Nederland loopt achter met toetsing en registratie imams
In opinie door Mohamed Ajouaou op 07-09-2017 | 07:26
Sinds de aanslagen in Spanje, waarbij imam Es Satty uit Ripoli een sleutelrol speelde, wordt weer gepleit voor de registratie van imams. In Trouw lieten hoogleraar terrorisme Edwin Bakker en antropoloog Martijn de Koning weten hierin weinig heil te zien. Imam is geen beschermd beroep. Wil je tot registratie overgaan, dan zal de overheid eerst moeten definiëren wat nu precies een imam is.
Mohamed Ajouaou, docent islamstudies aan de Vrije Universiteit, is het niet met hen eens.
Volgens Edwin Bakker en Martijn de Koning is een registratie van imams niet wenselijk, zeiden zij onlangs tegen Trouw. Het zou discriminatie zijn en praktisch onuitvoerbaar, omdat imam toch een onbeschermd beroep is. Bovendien zou het schijnveiligheid bieden.
Deze argumenten snijden geen hout. Beide deskundigen gaan voorbij aan de werkelijke maatschappelijke behoefte achter deze roep om registratie: dat moslims orde op zaken stellen in het islamitische religieuze landschap. Daarin lopen ze ten opzichte van christenen behoorlijk achter.
Deze achterstand inlopen is geen discriminatie. Dat het beroep imam onbeschermd is, is reden te meer om dit eens te gaan beschermen. En inderdaad behoort het imamschap, net als de moskee-organisatie, van oudsher tot de strategische belangen van de samenleving. Misbruik van beide, bijvoorbeeld als ideologische podia, kan veiligheidsrisico's met zich meebrengen. De zelfverklaarde imam die onopgemerkt een hele groep minderjarigen opleidde tot pleger van aanslagen in Barcelona, is een goede illustratie hiervan.
Registratie elders
De noodzaak tot het reguleren van het ambt imam blijkt al uit de drastische maatregelen die islamitische landen hebben genomen. In Egypte bijvoorbeeld mag sinds kort niemand zich imam noemen als hij niet geregistreerd staat bij Al-Azhar of gerelateerde organisaties. Zelfs het dragen van imam-ambtskleding is verboden als men niet als imam staat geregistreerd. Sinds 2006 gelden in Marokko (naar aanleiding van terroristische aanslagen in Casablanca) strenge eisen om de titel imam te bemachtigen en als zodanig diensten aan te bieden aan burgers.
Deze eisen zijn opgenomen in een ‘handleiding’ genaamd Dalil al-imam wa al-khatib wa al-wa‘iẓ, die het Marokkaanse Ministerie voor Islamitische Zaken in samenwerking met de Hoge Raad van Ulama (geestelijken) samenstelde. In deze handleiding komen het profiel, de grondhouding, competenties, kernwaarden, beroepsidealen en zelfs de persoonlijke kenmerken aan de orde. Landen als Turkije en Tunesië beschikken veel langer over een dergelijke strakke structuur voor het ambt imam.
Zelfs in België zijn moslims verder dan in Nederland. Daar beschikt de Moslimexecutieve, het vertegenwoordigende orgaan van de moslims in België, over een uitgewerkt 'model van imam' met verschillende rangen en de daarbij behorende verantwoordelijkheden. Daarnaast heeft de Moslimexecutieve een Hoge Raad van Theologen opgericht, die waakt over naleving van de beroepsstandaarden van de erkende imams en beschikt het over een aanstellingsprocedure en een disciplinaire commissie die zich buigt over problemen rond rechtspositie, orde en tucht.
Religieuze voorwaarden en gedragscodes
Interessant in de bovengenoemde toetsingskaders zijn niet alleen de heldere religieuze voorwaarden voor het bemachtigen van de titel imam of geestelijke in het algemeen. Even interessant zijn de opgenomen gedragscodes die schade voor openbare orde en veiligheid in de samenleving voorkomen. In het 'Charter bedienaar van de islamitische eredienst' is zelfs opgenomen dat de imam in zijn optredens rekening houdt met de organisatie en het functioneren van de maatschappij, geen uitspraken doet die in strijd zijn met Belgische wetgeving of de openbare orde verstoren en dat hij erover moet waken de openbare orde en de principes van de rechtsstaat te laten eerbiedigen.
Ingrediënten voor een goed toetsingskader zijn er in overvloed. Maak daar een Nederlandse versie van en koppel daar een register aan van imams die eraan voldoen. Dat zijn er echt heel veel. Degenen die daaraan niet kunnen of willen voldoen kunnen hun eigen gang gaan, maar dan weten de moslimgemeenschap en de samenleving dat.
Dr. Mohamed Ajouaou doceert islamstudies aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en de KU Leuven. Daarnaast is hij Hoofd Islamitische geestelijke verzorging bij het ministerie van Veiligheid en Justitie. Een iets kortere versie van dit artikel verscheen gisteren in Trouw.
Zie ook:
Alle imams registreren? Een slecht idee vinden deskundigen ITrouw)
Imams in Nederland (polderislam.nl)
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Het hijgerige integratiedebat beu? Republiek Allochtonië legt de nadruk op onderzoek en feiten. Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over imam, imams, mohamed ajouaou, registratie.
