Segregatie houdt kinderen gevangen in achterstand
In opinie door Marjolein Moorman op 24-10-2016 | 08:05
Segregatie is een collectief probleem. Als we kinderen al van jongs af aan apart zetten, hoe kunnen we dan verwachten dat ze later goed samenleven?
Het Amsterdamse stadsbestuur geeft miljoenen uit aan tweetalig onderwijs, maar investeert niet in het bestrijden van zwarte en witte scholen. Dat schrijft Marjolein Moorman.
Jullie moeten de ouders van Mees zijn.’ Zo werden Peter van der Lichte en Trudy Ditmeijer hartelijk verwelkomd op het Waterlant College. Ze keken ervan op. Hoe weten ze dat nou? Even later viel het kwartje. Mees was zowat het enige jongetje op school met blond haar en blauwe ogen.
Vorige week zaterdag publiceerde Het Parool een indringend stuk over Mees. Inmiddels zit hij niet meer op het Waterlant College. Hij werd gepest, uitgemaakt voor ‘tata’, ‘kaaskop’ en ‘kut-Hollander’. Heel begrijpelijk dat zijn ouders hem van school haalden, al voelt het voor hun als een nederlaag. Ze willen niet dat Mees ‘een project’ wordt. “Deze situatie is niet goed. Niet voor de Mohammeds en Ahmeds bij Mees in de klas, maar ook niet voor de kinderen op witte scholen,” aldus zijn vader.
Mees’ verhaal illustreert een groot probleem: de toenemende segregatie. Amsterdam wordt steeds meer een stad van gescheiden werelden. Naar aanleiding van een PvdA-motie onderzocht het gemeentelijke bureau Onderzoek, Informatie en Statistiek segregatie in het Amsterdamse onderwijs. Daaruit bleek dat op bijna de helft van de scholen een grote over- of juist ondervertegenwoordiging is van leerlingen met een niet-westerse achtergrond. Het niveau van beide type scholen laat zich raden. De ‘zwarte’ scholen bieden praktijkonderwijs en vmbo, de ‘witte’ scholen categoraal vwo.
Verontwaardiging
Segregatie is niet nieuw. Wel lijkt het alsof we ons er steeds minder druk over maken. Zoals columniste Lorianne van Gelder maandag schreef: ‘Het is niet zo vreemd dat schoolklassen steeds gekleurder worden. Amsterdam wordt ook steeds diverser (…) Het is helaas ook niet zo vreemd dat het vooral om klassen gaat op de laagste niveaus van het voortgezet onderwijs (…) Maar het is wel vreemd dat er niet veel meer verontwaardiging leeft over deze feiten.’
Ik denk dat dat deels komt doordat de meeste kinderen van beleidsmakers, journalisten en politici niet naar scholen als het Waterlant College gaan. Zij zien niet wat daar leeft, omdat ze niet de ouderavonden, klassenbijeenkomsten en schooluitvoeringen bezoeken. Al dan niet gestut door bijles, huiswerkklassen en toetstrainingen worden scholen als het Waterlant koste wat kost vermeden. Als onze kinderen eenmaal op de mooie gemengde of witte scholen zitten, bekommeren we ons niet meer om de parallelle wereld. Zo lossen we een collectief probleem individueel op.
Tegelijkertijd is de dominante visie op onderwijs , onder aanvoering van liberale partijen als VVD en D66, verschoven van gelijke kansen naar keuzevrijheid. Het onderwijs dient te bieden wat de mondige onderwijsconsument vraagt. In Amsterdam worden miljoenen uitgegeven aan internationalisering van het onderwijs, tweetalig onderwijs en voorzieningen voor hoogbegaafde kinderen. Maar bij verzoeken om ook te investeren in het bestrijden van segregatie en kansenongelijkheid verschuilt het college van D66, VVD en SP zich vaak achter de autonomie van scholen en keuzevrijheid.
Of we daarmee echt keuzevrijheid bieden aan alle Amsterdammers, is de vraag. Kiezen ouders bewust voor scholen die zoveel andere ouders verwoed proberen te vermijden? Zouden de meeste ouders niet het liefst een gemengde school kiezen, als ze een keuze hadden?
Segregatie is een collectief probleem. Als we kinderen al van jongs af aan apart zetten, hoe kunnen we dan verwachten dat ze later goed samenleven? Segregatie houdt kinderen ook gevangen in achterstand. Onderzoek na onderzoek toont aan dat scholen met veel achterstandsleerlingen vaker met problemen kampen rond onderwijskwaliteit en veiligheid.
Niet wegduiken
Een collectief probleem vergt een gezamenlijke oplossing. Daarom moeten we beter kijken wat er speelt in de stad, niet wegkijken onder het mom van ‘keuzevrijheid’, maar segregatie bestrijden. Door eerlijk en transparant te zijn over wat er gaande is en daar wat aan te doen. Door de beste schoolgebouwen op de lastigste plekken neer te zetten, zoals is gebeurd bij het Calvijn College. Door de beste leraren in te zetten voor kinderen die het het hardst nodig hebben en ze daarvoor te belonen.
Door extra geld in te zetten voor brede brugklassen en brede schoolgemeenschappen. Door leraren te helpen om te gaan met de diversiteit. Door schoolbesturen beter samen te laten werken. Door als norm te stellen dat op alle Amsterdamse scholen een Mees met blond haar en blauwe ogen net zo gewoon hoort te zijn als een Morad met bruine ogen en donkere krullen. Zolang dat niet zo is, verdient dat al onze aandacht.
Marjolein Moorman is universitair hoofddocent Politieke Communicatie aan de Universiteit van Amsterdam en fractieleider van de Amsterdamse PvdA. Voor Socialisme & Democratie schreef ze een uitgebreid opinie-artikel over toenemende onderwijsongelijkheid en hoe we dat op lokaal niveau kunnen bestrijden Dit stuk verscheen afgelopen zaterdag in het Parool en op de website van de Amsterdamse PvdA en is in overleg met de auteur ook op Republiek Allochtonië geplaatst.
Meer over segregatie op Republiek Allochtonië leest u hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over amsterdam, marjolein moorman, onderwijs, segregatie.
