Teleterrorisme
In opinie door Martijn de Koning op 14-01-2019 | 08:17
Kijk, een krant zou haar werk niet doen als ze niet rapporteert over terrorisme. En als de daders mogelijk een motief hebben dat zij ontlenen aan hun lezing van de islam, dat moet ook genoemd worden. Lijkt mij zo, niks islamofoobs aan. Zou je zeggen.
Zou je zeggen. Want het wordt anders wanneer een redactie haar keuzes zo maakt, dat het leidt tot een versterking van het doembeeld van islamitische dreiging en intolerantie en van het ideaalbeeld van de superieure, maar kwetsbare vrije en tolerante Nederlandse samenleving. Dan spreken we wel over islamofobie of anti-moslim racisme, want dergelijke beelden zijn een enorme versimpeling van de complexe realiteit en resoneren dan ook nog eens met aloude stereotyperende en vijandige beelden ten opzichte van moslims en islam. Een manier om dergelijke, deels expliciete / deels impliciete, keuzes van de redactie zichtbaar te maken is een heleboel artikelen te turven, ze te relateren aan bepaalde steekwoorden en dan te kijken welk beeld daaruit komt. En dat is waar Tayfun Balcik mee bezig is.
‘De moslimvrouw’ in de Volkskrant
Eerder schreef Tayfun Balcik over zijn onderzoek naar berichtgeving over moslimvrouwen in de Volkskrant, gedurende één maand in 2018: ‘Van de 55 berichten, waar vrouwen met een (mogelijke) moslimachtergrond direct of indirect in voorkomen, blijft 28 maal het beeld van de onderdrukte moslima hangen. Alleen de moslim als ‘terrorist’ scoort meer hits op de turflijst, maar daarover meer in een andere publicatie.’
Teleterrorisme
Nu, die andere publicatie is er en die is niet heel verrassend. Balcik onderzocht vier kranten gedurende twee maanden: De Telegraaf, Volkskrant, NRC en Algemeen Dagblad. De resultaten kunt u lezen op Republiek Allochtonië en Nieuw Wij, maar dit blog gaat over één zwaluw die geen zomer maakt bij de Telegraaf: van de 102 berichten die te maken hebben met terrorisme, is er zegge en schrijve 1 die niet direct terrorisme aan islam koppelt. Eén! Echt waar.
En dat bericht gaat dan ook nog eens over terrorisme tegen moslims. Ja, echt waar. Het gaat om het bericht op 24-11-2018, ‘Eis veertig maanden cel tegen terreurverdachte’, pagina 13, met als auteur Mark Mensink. Het gaat om de zaak tegen Vincent T die 40 maanden cel tegen zich hoorde eisen vanwege het voorbereiden van een terroristische aanslag tegen moslims en linksgeoriënteerde personen. (Uiteindelijk krijgt hij een onvoorwaardelijke celstraf van 36 maanden opgelegd vanwege het treffen van voorbereidingen op een terroristische aanslag en verboden wapenbezit.).
Het intrigeert me op de een of andere manier: het enige bericht waarin de Telegraaf islam niet in verbinding brengt terrorisme, gaat over een terrorismezaak in verband met een aanslag op moslims. Uitgaande van het idee dat de kwalificatie terrorisme weinig analytisch nut biedt, maar vooral laat zien welk geweld de krant het meest verwerpelijk vindt, mogen we aannemen dat de Telegraafredactie en journalist Mensink geen fan waren van de plannen van Vincent T.
Het is overigens niet dat er verder niks nieuwswaardigs was op dit terrein in de genoemde onderzoeksperiode. Zo werd een Britse legerofficier gearresteerd vanwege het ronselen voor de verboden (wegens terrorisme) neo-nazi organisatie National Action (ja die). En in Engeland werden drie mensen gearresteerd op verdenking van terrorisme, opnieuw van een neo-nazi organisatie: Sonnenkrieg Division. En in Duitsland werden drie politieagenten gearresteerd die lid zouden zijn van een neo-nazi cel die gedreigd had de dochter van een Turks-Duitse advocaat te vermoorden. En dit alles past binnen de trend die de Global Terrorism Index in dezelfde periode bekend maakte: Het aantal aanslagen door radicaal-rechts stijgt in Europa en de VS en de meerderheid van die aanslagen worden uitgevoerd door eenlingen, witte mannen met wit-natioalistische, anti-moslim gedachtegoed.
Radicale islamofobie vs journalistieke islamofobie
Je kunt je afvragen waarom de krant dan toch zo openlijk racistisch is haar berichtgeving? Immers, de genoemde artikelen zijn natuurlijk onderdeel van een grotere trend, denk aan de artikelen van Jan-Willem Navis die asielzoekers als ‘plaag’ beschrijft. Of denk aan de journalist van de Telegraaf die, op mijn vraag waarom hij niet wat schrijft over de vrouwenorganisaties in de Schilderswijk die zo’n goed werk doen, antwoordt: “Positief nieuws over de Schilderswijk en over moslims? Dat krijg ik er nu bij mijn redactie echt niet doorheen.” Of het optreden van Mick van Wely by Jinek waarin hij er in slaagt om seksisme van boef te racialiseren.
De journalisten en de redactie van de Telegraaf kunnen hun racistische gal spuwen juist omdat zij extremistische islamofobie verwerpen. Daardoor kunnen zij zich positioneren in alle redelijkheid door zich te verschuilen achter enerzijds ogenschijnlijk plausibele redeneringen zoals: ‘Het gaat om terrorisme en veiligheid.’ Of ‘Het gaat om de positie van de vrouw’. Of ‘Wij beschrijven alleen maar wat er gebeurt.’ De keuze voor woorden, relaties en onderwerpkeuzes is echter nooit objectief. Zo richt de Telegraaf zich in het artikel ‘Terrorist vaak een Europeaan’ vrijwel volledig op moslims net nadat enkele rapporten verschenen zetten juist extreemrechts terrorisme in het licht zetten. Maar de claim op objectiviteit kan echter wel gebruikt worden om racisme en (bij islamofobie nooit ver weg) seksisme te verhullen en de claim op het beschermen van ‘onze’ waarden en identiteit kracht bij te zetten. Denk aan de wijze waarop de Telegraaf terrorisme racialiseert, bijvoorbeeld in de volgende zin die ook in het onderzoek wordt aangehaald: “Hoe ziet dé aanslagpleger eruit? Moet je hem zoeken tussen asielzoekers of is de Jan Modaal van de jihad juist hier geboren? Is hij Marokkaan, Turk of een Nederlandse bekeerling, geradicaliseerd in de familie of juist eenzaam op een zoldertje?”
Het is waarschijnlijk niet eens zo’n heel andere gedachte dan die Vincent T. er op na houdt. Alleen de laatste dreigt met aanslagen en de Telegraaf maakt er een krant van. De T in de naam Vincent T., staat vast voor de Telegraaf.
Dit artikel van Martijn de Koning verscheen eerder op zijn blog Closer en is in overleg ook op Republiek Allochtonië geplaatst
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)
Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email
Meer over islam, islam en media, media, telegraaf.
