Scheiding van kerk en staat? Waar hebben we het dan over?
In opinie door Dick Mantel op 29-03-2015 | 21:37
Tekst: Dick Mantel
De kretologie viert weer hoogtij Scheiding van kerk en staat? Ja natuurlijk. Maar waar hebben we het dan over?
Het meest opvallend kwam de scheiding van kerk en staat recent naar voren bij de plannen om gratis taalonderwijs (in de Nederlandse taal) te geven in moskeeën. Behalve dat er sprake zou zijn van bemoeilijking van de emancipatie van moslima’s, die afhankelijk zijn van hun man, zou het in strijd zijn met de scheiding van kerk en staat. Wat houdt de scheiding van kerk en staat in?
De scheiding van kerk en staat betekent dat geen kerk een bevoorrechte positie in de staat inneemt boven andere kerken of levensbeschouwelijke groepen en dat geen kerk de overheid iets kan voorschrijven, noch in het wetgevingsproces een officiële plaats inneemt. De overheid en de kerken hebben hun eigen verantwoordelijkheden en zij bemoeien zich niet met elkaars interne zaken.
De scheiding van kerk en staat betekent niet dat zij met de rug naar elkaar toe staan; integendeel, zij zijn nauw bij elkaar betrokken. Enerzijds handhaaft de overheid het recht van godsdienstvrijheid, waarborgt zij de gelijkberechtiging van godsdiensten en levensbeschouwingen en faciliteert zij het functioneren van kerken (kerkbouw, leger- en gevangenispastoraat), zonder een kerk boven andere te bevoordelen. Anderzijds spreken de kerken in hun verkondiging en in gesprekken met bewindslieden de overheid aan, indien het overheidsbeleid daartoe aanleiding geeft.
Het wel of niet gebruiken van levensbeschouwelijke argumenten in het politieke debat heeft niets te maken met de scheiding van kerk en staat. Integendeel, indien men in een levensbeschouwelijk-pluralistische samenleving recht wil doen aan die pluraliteit, blijkt het zonder die levensbeschouwelijke argumentatie niet te kunnen (ontleend aan Religies in het publieke domein, red. Henk Vroom en Henk Woldring; hoofdstuk 3 (Henk Woldring)).
Betekent het geven van gratis taallessen in een moskee bevoorrechting van het islamitische geloof? Vruchteloos heb ik geprobeerd die bevoorrechting te achterhalen. Als het toestaan van verrichten van nuttig werk voor een eigen groep bevoorrechting zou inhouden, is ons proces van individualisering wel erg ver voortgeschreden.
Schrijft de moskee iets aan de overheid voor? Ja, misschien in die zin dat Nederlandse taalonderwijs essentieel is. Nederlandse taalonderwijs in de moskee zou wel tot gevolg kunnen hebben dat in de islamofobie een nieuwe uitdrukking wordt opgenomen: ‘islamisering van de Nederlandse taal’. Het is misschien zo dat de moskee zich met een interne zaak van de staat bemoeit. Maar met het aanleren van de Nederlandse taal mag iedereen zich bemoeien.
Overtreedt de moskee haar verantwoordelijkheid? Nee! Ook de moskee is verantwoordelijk voor het welbevinden van haar aanhangers. En het spreken van de taal is een wel heel essentieel onderdeel daarvan.
Maar taalles in een moskee bemoeilijkt toch de emancipatie van moslima’s die afhankelijk zijn van hun man? (zie het betoog van vier bezwaarmakers op deze site, d.d. 26 jan. 2015).
Kunnen de bezwaarmakers dit met een degelijk onderzoek onderbouwen, of is het een hedendaagse kreet? Kan het niet zo zijn dat een bekende, vertrouwde omgeving alleen maar positieve invloed heeft op het aantal dat zich aanmeldt en op het uiteindelijke leerproces?
Maken de bezwaarmakers zich trouwens ook zorgen over het huidige gebruik van vele protestante kerken? Vele kerken zijn alleen maar geopend voor culturele evenementen. Is er een controle nodig of de kerk zich niet te veel op seculier gebied begeeft? Nee toch. En er is toch, hoop ik, ook geen zorg over bevordering vanuit de kerk van de neokapitalistische marktwerking. Want wat is het heerlijk om op een zondag in een kerk rond te lopen vol met marktkraampjes met kunst, keramiek, handvaardigheidsproducten en boekjes. Boekjes die trouwens ook over de ontmaskering van de vele stereotyperingen van de islam kunnen gaan.
Dick Mantel, gepensioneerd wiskundeleraar en voorstander van een serieuze bezinning op het huidige ‘discours van culturalisme’. Meer van Dick Mantel op Republiek Allochtonië
Zie ook:
Amsterdams gemeentebestuur: geen taalles in religieuze gebouwen
Taallessen in Amsterdamse moskee? PvdA zegt 'ja'' VVD en SP zeggen 'nee'
Meer over scheiding kerk staat hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over dick mantel, moskee, scheiding kerk staat, taalles.
Reacties
John Dubbelboer - 01/04/2015 05:40
De Nederlandse opvatting over scheiding van kerk en staat is weliswaar iets anders dan bovenvermelde Franse benadering maar deze laatste is zeer verhelderend.
Bovendien is het volstrekt doorzichtig wat deze taallessen in de moskee impliceren: de oude mannen van de eerste generatie gastarbeiders die zich hebben teruggetrokken in de moskee willen de macht van die moskee versterken.
Een volstrekt ander verhaal dan een een onschuldige open dag met kraampjes in een Protestantse kerk waar geen financier uit de Golfstaten meekijkt.
