Over een versterkte gebedsoproep die door een 'kwajongensstreek' niet klonk
In opinie door Roemer van Oordt op 08-11-2019 | 16:26
Vanmiddag, even voor enen, zou voor het eerst de versterkte oproep tot het vrijdagmiddaggebed door de Henri Dunantstraat in Amsterdam Nieuw-West klinken. Gisteren verrichtte een gespecialiseerd bedrijf nog de laatste geluidsmetingen en werd alles getest. Het was druk in en bij de Blauwe moskee, vooral ook met een flink leger aan uitgerukte verslaggevers en -leggers. Vol verwachting waren de camera's en Iphones gericht op de voorgevel en het dak. Maar toen het zover was, klonk er alleen een zacht geluid uit de voordeur van de moskee. Technsiche stroring, werd gedacht. Een zichtbaar opgelaten woordvoerder Nourdeen Wildeman behield zijn humor en meldde dat 'de ophef over de versterkte gebedsoproep nu was verplaatst naar het niet klinken er van'. Toen een verslaggever van de NOS hem vroeg of dit niet allemaal in scène was gezet om aandacht te trekken, kwam uit zijn tenen: 'absoluut niet'. Later bleek de kabel van de geluidsinstallatie te zijn doorgeknipt. 'Wij beschouwen dit als een kwajongensstreek'', liet Wildeman weten. Volgende week vrijdag een nieuwe poging.
Alle ophef en media-aandacht is trouwens nogal opzienbarend. In Nederland wordt al jarenlang, soms zelfs dagelijks, in naar mijn ruwe schatting 35 moskeeën zonder problemen de Adhaan via luidsprekers en vaak vanaf minaretten verspreidt. Je kan van hoofdimam Yassin Elforkani zeggen wat je wilt, maar vanaf de aankondiging dat de Blauwe Moskee in Amsterdam het voornemen had de versterkte gebedsoproep als middel in te zetten om de aanwezigheid van de islam te normaliseren, werd dat niet alleen in de hoofdstad het gesprek van de dag.
In eerdere bijdragen op dit blog schreef ik al over de geschiedenis van de verstrekte gebedsoproep in Nederland en over de vaak scherp afwijzende observaties van politici en commentatoren. Ook ging ik in op de bedenkingen bij moslims en andersdenkende buurtbewoners van de Blauwe moskee over de manier van inspraak en op de vraag of dit nu wel het middel zou moeten zijn om 'de islam te normaliseren’. Helaas moest ik ook berichten over de bedreigende reacties op het voornemen. Zoveel is duidelijk; het onderwerp leeft.
Toegegeven, het afscheid van de Britse parlementsvoorzitter John Bercow - u weet wel, die van ‘order, order’ - overtrof de mediadichtheid (beiden haalde ze overigens wel Zondag met Lubach). Maar ik hoorde in radio- en televisieprogramma’s en las in kranten de afgelopen weken voor mijn gevoel vaker ‘Allahoe Akbar’ dan in een doorsnee moslimland. Mission accomplished, zou je zeggen: het gesprek over de plek die deze uitingsvorm van de islam in Nederland mag en kan krijgen wordt breed gevoerd, zonder dat er doorlopend een associatie is met terrorisme.
Het was overigens goed om moslims zélf eens te horen praten in die programma’s. Zo pareerde Nourdeen Wilderman op NPO Radio 1 kalm, met de nodig humor en dus zonder veel moeite de - deels islamofobe - klaagzang van de Amsterdamse fractievoorzitter van Forum voor Democratie Annabel Nanninga.
Hij benadrukte de intentie om te werken aan die negatieve associatie door de gebedsoproep een context te geven, kwam consequent terug op het grondwettelijk kader en kreeg daarbij zelfs regelmatig bijval van EO-interviewer Thijs van den Brink. Best knap. Nanninga probeerde haar betoog vooral relevantie te geven door te refereren aan de afwijzende reacties op het voornemen van de Blauwe moskee door haar ‘knetterlinkse raadsgenoten en GroenLinks burgemeester’ en haalde zelfs de bedenkingen over de meerwaarde van DENK er bij. Verder bleef ze hameren op het doordrammerige, provocerende karakter (‘heeft niets te maken met verbinding, met een gezellige integreerbare Nederislam vol klokkengelui, maar is alleen het in het Arabisch schreeuwen van een strijdkreet’), en bleek zoals vaker creatief en selectief om te kunnen of willen gaan met grondrechten en wettelijke kaders.
Advocate Elsa van de Loo, frequent bezoekster van de Blauwe Moskee, gaf voor dezelfde zender in strakke bewoordingen de gevoelens van veel moslims weer. NIDA, de partij waar Van de Loo actief voor en bij is, maakte een compilatie van ruim 3 minuten met haar inbreng waarin alle relevante argumenten de revue passeerden:
Van verankering in de Grondwet en de Wet openbare manifestaties tot vooral politici en minder buurtbewoners die er ophef over maken of aan het woord komen en van selectieve invulling van culturele waarden en normen tot de Scheiding van Kerk en Staat (dus geen inmenging in de invulling van religie - taal, in dit geval). Van voorbeelden uit andere steden waar het al lang praktijk is en geen grote problemen veroorzaakt tot je niet verstoppen, uitingsvormen van de islam in de openbare ruimte bespreekbaar maken en een plek in de samenleving geven. Tijden veranderen, maar fundamentele rechten niet, stelde Van de Loo
Met die laatste, scherpe quote reageerde zij op uitspraken van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema, die in een debat in de gemeenteraad de versterkte oproep onnodig en gedateerd noemde. In datzelfde debat benadrukte Halsema weliswaar dat de oproep beschermd is door de Grondwet, maar gaf ze ook aan dat ze het gebrek aan enthousiasme bij bijna alle fracties in de gemeenteraad over het plan deelde.
Halsema wil in gesprek met Elforkani. Dat zal op korte termijn gaan gebeuren, met het bestuur erbij. Het zal, zo schat ik in, niet erg lang gaan om frequentie en decibellen, maar vooral om de mogelijke precedentwerking die van dit initiatief uitgaat op andere moskeeën in Amsterdam. Voor Elforkani is dat normaliseren. De gemeenteraad en het college zitten op hun beurt gezien recente uitlatingen niet bepaald op navolging te wachten. Toch eerst maar even horen hoe de versterkte oproep bij de Blauwe moskee - anders dan vandaag (video-opname) - echt klinkt? Vrijdag een nieuwe poging; hopelijk zonder kwajongensstreken of erger.
Foto: Nourdeen Wildeman in gesprek met AT5 (Roemer van Oordt)
Video-opname van de Adhaan die niet werd versterkt (Roemer van Oordt)
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)
Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email
