Meer aandacht voor mensenrechteneducatie is noodzakelijk
In opinie door Fenna Ulichki op 29-01-2014 | 07:38
Tekst: Fenna Ulichki
Mensenrechten zijn geen statische museale waarden die achter een vitrinekast staan maar waarden die vragen om permante onderhoud. Mensenrechteneducatie zou een logisch onderdeel van burgerschapseducatie moeten zijn, maar deze vormen van educatie komen in Nederland moeilijk van de grond. Tijd om dat te veranderen.
Scholieren scoren slecht op burgerschap, kopte dagblad Trouw enige tijd geleden. Scholieren in Guatemala en Italië meer weten over democratie en vaardigheden die bij burgerschap horen dan Nederlandse scholieren. Onze scholieren halen de middenmoot als het gaat om kennis over het democratisch stelsel maar op alle andere terreinen zoals opvattingen over rechtvaardigheid en over migratie zijn de scores slecht. Onderzoekers noemen de opvattingen van scholieren over migranten zelfs extreem. In geen enkel ander land staan scholieren zo negatief tegenover gelijke rechten voor migranten. Kortom we doen het slecht!
Een zorgelijke ontwikkeling en toont aan dat mensenrechten, vrijheid, barmhartigheid en rechtvaardigheid niet vanzelf ontstaan. Het zijn geen statische museale waarden die achter een vitrinekast staan maar waarden die vragen om permante onderhoud. (Gebrek aan) Democratie, burgerschap en mensenrechten zijn niet ver van mijn bed, in oorlogsgebieden of verre dicaturen. Ze zijn universeel.
Burgerschapseducatie gaat voor een belangrijk deel over mensenrechteneducatie, waarvan het belang door het College voor de Rechten van de Mens als volgt omschreven wordt: ‘Mensenrechteneducatie moet fundamentele principes overbrengen, zoals gelijkheid, non-discriminatie en respect voor de menselijke waardigheid. Ook dient het begrippen als de universaliteit, ondeelbaarheid en wederzijdse afhankelijkheid van mensenrechten te benadrukken.”
Mensenrechteneducatie zou een logisch onderdeel moeten zijn van burgerschapseducatie. Toch is dat vaak niet het geval. Uit een uitgebreid onderzoek van het Nederlandse Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) lezen wij dat burgerschapseducatie in Nederland zich vooral richt op sociaal burgerschap en gemeenschapszin en minder op de rechten van individuen binnen de democratische rechtstaat. Naast participatie en sociale integratie, legt mensenrechteneducatie ook de nadruk op de verhouding tussen het individu en de lokale, nationale en wereldgemeenschap
Natuurlijk gebeuren er ook mooie dingen binnen het onderwijs, zoals het concept Vreedzame school. Een breed programma dat streeft naar de school als democratische gemeenschap, waarin kinderen en docenten leren conflicten constructief op te lossen. Kinderen leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun school en wat het betekent om een burger in een democratische rechtsstaat te zijn
Maar we kunnen beter. De Onderwijsraad bracht in 2012 een rapport uit waarin wordt vastgesteld dat scholen moeite hebben met het invullen van burgerschapseducatie. Onderwijsraad benadrukt het belang van ondersteuning vanuit overheid en samenleving en explicieter opnemen van burgerschapseducatie in de kerndoelen van het onderwijs.
Samen met D66 en PVDA heb ik afgelopen week een initiatiefvoorstel ingediend dat pleit voor het bevorderen van een combinatie van burgerschap en mensenrechteneducatie binnen het onderwjis. We willen weten in hoeverre Amsterdamse scholieren in aanraking komen met kennis van mensenrechten bij burgerschapseducatie en we willen scholen ondersteunen in de uitvoering van het programma burgerschapseducatie.
Fenna Ulichki is gemeenteraadslid in de Amsterdamse gemeenteraad namens GroenLinks en bij de komende verkiezingen lijsttrekker in Amsterdam-West. Dit artikel verscheen eerder op haar blog. Meer artikelen van Fenna op Republiek Allochtonië hier.
Zie ook:
De verkeerde lijstjes; Nederland en mensenrechten
Amnesty International uit forse kritiek op Nederland
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over burgerschapseducatie, fenna ulichki, groenlijks, mensenrechten, mensenrechteneducatie.
