Nederlandse Marokkanen in debat over politieke en economische ontwikkelingen in Marokko
In opinie op 22-04-2012 | 13:52
Afgelopen vrijdag debatteerden Nederlandse Marokkanen in Amsterdam over de politieke hervormingen, de staat van de democratie en de sociaaleconomische situatie in Marokko. Is er ook in Marokko een Arabische lente gaande? En in hoeverre houden de sociale ontwikkelingen de Marokkanen in Nederland bezig? ‘Nederlandse Marokkanen zijn veel te pessimistisch over de ontwikkelingen in Marokko.’
Tekst: Floris Meijer
Het debat in Amsterdam Nieuw-West met als titel 'Barometer politieke en sociaal-economische ontwikkelingen in Marokko' werd georganiseerd door Algebra, kenniskring voor Marokkaans Nederlandse senior professionals en het Amsterdamse jongerencentrum Argan. Gastsprekers waren Mohamed El Maazouz, antropoloog en bestuurslid van de Partij voor Authenticiteit en Moderniteit (PAM) en onderzoeker en auteur Steven Adolf. Adolf werkte jarenlang als correspondent voor onder andere de Volkskrant en NRC Handelsblad en is auteur van 'Marokko achter de schermen' (2005) dat een kijkje geeft in de ontwikkeling van Marokko door de eeuwen heen.
Verbonden
Na een inleiding van Algebra-bestuurslid Khalid Boutachekourt waarin hij de recente ontwikkelingen schetste van onder meer de sociale protestbeweging in Marokko, werd onder leiding van gespreksleider Mustafa Aarab gedebatteerd aan de hand van een aantal stellingen. Tijdens het debat werd duidelijk dat de aanwezigen zich als Nederlandse Marokkanen sterk verbonden voelen met Marokko en zich hier ook voor willen inzetten in woord en daad. Ook online, op websites als marokko.nl en bladna.nl, laten Nederlanders met een binding met Marokko blijken de sociale en politeke ontwikkelingen in Marokko op de voet te volgen. Tegelijkertijd blijken Marokkaanse Nederlanders ook belangrijk voor Marokko, ondermeer vanwege de investeringen in de lokale economie. (Noot 1)
Op sommige momenten werd er fel gediscussieerd, onder meer over de wijdverbreide corruptie in Marokko, de fragiele positie van de media en de vrijheid van meningsuiting en de positie van de vrouw. El Maazouz werd door aanwezigen scherp bevraagd op zijn positie als bestuurslid van PAM, een partij die in 2008 werd opgericht door Fouad el Himma, een gewezen minister van Binnenlandse Zaken en een goede vriend van koning Mohammed VI [M6 red.]. PAM is een fusie van vijf kleinere partijen en komt rechtstreeks voort uit de ideeën van koning Mohammed. Voor sommige aanwezigen maakt dit laatste punt de partij per definitie verdacht.
Politieke aardverschuiving
Bij de Parlementsverkiezingen in Marokko van november 2011, die door veel Nederlandse Marokkanen werden gevolgd, behaalde de islamistische Partij voor Gerechtigdheid en Ontwikkeling (PJD) onder leiding van Abdelilah Benkirane een grote overwinning. Met ruim een kwart van de stemmen kon de PJD een regeringscoalitie gaan leiden. Deze overwinning werd door velen gezien als een politieke aardverschuiving in Marokko. De verkiezingen maakten deel uit van een reeks hervormingen die koning Mohammed VI momenteel doorvoert. Volgens kenners wil de vorst daarmee voorkomen dat de onrust in de Arabische wereld overslaat naar Marokko. De 20 februari-beweging was de Marokkaanse ‘light’-variant van de sociale protesten in de Arabische wereld. De naam van de protestbeweging is een verwijzing naar 20 februari 2011 toen er voor het eerst massaal werd gedemonstreerd door burgers die meer democratie en sociale gerechtigdheid eisten. Het was voor het eerst in de moderne geschiedenis van Marokko dat er politieke bewegingen de straat op gingen van uiteenlopende ideologische pluimage.
M6
Adolf stelt dat in Marokko de feitelijke macht nog steeds bij de koning ligt. ‘Mohamed VI heeft een enorme politieke en economische macht. De laatste grondwetswijziging en de parlementsverkiezingen kunnen worden gezien als een stap in de goede richting. De vraag blijft echter wel of de voorgenomen constitutionele verkiezingen daadwerkelijk geïmplementeerd zullen worden. Problemen als de hoge (jeugd)werkloosheid, analfabetisme en armoede blijven niet eenvoudig aan te pakken.’
Volgens El Maazouz dient de jonge democratische beweging in Marokko niet te worden vergeleken met democratieën in het Westen, die vaak een lange geschiedenis kennen. In vergelijking met andere landen in de Arabische wereld gaat het met die beweging in Marokko echter steeds beter. Ook de economische ontwikkeling van het Noord-Afrikaanse land is de laatste decennia op veel punten sterk verbeterd. Dat dorpen op het platteland die twintig jaar geleden nog praktisch onontwikkeld waren nu asfaltwegen, elektriciteit en stromend water hebben, is daar een van de voorbeelden van. De toehoorders die de afgelopen jaren regelmatig in Marokko zijn geweest beamen die opgaande beweging.
Optimisme
De ontwikkelingen in Marokko moeten dan ook in het juiste perspectief worden gezien. Een Marokkaanse met een Brabantse tongval vat dit misschien nog het beste samen: ‘Marokkaanse Nederlanders zijn veel te pessimistisch over de ontwikkeling van Marokko. Wij kijken te vaak met een Nederlandse bril. We mogen best tevreden zijn over de vorderingen die zijn gemaakt.’
Onder de aanwezigen van de bijeenkomst waren vooraanstaande Marokkaanse Nederlanders als Achmed Baâdoud (stadsdeelvoorzitter van het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West), Sadik Harchaoui (bestuursvoorzitter van Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling FORUM), Ila Kasem (directievoorzitter van adviesbureau Van de Bunt) en Mohamed Sini (directeur ROC Midden-Nederland en voorzitter van Algebra).
De bijeenkomst van afgelopen vrijdag vormt het tweede onderdeel van een drieluik van bijeenkomsten met thema’s rond de verbinding tussen Nederland en Marokko. De eerste bijeenkomst ging over de (on)wenselijkheid van een Marokkaans-Nederlandse lobby voor politiek Den Haag. De volgende samenkomst vindt plaats op 24 mei a.s. in Utrecht en heeft als thema het organiserend vermogen van Marokkaanse Nederlanders. Er zal onder meer worden teruggeblikt op de positie van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland.
Noot 1) Zo blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit dat Marokkaanse Nederlanders niet alleen geld overmaken naar familieleden in Marokko, ook doen zij investeringen en zetten zij kleinschalige sociale projecten op. Daarnaast laten Marokkanen buiten Marokko steeds vaker een tweede huis bouwen in het land van herkomst of dat van hun voorouders, iets wat de bouwsector in met name het Noorden een enorme boost heeft gegeven. Verder brengen veel Marokkanen hun zomervakantie in Marokko door, wat ten goede komt aan de Marokkaanse toerisme-industrie.
Meer over Algebra, Argan, Marokkaanse Nederlanders, Marokko, Mohamed El Maazouz, Steven Adolf.
