Nederlandse mediastilte rond Saharaconflict
In opinie door Ellen van de Bovenkamp op 03-12-2010 | 17:52
tekst: Ellen van de Bovenkamp
Wat gek dat ik in de Nederlandse media niets terug kan vinden over de ontwikkelingen in Marokko van de laatste weken. Op de internetsites van de dagbladen ben ik in elk geval niets tegengekomen. Alleen in Het Parool stond een kort bericht: honderdduizenden protesteren in Casablanca tegen EU-resolutie, en beschuldigen vooral de Spaanse socialistische partij van vooringenomenheid.
Wat is er aan de hand? Het conflict rond de Westelijke Sahara speelt plotseling weer op. Volgens Marokko is dit gebied een integraal onderdeel van het Marokkaanse territorium. Europese landen, waaronder Nederland, betwisten dit. Tot 1975 werd het gebied door Spanje bezet. Nadat dit land zich terugtrok, organiseerde koning Hassan II de Groene Mars: een mars waarbij duizenden Marokkanen naar het zuiden liepen, ten teken van hun verbondenheid met dit gebied.
Mauritanië en Algerije maakten echter ook aanspraak op dit stuk woestijn, dat wegens vermeende oliebronnen in de grond, fosfaat, een visrijke kust en een strategische positie (aan de kust, in het midden van de Sahel, en tegenwoordig dichtbij Al-Qaida-trainingskampen), interessanter is dan je op het eerste gezicht zou denken. Mauritanië trok zich al snel terug uit het ruziemaken, maar Algerije hield voet bij stuk en steunt tot vandaag de dag Polisario, dat strijdt voor een onafhankelijke Westelijke Sahara.
Hoewel het conflict sinds de in 1991 overeengekomen wapenstilstand vooral een diplomatieke kwestie leek te zijn – het gebied staat onder controle van de Verenigde Naties, ontstonden er de afgelopen maanden plotseling fricties. Activiste Aminatou Haidar hield een hongerstaking, Spanje en Algerije werden ervan beschuldigd haar gemanipuleerd te hebben. Vervolgens was er de hele affaire rond activist Mustapha Salma Ould Sidi Mouloud, die op dit moment gevangen wordt gehouden door Polisario, en daarna het op z’n minst onhandig te noemen optreden van het Marokkaanse leger in een provisorisch tentenkamp in de buurt van Laâyoune. Bij rellen in dat kamp en in Laâyoune zelf vielen verscheidene doden. Waarna de Spaanse Partido Popular bij de Europese Unie aandrong op een onderzoek.
De hele situatie werd verhevigd doordat de Spaanse krant El Pais een foto afdrukte ter illustratie van de gebeurtenissen in Laâyoune, en vervolgens bleek dat de foto van een Palestijnse baby was. El Pais verontschuldigde zich hiervoor en zei dat de foto deel had uitgemaakt van een serie foto's van een amateurfotograaf uit Laâyoune, van wiens diensten gebruik was gemaakt omdat het gebied afgesloten was voor journalisten. In Marokko meende men het slachtoffer te zijn van een complot van de Spaanse media.
Eerlijk gezegd is het vanuit Marokko niet heel gemakkelijk om een evenwichtig beeld te krijgen van de hele situatie. Dat de Sahara Marokkaans is, is een vaststaand gegeven dat niet in twijfel mag worden getrokken. Dat is zo’n groot taboe, dat het voor Marokkaanse media moeilijk is om de verschillende aspecten van het conflict te belichten. Eerder begreep ik dat er een bepaalde EU-resolutie tegen Marokko was aangenomen, later begreep ik dat het geweld in Laâyoune alleen in algemene termen is veroordeeld en dat er is aangedrongen op een internationaal onderzoek. Tja, als je niets te verbergen hebt, is het dan tactisch om zo’n onderzoek te dwarsbomen? Maar de Marokkaanse overheid stelt dat Spanje zich al lang genoeg met interne aangelegenheden heeft bemoeid.
