Turkse democratische rechtsstaat nog ver weg
In opinie door Dilan Yesilgöz op 09-05-2013 | 12:14
Tekst: Dilan Yeşilgöz
Studente Dilan Alp (17) ligt met zwaar hersenletsel in kritieke toestand in het ziekenhuis. Een feestelijke viering van de Dag van de Arbeid met haar vader op het Taksimplein in Istanbul is uitgelopen op een heftige en bloedige confrontatie met de politie. Dilan kreeg van de politie een gasbom op haar hoofd gegooid en brak daarbij haar schedel. Officiele bronnen melden 3 burgerslachtoffers, de televisiebeelden alleen al tonen echter tientallen.
De viering van de Dag van de Arbeid kent in Turkije een gewelddadige geschiedenis. In 1977 werden 36 demonstranten op het Taksimplein gedood toen onbekenden het vuur openden in de menigte en door de daaropvolgende paniek vele mensen werden vertrappeld. Ook in de jaren erna zijn de 1 mei-vieringen altijd gepaard gegaan met politiegeweld tegen burgers. Echter, in 2011 leek het erop dat de zittende regering een einde ging maken aan deze traditie van geweld en onderdrukking. Zowel in 2011 als in 2012 stond de AK Partij vredige vieringen toe op het Taksimplein tijdens de Dag van de Arbeid. Deze vieringen verliepen rustig en vrolijk. Maar net toen het volk dacht een flinke stap richting een democratische rechtsstaat gemaakt te hebben, beleefden de 1 mei-vierders in 2013 weer een bloedige feestdag.
De overheid kondigde aan dat de 1 mei- viering dit jaar absoluut niet op het Taksimplein zou kunnen. Doordat daar een nieuw metrostation wordt gebouwd, zijn op het plein grote bouwputten. De overheid vond deze situatie te gevaarlijk, de feestvierders zouden immers in deze bouwputten kunnen vallen. Voor hun eigen veiligheid werd een alternatieve locatie aangewezen.
Maar de vakbonden waren het niet eens met dit besluit. De Dag van de Arbeid - viering hoort van oudsher op het Taksimplein. En het Taksimplein is groot, naast de bouwputten zou er voldoende ruimte zijn voor een feestelijke viering, aldus de vakbondleiders. Dus trokken duizenden mensen op de ochtend van 1 mei richting het plein. De Galatabrug werd omhoog gehaald om de toegang naar het plein te belemmeren. Al het waterverkeer en openbaar vervoer rond het Taksimplein werd stilgelegd. En terwijl mensen zich verzamelden rond de afgezette delen van Istanbul, werden ze omsingeld door ruim 20.000 politieagenten. En daar waar de politie zogenaamd op de been was om te voorkomen dat mensen in de bouwputten zouden vallen, vielen ze nu massaal burgers aan met traangas en pepperspraybommen. Duizenden bommen zijn in een paar uur tijd gericht op mensen gegooid, in winkels, gebouwen, auto's etc. Zoals later een politiek commentator op de Turkse televisie zei; 'Om te voorkomen dat mensen hun nekken zouden breken in de bouwputten, brak de politie hun schedels met gasbommen.
De reactie van de gouveurneur van Istanbul sprak boekdelen. Hij verklaarde op dezelfde middag nog dat marginale, niet nader te noemen, groepen politiegeweld hadden uitgelokt. Om daaraan toe te voegen: 'Als onze politieagenten geen traangas en pepperspraybommen mogen gebruiken, wat moeten ze dan gebruiken?'. Bovendien zijn volgens de gouveurneur 3 gewonde burgerslachtoffers en 22 gewonde politieagenten, een simpele rekensom zou volgens de gouveurneur laten zien hoe de verhoudingen waren geweest tijdens de heftige confrontaties. De gouveurneur heeft blijkbaar niet dezelfde televisiebeelden gezien als de rest van de wereld.
Dilan is inmiddels buiten levensgevaar, maar niemand weet in welke toestand ze het ziekenhuis uit zal komen. De Turkse democratie waar iedereen op hoopte heeft het echter, weer, niet gered en is doder dan ooit.
Dilan Yesilgöz is redactrice van Republiek Allochtonië. Meer artikelen van Dilan op Republiek Allochtonië hier
Meer artikelen over Turkije op dit blog hier
Meer over 1 mei, democratie, dilan yesilgöz, mensenrechten, turkije.
