Terwijl u op vakantie was 1: de komst van een PVC-kabinet
In opinie op 16-08-2010 | 15:30
Voor de vakantievierders verschijnen op de Republiek Allochtonie vier blogs met het belangrijkste nieuws van de afgelopen weken. In dit blog aandacht voor de kabinetsformatie: de poging een paars-plus kabinet te vormen mislukte in juli. Nederland lijkt nu een rechtsminderheidskabinet te krijgen van CDA en VVD, met gedoogsteun van de PVV. Een (klein) deel van de CDA-aanhang, waaronder enkele prominenten, is niet gelukkig met samenwerking met de PVV.
Verder aandacht voor de vraag wat de komst van een dergelijk kabinet voor het integratie en immigratiebleid zal gaan betekenen.
PVC-kabinet
Het belangrijkste nieuws van afgelopen zomer is ongetwijfeld de komst van een kabinet CDA, VVD met gedoogsteun van de PVV. Een "PVC-kabinet". Nadat de onderhandelingen over een Paars-plus kabinet op 21 juli mislukten, vonden de meeste fractievoorzitters dat er nogmaals onderzoek moest worden gedaan naar een rechts kabinet. Dat zou het meeste recht doen aan de uitslag van de verkiezingen die de VVD als grootste partij en de PVV als grootste winnaar hadden opgeleverd. Ook de andere winnaars GroenLinks en D66, vonden het terecht dat door informateur Lubbers eerst een rechts kabinet werd onderzocht - waarschijnlijk in de verwachting dat dit zou mislukken.
Dat bleek een misrekening, of "naief" zoals politicoloog Van Praag in de Volkskrant betoogde. Want, Verhagen en Rutte bleken al lang in ondertrouw te zijn en samen met Geert Wilders hadden ze binnen de kortste keren een verklaring in elkaar gesleuteld, die begint met de volgende zinnen:
"De drie partijen VVD, PVV en CDA verschillen van mening over aard en karakter van de islam. De scheidslijn zit hem in het karakteriseren van de islam als óf religie óf (politieke) ideologie. Partijen accepteren elkaars verschil van inzicht hierover en zullen hier ook op grond van hun eigen opvattingen naar handelen."
'Nihilistisch' volgens publicist Jan Dirk Snel.
Gedoogakkoord
De partijen zijn overeengekomen dat het kabinet te werk zal gaan op basis van twee akkoorden: een gedoogakkoord en een regeerakkoord. In het gedoogakkoord wordt een bezuiniging van 18 miljard euro vastgelegd, plus afspraken over immigratie, integratie, asielbeleid en ouderenzorg.
De afspraken worden herhaald in het regeerakkoord en aangevuld met beleidsvoornemens van VVD en CDA. De PVV neemt deel aan de onderhandelingen onder leiding van informateur Opstelten (VVD) over beide akkoorden, maar zal alleen het gedoogakkoord ondertekenen. Ook zal de PVV geen ministers leveren voor het kabinet. De PVV heeft daarmee de vrijheid om tegen onderdelen van het regeerakkoord te stemmen die niet vastgelegd zijn in gedoogakkoord.
Kritiek uit CDA en VVD
Het voornemen om een rechts minderheids kabinet met de PVV te vormen, wordt door een meerderheid van de CDA- en VVD-kiezers gesteund. Een blik op de sites van deze partijen leert dat deze steun voor een belangrijk deel wordt ingegeven door een forse afkeer van links en vooral van de PvdA.
Toch ligt samenwerking met de PVV ook gevoelig bij enkele VVD'ers, waaronder oud kamervoorzitter Weisglas, oud-minister Voorhoeve (die al eerder bekend maakte lid van VVD en D66 te zijn) en bij een deel van de achterban van het CDA. Volgens een peiling van Maurice de Hond zou het om 20% van de CDA'ers gaan.
Behalve meer praktische bestuurlijke bezwaren, zoals een te krappe meerderheid (incl. PVV 76 zetels), de afwezigheid van de PVV in de Eerste Kamer en de relatief grote invloed van de PVV zonder dat daar regeringsverantwoordelijkheid tegenover staat, hebben de CDA' ers vooral principiële bezwaren tegen samenwerking met de PVV. Zo verklaren verontruste CDA'ers in het manifest wij staan voor onze grondrechten dat zij het gedachtengoed van de PVV beschouwen als ’een bedreiging voor onze democratische samenleving’. „De PVV stigmatiseert een aanzienlijke minderheid van onze bevolking, maakt deze tot zondebok voor vrijwel alle problemen van onze samenleving,” schrijven zij in het manifest.