Op dit moment lijkt het nieuws overheerst te worden door beelden van de demonstratie die afgelopen zondag plaatsvond. Volgens de Marokkaanse overheid waren er rond de drie miljoen Marokkanen, die de straten van Casablanca rood en groen kleurden met hun vlaggen, spandoeken en posters. De Sahara is Marokkaans, Wij zijn één volk, Met onze ziel en met ons bloed zullen wij ons land verdedigen, Wij veroordelen de bloedige evenmenten in Laayoune die georkestreerd werden door Algerije en Polisario, Leve de koning!
Toen we op zondagavond van Marrakech richting Casablanca reden, kwamen tientallen bussen met terugkerende demonstraten ons tegemoet en op de televisiebeelden is een gigantische menigte te zien, dus het ogenschijnlijk belachelijk hoge getal van drie miljoen kan best kloppen. Niet alleen waren er bussen gehuurd om mensen uit alle delen van het land naar Casa te vervoeren, er waren ook andere demagogische middelen ingezet: ik kreeg een uitnodiging per sms van mijn telefoonprovider! Handig dat bijna alle grote bedrijven hier staatsbedrijven zijn.
Maar het zal niet heel moeilijk geweest zijn om mensen zover te krijgen naar Casa af te reizen: de Marokkanen hebben het helemaal gehad met het conflict rond de Sahara, dat nu al meer dan dertig jaar aansleept. Dacht iedereen net dat de ophef over de voormalige Spaanse Sahara langzaam wegstierf, brak ineens de hel los.
Vreemd hoor, dat de Nederlandse media er niet over berichten: in Nederland gaat het alleen over radicale imams en ‘Marokkaanse bontkraagjes’, maar de Sahara is de twistappel die de diplomatieke verhoudingen tussen Nederland en Marokko al jarenlang op scherp zet.
Op Global Voices een kort overzicht van wat er op dit moment speelt.
Ellen van de Bovenkamp woont en werkt in Rabat (Marokko) en schrijft hierover op haar blog Rbatiya dat zeer de moeite waard is te bezoeken. Deze column verscheen eerder op haar blog.
Meer over ellen van de bovenkamp, eu, marokko, polisario, rbatiya, spanje, westelijke sahara.
Reacties
Hatim Filali - 02/01/2011 14:55
Ik heb u reacties over de Westelijk Sahara bekeken, well done my brother. graag zou ik met u hier over om de tafel willen zitten, u kunt contact met mij opnemen via Filali2@hotmail.com.
graag hoor ik van u.
mvg
Hatim Filali
Jij ook weer dank. Toch houden we een principieel punt van meningsverschil: het zelfbescikkingsrecht is mijn ogen een elementair mensenrecht. Ik citeer wikipedia:"
Het internationaal gerechtshof heeft in 1975 geoordeeld dat er al vóór de Spaanse kolonisatie banden hadden bestaan tussen de Westelijke Sahara enerzijds en Marokko en Mauritanië anderzijds maar dat beide staten nooit daadwerkelijk gezag hadden uitgeoefend over het gebied. Het Hof kwam dan ook tot de conclusie dat de Westelijke Sahara gedekoloniseerd diende te worden, waarbij het zelfbeschikkingsrecht van de lokale bevolking voorop stond."
Wat is er mis mee om aan de oorspronkelijke bevolking te vragen door wie ze bestuurd willen worden? Dat is de basis van democratie.
Dank voor je reactie. Je hebt het over een bezetting en ik heb het over Marokkaans grondgebied. Een land kan nooit een ordinaire bezetter van eigen land.
