Home » Blog » Opinie » Ondergang van de rechtstaat in Turkije

Ondergang van de rechtstaat in Turkije

In opinie door Dilan Yesilgöz op 27-12-2013 | 10:32

Tekst: Dilan Yesilgöz

Wat begon als een titanenstrijd tussen de Turkse minister president Erdogan en de islamitische leider Gulen, lijkt nu uit te draaien op de ondergang van de Turkse rechtstaat, voor zover deze al bestond. Erdogans gedrag van een, democratisch gekozen, autoritaire leider begint nu zelfs binnen zijn eigen AK-partij weerstand op te roepen.

Tien dagen geleden startte het grote corruptieonderzoek in Turkije dat heeft geleid tot grote onrust in het land. Ruim 50 verdachten zijn aangehouden, waaronder zakenmensen, bureaucraten en zonen van (AKP) ministers. Inmiddels is een aantal weer vrijgelaten, en is een aantal verdachten in staat van beschuldiging gesteld. De corruptie zou samenhangen met openbare aanbestedingen van overheidsopdrachten. Van een aantal verdachten is bekend dat zij nauwe banden onderhouden met Erdogan.

Erdogan’s reactie op het onderzoek en de arrestaties spreekt boekdelen. De democratisch gekozen leider was woest dat het Openbaar Ministerie hem niet van tevoren had geïnformeerd over het corruptieonderzoek. Erdogan noemde de aanhoudingen een ‘smerige operatie’, gericht op het beschadigen van zijn regering. Volgens Erdogan is het corruptieonderzoek het product van één groot complot van met name Gulen, maar ook: Amerika, Israel, de rente-lobby, seculieren, kapitalisten en iedereen die hij in dit rijtje nog even vergeet. Een vergelijkbaar lijstje hanteerde Erdogan tevens tijdens de Gezi Park demonstraties. Daarbij beloofde hij de demonstranten en sympathisanten op te zullen sporen en hij heeft zijn belofte waar gemaakt. Vele supporters van de Gezi demonstraties hebben de afgelopen maanden bezoek gehad van de overheid. In de vorm van arrestaties, ontslagen, onaangekondigde belastingonderzoeken bij grote bedrijven en ga zo maar door. 

En ook nu hanteert Erdogan dezelfde strategie; angst zaaien dat er een groot complot tegen de Turkse staat plaatsvindt, vijanden benoemen en bedreigen en vervolgens deze monddood maken.

Journalisten, aanklagers en meer dan 60 (!) politiemensen zijn inmiddels ontslagen of geschorst omdat ze een bijdrage zouden hebben geleverd in het corruptieonderzoek. De nieuwe politieleiding weigert momenteel de opdrachten van de aanklagers in het kader van het corruptieonderzoek uit te voeren.

Daarnaast is de wet snel aangepast zodat aanklagers een strafrechtelijk onderzoek vooraf moeten laten accorderen door hun politieke bazen. Media mogen niet meer zonder officiële persuitnodiging politie- en rechtsgebouwen in. Geheime documenten, zoals de notulen van de Nationale Veiligheidraad, worden gegeven aan de drie kranten die gelinieerd zijn aan Erdogan en zijn AK-partij. Zaman, de krant gelinieerd aan Gulen, mag sinds deze week niet meer verspreid worden op de vluchten van Turkish Airlines.
Tevens heeft Erdogan hard uitgehaald naar ‘buitenlandse krachten’ die zich in Turkije bevinden en zijn regering doelbewust kapot zouden willen maken. Zo liet Erdogan onlangs weten dat buitenlandse ambassadeurs, en in specifieke zin de Amerikaanse, te gast zijn in Turkije en ieder moment het land uitgezet kunnen worden als ze zich niet gedragen als gasten.

Op eerste Kerstdag hebben drie van de vier betrokken AKP ministers ontslag ingediend. Twee van deze afgetreden ministers ontkennen dat hun zoons of zijzelf iets illegaals gedaan hebben. Zij gaan mee in de retoriek van Erdogan dat het onderzoek een ‘vuil spelletje’ is tegen de regering en tegen de AK-partij. De derde afgetreden minister, de milieuminister Bayraktar, deed echter, voor Turkije, een zeer opmerkelijke oproep. Hij riep Erdogan op om zijn voorbeeld te volgen en ook op te stappen. Bayraktar gaf in zijn statement aan dat de bouwprojecten die worden genoemd in het corruptieonderzoek tot stand zijn gekomen met medeweten van Erdogan. Idris Naim Sahin, oud- minister van Binnelandse Zaken, één van de oprichters van de AK-partij en jeugdvriend van Erdogan, heeft zich vlak erna aangesloten bij Bayraktar. Sahin: ‘De stappen die de regering van Erdogan de afgelopen dagen heeft genomen tegen de politie en justitie passen niet binnen een rechtstaat, deze zijn onwettig’.

Zo beginnen de eerste openlijke geluiden van kritiek ook, eindelijk, vanuit de AK-partij richting Erdogan te komen. Hopelijk blijft het niet bij deze geluiden, maar durven meer mensen vanuit zijn eigen kring op te staan tegen hem. Erdogan, ooit in de beeldvorming de democratische, gematigde leider van Turkije, helpt nu het land op hoog tempo de afgrond in. De vraag is of hij op tijd gestopt kan of zal worden. En de enige die dit kan, is het volk zelf.
 

Dilan Yesilgöz is redactrice van Republiek Allochtonië en kandidaat voor de Amsterdamse gemeenteraad namens de VVD. 

Meer van en over Dilan op Republiek Allochtonië: hier

Over Turkije op dit blog: hier

Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.  

Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.

Meer over ak, dilan yesilgöz, erdogan, turkije, zaman.

Reacties