Mondige vrouwen
In opinie op 11-05-2015 | 11:32
Huwen is niet zo lastig blijkt, maar de problemen ontstaan pas als je er genoeg van hebt en wil scheiden.
Veel Turkse en Marokkaanse meisjes huwen al begin 20. Huwen ze als een soort van vlucht uit huis, of omdat ze echt de liefde van hun leven hebben gevonden?
Aydan Turgut pleit voor mondige meiden die voor zichzelf opkomen.
'Behabandjes die van de schouder vallen, bevallingsweeën en ontharingsproblemen. Mannen hebben er geen last van, ze moeten gewoon alleen maar ''man'' zijn en zelfs dat lukt ze niet. Dat zegt een jonge dame in Turkije tijdens een reportage op straat. Grote woorden. Man - vrouw relaties blijken nog steeds complex te zijn, zo blijkt ook uit een documentaire over vrouwen in Iran die willen scheiden van hun man. Voor mij een hele openbaring hoe 'mondig' jonge vrouwen overkomen als zij voor een rechter uitleggen waarom zij willen scheiden. Het geeft je echter een dubbel gevoel als je realiseert dat die uitbundigheid ook een kwestie van pure noodzaak is om gehoord te worden!
Is dat in Nederland anders dan? Hoe zit het met vrouwen van Turkse of Marokkaanse afkomst bijvoorbeeld? Vaak geven vrouwen bij conflicten met de echtgenoot of ex aan dat overheidsinstanties zoals de politie hen niet serieus nemen. Bij escalatie van de situatie is het dan natuurlijk al te laat. In 2013 zijn er iets meer dan vijfhonderd meldingen van eerwraak geweest, waarbij sprake was van mishandeling, verkrachting, ontvoering en moord. Bij twintig van deze meldingen was er een dodelijke afloop.
Opvallend was dat Lodewijk Asscher en Ivo Opstelten in hun reactie dit enkel relateerden met cultuur of geloof. Voor mij net iets te kort door de bocht. Want hoe zit het dan met de Hollandse man die de relatiebreuk met zijn vriendin niet kan bekroppen en haar stalkt? Psychische mishandeling! Of is het toch echt een ''allochtonenprobleem''? Die labels...gruwelijke hekel heb ik eraan.
Het doet mij dan ook goed als ik het beleid van het Openbaar Ministerie lees over de vervolging van strafbare feiten die gerelateerd kunnen worden aan huiselijk geweld en eergerelateerd geweld. Als aanleiding worden voorbeelden gegeven als verzet tegen regels, overspel en buitenechtelijke zwangerschappen. Opmerkelijk is de volgende zin: ' De kans bestaat dat bij ruzies in allochtone families sneller gedacht wordt aan eergerelateerd geweld, terwijl bij een conflict in autochtone gezinnen met een vergelijkbare aanleiding automatisch het etiket ‘huiselijk geweld’ in beeld komt. Gewelddadig gedrag in allochtone gezinnen zou dan voortkomen uit cultuur, terwijl bij huiselijk geweld onder autochtonen die link naar cultureel bepaalde opvattingen achterwege blijft.' Geweldig is dat, die nuchterheid en zelfreflectie van de overheid hierbij!
Wat is tegenwoordig de positie van allochtone vrouwen in Nederland dan? Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) geeft in zijn rapport over integratie (2014) enige achtergrondinformatie en maakt daarbij onderscheid tussen de eerste en de tweede generatie allochtonen . Uit het rapport blijkt dat de Turkse en Marokkaanse meisjes de laatste jaren hun onderwijspositie verbeterd hebben. Turkse en Marokkaanse vrouwen nemen echter niet altijd deel aan de arbeidsmarkt en zijn relatief vaak niet economisch zelfstandig. Volgens het CBS zijn zij half zo vaak economisch zelfstandig als de Turkse en Marokkaanse mannen en half zo vaak als autochtone en Surinaamse vrouwen.