Vóór Spaanse bezetting was het Marokkaans. De stammen die daar wonen zijn Berbers en Arabieren. Berbers zijn de oorspronkelijke bewoners van dit gebied en Arabische stammen zijn als nomaden vanuit Arabië gekomen en zijn daar op goedkeuring van de Sultan gestationeerd. Nu willen ze op Berbers grondgebied een Arabische republiek stichten. Dat zullen Marokkanen/Berbers/Imazighen nooit accepteren. De resoluties waar je naar verwijst, hebben het over zelfbeschikkingsrecht voor de Sahrawi’s, en als dat door Marokko geaccepteerd wordt, dan betekent het dat Marokko erkent dat Westelijke Sahara geen Marokkaans gebied is. En dat is onjuist.
Je reacties zijn beschaafd, veel beschaafder dan die van amazigh, maar geven me toch een ongemakkelijk gevoel. Het mag zo zijn dat Marokko veel geld in de Sahara heeft gestopt, maar Marokko deed dat niet uit louter altruisme. Marokko heeft zelf ook grote geopolitieke en economische belangen bij het bezet houden van de Westelijke Sahara.
Aan de Sahraouis zelf is nog steeds niets gevraagd. Die wachten al 35 jaar op een referendum dat er volgens een VN-resolutie zou moeten komen. Zolang dat referendum er niet is geweest, blijft Marokko een ordinaire bezetter, een land dat bovendien VN-resoluties naast zich neerlegt. Gecombineerd met de muur die is gebouwd, de schending van de mensenrechten door Marokko, propaganda door de Marokkaanse overheid en een vloot met hulpgoederen, zijn er meer overeenkomsten met het conflict tussen Israel en Palestina dan veel Marokkanen lief is.
Omdat u in Marokko verblijft, hoop ik dat u ook weet dat Marokko 30 jaar lang miljarden in de zuidelijke provincies heeft gepompt ten koste van andere delen van Marokko. De terugkerende Sahrawi's uit Polisario's kampen krijgen allerlei privileges en worden verwend terwijl de rest van Marokko keihard werkt om zijn brood te verdienen. I.p.v. dank krijgt Marokko stank, vernielingen en terrorisme. En dat doet pijn. Vandaar ook die 3 miljoen Marokkanen op de been om hun woede en ongenoegen te uiten. Verder is er schandalige zwartmakerij vanuit Spanje en Algerije aan de gang. Je kunt op allerlei zaken een conflict hebben, maar als je haat je blind maakt zoals beelden tonen van een gewonde Palestijns kind en een familiedrama uit Casablanca en deze toeschrijven aan Marokkaans optreden in Laâyoune, dan zijn alle journalistieke normen en waarden overschreden. Hierdoor voelt zich een Marokkaan miskend is zijn rechten en ziet dat er krachten bezig zijn om het land te destabiliseren en zwart te maken. Hier had Nederlandse media aandacht moeten geven en hun collega’s journalisten vooral in Spanje met hun schandalige aantijgingen bekritiseren
Wat niet vermeld staat in het artikel de doden die gevallen zijn aan de kant van ordetroepen. 11 mensen aan de kant van het leger en 2 burgers. Hoe verklaart men het hoge aantal doden aan de kant van het leger? Marokko wist waarschijnlijk van de strategie van Algerije en Polisario en wilde hen niet in de kaart spelen en heeft ongewapende ordetroepen gestuurd om tentenkampen te ontruimen. De reden van de ontruiming is om het broeinest van terroristen te ontmantelen. Daarnaast is op de videobeelden te zien hoe een gewonde soldaat de kiel werd doorgesneden, ambulances vernietigd, gewonde en dode soldaten ontheiligd. Op anderen beelden is ook heel duidelijk te zien hoe iemand op een dode soldaat stond te pissen. Als je dit soort gedragingen niet in een artikel opneemt welke ik belangrijk vind om een verklaring te kunnen geven waarom een menigte van 3 miljoen bereid was om zich te tonen in Casablanca. Dit soort gedragingen heeft Marokkanen gekwetst. We kunnen zelfs een oorlog voeren, maar er is fatsoen en respect voor de doden, gewonden en gevangenen. Doe je dat niet, dan heb je geen fatsoen en verwacht ook geen sympathie.
@amazigh: Owh?