"Als het CDA met gedoogsteun van de PVV gaat regeren, verloochent het zijn principes'. Dat zegt Eindhovens CDA-raadslid Ibrahim Wijbenga in het Nederlands Dagblad. Hij neemt zich voor de moslim- en vreemdelingenhaat in de PVV te vuur en te zwaard te bestrijden. Wijbenga: "Ik ben als moslim lid geworden van het CDA omdat in deze partij plaats is voor verschillende religies. Pluriformiteit en respect voor elkaars opvattingen staan hierbij centraal."
Ook CDA-prominenten, waaronder Dries van Agt, hebben laten weten principiële bezwaren te hebben tegen samenwerking met de PVV. Van Agt waarschuwt in een artikel in de Volkskrant voor de ‘dikke vinger in de pap’ die Wilders zou krijgen bij de totstandkoming van een regeerakkoord. Ook staat het PVV programma volgens hem 'bol van schokkende teksten' over integratie, immigratie en asiel. Hij maakt zich zorgen over een mogelijk totaal immigratieverbod voor personen uit islamitische landen en hij noemt het 'weerzinwekkend' dat de PVV Grondswetartikel 90 wil schrappen dat bepaalt dat de Nederlandse regering de internationale rechtsorde moet bevorderen.
Bedreiging rechtsorde?
Door sommigen, ook buiten het CDA, wordt deelname van de PVV aan een regering een bedreiging van de rechtstaat genoemd. Zo hebben de historici Snel en Hartmans een Comité voor de rechtsstaat opgericht. In een oproep, die werd ondertekend door verscheidene hoogleraren, schrijven zij:
"Wie het partijprogramma van de PVV raadpleegt, zal constateren dat deze partij onder meer de grondwettelijke vrijheid van godsdienst en levensovertuiging niet op de islam wil betrekken, een heilig boek wil verbieden, hoofddoekjes wil belasten en de “strijd tegen de islam” tot “het kernpunt van ons buitenlandbeleid” wil maken. De PVV keert zich hiermee in ieder geval tegen de artikelen 1 (rechtsgelijkheid), 6 (godsdienstvrijheid) en 7 (uitingsvrijheid) in de Nederlandse Grondwet. Ook dat is binnen ons rechtsbestel toegestaan, maar wel moet geconstateerd worden dat een partij die zich uitspreekt tegen deze fundamentele grondrechten, zich een vijand van onze rechtsstaat betoont."
"Het argument dat de PVV een andere visie heeft op de rechtsstaat, of dat het CDA zijn beginselen verloochent door met de PVV samen te werken, is een oneigenlijk argument en een beetje hypocriet." Dat schrijft Peter Boswijk, promovendus staats- en bestuursrecht in de Volkskrant .
Ook Peter Breedveld bekritiseert de CDA'ers: volgens hem CDA morrelt zelf al jaren aan verschillende grondrechten en heeft de partij dit jaar een integratienota geschreven die dicht bij het gedachtengoed van de PVV ligt.
Effect op integratie en immigratiebeleid
Tot slot de vraag wat het effect van PVV-gedoogsteun voor het kabinet zal zijn op het integratie en immigratiebleid. De PVV heeft geeist dat er harde maatregelen komen op het gebied van integratie en iiimgrati. Geen probleem voor CDA en VVD, die in hun verkiezingsprogramma's ook hebben gepleit voor een strenger beleid. De vraag is echter of het beleid wel zoveel strenger kan. De meeste maatregelen die CDA, VVD en vooral PVV voorstellen zijn onmogelijk omdat Europese regels ze verbieden. „Nederland zit op het randje op het gebied van immigratiewetgeving”, analyseert Han Entzinger, hoogleraar integratie- en migratiestudies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam in het Reformatorisch Dagblad. „Ga je nóg verder, dan is de consequentie dat Nederland de EU zou moeten verlaten.”
Meer over CDA, immigratie, integratiebeleid, manifest, politiek, PVV, rechtsstaat, van Agt, VVD, Wilders.
