, weten we. En het is helaas ook niet zo dat het geld vooral terecht komt op scholen met veel zorgleerlingen. Kinderen op witte scholen hebben relatief vaker een rugzakje. Kinderen krijgen namelijk een rugzakje als ze afwijken van het gemiddelde in de klas. Maar om daar rücksichtslos 300 miljoen af te halen is ouderwets Nederlands beleid. Het onderwijs voor kinderen die moeilijk kunnen meekomen moet anders georganiseerd worden, maar dat doe je niet door die speciale zorg de nek om te draaien.
Als het aan de minister ligt, krijgen scholen straks meer zorgleerlingen zonder dat daar extra geld voor is. Sterker nog, er komt niet alleen geen extra geld, ze bezuinigt 300 miljoen. Dit betekent dat niet alleen de kinderen die extra aandacht nodig hebben dit moeten krijgen zonder dat daar geld voor is, het betekent ook dat het teveel wordt voor de juf of meester en het ten koste gaat van alle kinderen in de klas. Het lijkt op z’n minst contraproductief voor het beleid van de minister om het beroep van leerkracht aantrekkelijker te maken in het perspectief van een groot lerarentekort. Tel daar nog de verlaging van de IQ grens bij op, waardoor je minder kinderen als zwakbegaafd telt, en het wordt echt een ondoenlijke klus.
De zogenaamde bakfiets ouders mijden zo’n school nog meer en dus wordt de segregatie versterkt. Gevolg: de keiharde inzet van leerkrachten om beter onderwijs te bieden gaat koppie onder. Niet vanwege kleur, maar vanwege rijksbeleid.
Ik ben van mening dat het niet de strijd tegen segregatie is die de minster opgeeft. Wat ze werkelijk opgeeft is het ideaal: goed onderwijs voor iedereen.
Ja, ik ben het eens met de minister dat de kwaliteit van onderwijs het belangrijkste is. En dat de kleur van de kinderen nooit een excuus mag zijn om je verwachtingen naar beneden bij te stellen. Daarom roep ik haar op om de bezuinigingen op het passend onderwijs uit te stellen. Zet het plan om prestatiebeloningen in te voeren in de ijskast, dat scheelt geld dat je beter kunt gebruiken. En stuur op kwaliteit door daarover bindende afspraken met gemeentes te maken.
De meesters en juffen die ik spreek, hebben liever echt respect voor hun vak en steun voor hun werk in de klas, dan een paar euro extra op hun bankrekening. Ondanks de donkere bezuinigingswolk die boven ons hangt, geven we het in Amsterdam niet op. We blijven hier vechten voor beter onderwijs voor ieder kind. We blijven falende integratie aanpakken. We helpen ouders hun kinderen op te voeden. Want als het om kinderen gaat, kan je het je niet permitteren om pessimistisch te worden.
Lodewijk Asscher is wethouder van financiën, jeugdzaken, educatie en project 1012. Ook is hij loco-burgemeester. Daarnaast is hij partijleider van de PvdA Amsterdam. Een ingekorte versie van dit artikel is vandaag ook in de Volkskrant verschenen. Met toestemming van Asscher verscheen het artikel op Republiek Allochtonië.
Zie ook: Kabinet geeft geen prioriteit aan tegengaan van segregatie in onderwijs
Meer over kwaliteit, lodewijk asscher1, onderwijs, segregatie, van bijsterveld.