Verder benadrukt het CBS dat Turkse en Marokkaanse vrouwen vaak niet samenwonen, maar al vroeg huwen en daarna al snel hun eerste kind krijgen. Het CBS wijt de vroege gezinsvorming onder de Turkse en Marokkaanse tweede generatie en het relatief hoge aandeel alleenstaande moeders onder de Surinaamse en Antilliaanse vrouwen aan de culturele patronen in het land van herkomst van de ouders. Op vijfentwintigjarige leeftijd had bijna 35 procent van de Turkse en 15 procent van de autochtone vrouwen een kind. Dit verbaast mij nog enigzins, aangezien de gezinsvorming onder hoger opgeleiden niet meer zo 'vroeg' kan worden genoemd. Dat neemt echter natuurlijk niet weg dat de rest van de Turkse en Marokkaanse meisjes vaak al begin 20 huwen. Huwen als een soort van vlucht uit huis, of echt omdat je de liefde van je leven hebt gevonden? Dat is nog maar de vraag.
Huwen is niet zo lastig blijkt, maar de problemen ontstaan pas als je er genoeg van hebt en wil scheiden. Vaak is er (met name bij de eerste generatie) sprake van een huwelijk in het land van herkomst, bijvoorbeeld Turkije en een registratie van het huwelijk in Nederland. Ben je dus klaar met je man en wil je verder met je leven dan heb je in Nederland een advocaat nodig om tot een echtscheiding te kunnen komen om vervolgens middels een advocaat in Turkije de uitspraak van de Nederlandse rechter daar te laten erkennen. Tijd, stress en geld kost het dus.
Voor Marokkanen is dat niet veel anders. Omdat de Marokkaanse overheid het nationaliteitsbeginsel toepast op zijn onderdanen is het personen en familierecht van Marokko van toepassing op alle onderdanen, dus ook zij die buiten Marokko wonen. Uiteraard past Nederland in beginsel het Nederlandse recht toe, met alle gevolgen van dien. De Filippijnen maakt het nog bonter: echtscheiding is min of meer onmogelijk. Juridisch gezien kan een huwelijk enkel nietig worden verklaard, het huwelijk heeft dan nooit bestaan. Dit is slechts mogelijk als sprake was van onbekwaamheid van een van de partijen bij het aangaan van het huwelijk. Andere redenen zoals huiselijk geweld worden niet als gegronde redenen aangemerkt. Iran lijkt in dat opzicht dan toch iets vooruitstrevender!
Terug naar Nederland..
Vele stichtingen en verenigingen zijn er opgericht voor en door vrouwen van verschillende afkomsten in Nederland. De een meer op emancipatie gericht dan de ander.
En de overheid? In het beleid dat het Openbaar Ministerie (OM) hanteert wordt vermeld dat als slachtoffers uitdrukkelijk aangeven geen aangifte te willen doen het OM zoveel mogelijk bewijs verzamelt om tot ambtshalve vervolging van de verdachte over te gaan. In hoeveel gevallen neemt het OM dan zelf het initiatief om tot vervolging over te gaan en heeft dat nog enig effect uiteindelijk? Bij verschillende ontvoerings,- en moordzaken in Nederland blijkt het nog een moeilijk op te lossen kwestie. En de families van deze vrouwen/meisjes? Ondanks dat allochtonen zich in veel opzichten aanpassen aan de ''moderne samenleving'' blijkt toch dat we in de kern nog conservatief blijven.
Op jezelf wonen zonder dat je getrouwd bent wordt in sommige conservatieve kringen nog steeds als ongepast beschouwd. Vaak zijn het niet alleen de mannen die 'ongepast gedrag' veroordelen, maar doen vrouwen/moeders daar keihard aan mee.
Elk kind dat op de wereld wordt gezet heeft een eigen vrije wil en dient zelf moreel besef te ontwikkelen, waarbij je als ouder enkel kan begeleiden. Dan worden we niet meer betiteld als ''brutale mondige vrouw'', maar misschien gewoon als een individu die opkomt voor zichzelf.
Aydan Turgut is jurist en docent.
Meer over vrouwenemancipatie op dit blog hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over aydan turgut, emancipatie, verborgen vrouwen, vrouwenemancipatie.
