Stef Blok had gelijk, maar hij had het zelf niet door
In opinie door Dick Mantel op 13-09-2018 | 09:00
"We moeten af van het indelen van personen op basis van culturele kenmerken, van het cultuurdenken. Of als u liever een andere term gebruikt: van het culturisme (culturalisme), het cultureel differentialisme. We moeten af van het aanspreken van personen als groep, van het stereotyperen."
Weken lang heeft Stef Blok excuses bedacht voor zijn uitlatingen op 10 juli jl. Van ‘het was onzorgvuldig’ en ‘het spijt me’ tot ‘ik trek het terug’. En er vond een afsluiting (althans dat hoopt Blok) plaats in het Tweede Kamerdebat van 5 sept. jl.
Stef Blok zei op 10 juli over de multiculturele samenleving het volgende:
‘Noem mij één voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (…), een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog loopt en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet’
Voor Blok lijkt multi-etnisch hetzelfde te zijn als multicultureel. Ietwat verwarrend. Multi-etnisch is een neutrale, constaterende term. Omdat ik aanneem dat Blok zijn bezwaren tegen multi-etniciteit ontleent aan culturele argumenten, gaat dit artikel over Blok en multiculturaliteit. Dat was ook de inhoud van de discussie na 10 juli.
Opvallend bij de hele commotie is dat de essentie buiten schot bleef. Wat is nou eigenlijk die multiculturele samenleving waarnaar Blok zo gezocht heeft (naar de vreedzame vorm)? De multiculturele samenleving die volgens Rutte zo jammerlijk mislukt is.
De reden voor de problemen is het gebruik, voor velen het misbruik, van het woord cultuur. Cultuur is verworden van iets moois, waarvan je geniet in concertzalen, musea, landschappen enz., tot een misleidende beschrijving van de zeden en gewoonten van personen. Op zich niet verwerpelijk, maar er wordt aan cultuur een fatale invulling gegeven. Culturen zouden onveranderlijk, alles bepalend zijn voor het doen en laten van personen die tot die cultuur behoren. Dit is de essentialistische visie op cultuur. Verouderd! Culturen worden door mensen gemaakt, zijn door en door veranderlijk. Dat is de constructivistische visie op cultuur. Deze nu algemeen wetenschappelijk aanvaarde visie op cultuur betekent dat een multiculturele samenleving in feite onmogelijk is. In de zin dus van een samenleving bestaande uit naast elkaar levende groepen personen waarvan het doen en laten volledig bepaald wordt door een onveranderlijke cultuur. Deze alinea is gebaseerd op het werk van Baukje Prins, Erik Snel, Willem Schinkel en vele anderen.
Wat betekent dit voor onze samenleving? Dat hij niet multicultureel is in de misleidende, beschuldigende betekenis. Verwarring kan je alleen maar opheffen door duidelijkheid. En duidelijkheid kost soms wat woorden. Vandaar dat ik nu iets toevoeg wat woordenrijk is, maar wat hopelijk de duidelijkheid bevordert. Ik zet achter het multicultureel in multiculturele samenleving tussen haakjes de afkorting van de huidige invulling van de term multicultureel. Namelijk d.c.b.e.d.o.e.o, staande voor ‘door cultuurdenken bepaald en daardoor onmogelijk en onwenselijk’.
Het gaat bij het begrip multicultureel om twee dingen: de onjuiste interpretatie van cultuur en de kwaadwillende verandering van de betekenis van de term. In de tachtiger jaren van de vorige eeuw stond multicultureel meestal voor multi-etnisch. Een neutraal gebruik dus. De term heeft dus een andere betekenis gekregen en wordt beschuldigend gebruikt. Er is sprake van een ‘counter-discourse’. Deze term is ontleend aan het werk van Peter Scholten. Het veroordelen van multiculturaliteit kan als middel dienen om ‘de Nederlander’ voor je te winnen. Dit gebeurt inderdaad op grote schaal. Het verwijt is dan ‘multicultigek’ te zijn of naar een multiculturele (dcbedoeo) samenleving gestreefd te hebben in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Vooral links is dan het doel van de beschuldigingen. Integratie met behoud van eigen identiteit zou het middel daarvoor geweest zijn. Ik heb er al vaker over geschreven. Het is een fabel dat integratie met behoud van eigen identiteit lange tijd bepalend voor het beleid was. Wel natuurlijk in de tijd dat men ervan overtuigd was dat de gastarbeiders naar hun land zouden terugkeren (de zeventiger jaren). Deze alinea is gebaseerd op het werk van Peter Scholten, Jan Willem Duyvendak, Alfonso Fermin en vele anderen.
Wat betekent de onduidelijkheid van het begrip ‘multiculturele samenleving’ voor de uitlatingen van Stef Blok? Dat hij, als er sprake zou zijn van zo’n (onmogelijke) volledig doorgevoerde multiculturele (dcbedoeo) samenleving, gelijk zou hebben. Als er sprake zou zijn van een samenleving bestaande uit groepen die hun ‘eigen cultuur’ heilig, onveranderlijk en alles bepalend, verklaren. Het is waarschijnlijk dat in zo’n samenleving de strijd een grote rol zou spelen. Een vreedzame samenleving op die leest geschoeid zal inderdaad moeilijk te vinden zijn. Maar bedoelde Stef Blok dit?
Het tegenstrijdige is dat velen die een multiculturele (dcbedoeo) samenleving afwijzen wel een monoculturele samenleving willen afdwingen. Een samenleving waar ook de ‘dcbedoeo’ voor geldt. Onze cultuur is voor deze ‘monoculturalisten’ heilig evenals onze Joods-Christelijke traditie. Het vreemde in de hele discussie is dus dat datgene wat veroordeeld wordt in multiculturaliteit (een alles bepalende, onveranderlijke cultuur) gepropageerd wordt in monoculturaliteit.
We moeten af van het verwarrende begrip multicultureel. Wat dan wel? Multi-etnisch dan maar. Is een neutrale term. De hoofdreden voor het afschaffen van de term multicultureel is dus dat het begrip cultuur in het woord verkeerd wordt gebruikt. Algemener geformuleerd: we moeten af van het indelen van personen op basis van culturele kenmerken, van het cultuurdenken. Of als u liever een andere term gebruikt: van het culturisme (culturalisme), het cultureel differentialisme. We moeten af van het aanspreken van personen als groep, van het stereotyperen.
Zie ook:
Minister Blok en de omgang met etnische en religieuze diversiteit
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)
Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email
Meer over cultuur, integratie, multi etnisch, multicultureel, stef blok.
