Home » Blog » Opinie » Links moet zich altijd uitspreken tegen racisme en discriminatie

Links moet zich altijd uitspreken tegen racisme en discriminatie

In opinie door Rutger Groot Wassink op 15-12-2017 | 11:50

Je kunt als linkse partij niet zwijgen bij het zoveelste voorbeeld van racisme of discriminatie. Met zwijgen doet links haar eigen idealen geweld aan. Sterker: links is niet links als ze zich niet uitspreekt tegen racisme en uitsluiting.

Zomaar drie gebeurtenissen deze week. Emeritus hoogleraar Gloria Wekker wint de Joke Smitprijs vanwege haar langdurige strijd voor de verbetering van de positie van de zwarte vrouwen in Nederland. De negatieve en openlijk racistische reacties zijn heftig en fel. BNR-journalist Lamyae Aharouay is tafeldame bij het televisieprogramma De Wereld draait door (DWDD). Haar valt op social media de meest verschrikkelijke, anti-islamitische drek ten deel. En kickbokser Rico Verhoeven ziet zich, na zijn partij tegen de Marokkaanse Belg Jamal Ben Saddik, gedwongen om te benadrukken dat dit géén etnisch conflict was maar gewoon, een wedstrijd tussen twee topsporters.

Drie gebeurtenissen, op het oog zonder samenhang. Maar die je, in het licht van recente discussies, niet los van elkaar kunt zien. Gewone, normale dingen die direct virulent racisme oproepen. Schokkend en pijnlijk vooral. Maar ook niets nieuws. Kijk naar wat er in het verleden en onlangs met de anti- zwarte piet activisten gebeurde. Zij kregen het zwaar te verduren en hun burgerrechten werden (niet voor het eerst) beperkt. Natuurlijk kun je, zoals sommige commentatoren doen, zeggen dat dat incidenten of uitwassen zijn en dat het maar om een klein leger racistische trollen gaat. Maar ik geloof dat niet. Het zit dieper en is meer verspreid dan we wellicht durven toegeven. En dat besef roept de wezenlijke vraag op: waarom accepteren we dit?

Recentelijk is er veel gediscussieerd over de vermeende tegenstelling tussen sociaaleconomische thema’s (als werk) en culturele onderwerpen (als identiteit). Vrijwel altijd wordt in dergelijke gesprekken Steve Bannon, de voormalige adviseur van Trump, aangehaald. Zijn doctrine is dat zolang de Democraten over thema’s rond identiteit praten en het sociaaleconomische aan de Republikeinen laten de laatstgenoemden winnen. Merkwaardig genoeg lijkt de opvatting van Bannon in Nederland aan populariteit te winnen. Ook linkse partijen menen dat ze niet over identiteit maar juist over sociaaleconomische thema’s moeten praten. Laat er geen misverstand over bestaan: ik vind dat linkse partijen ALTIJD een duidelijk links, sociaaleconomisch verhaal moeten hebben. Dat lijkt me evident. Maar waarom stil zijn over die andere onderwerpen? Valt dat strikte onderscheid tussen de twee ‘soorten’ thema’s überhaupt wel te maken?

Voor mij staat in mijn politieke handelen sociale rechtvaardigheid centraal. Het doel is een inclusieve samenleving waarin eenieder prettig leven kan en waar geen onderscheid tussen mensen wordt gemaakt op basis van wat dan ook. Spreiding van kennis, macht en inkomen is het belangrijkste instrument daartoe. En ja, dat is sociaaleconomisch. Maar is het dat alleen? Dat lijkt me niet. Sociale rechtvaardigheid kan alleen bestaan als ALLE barrières worden beslecht. Dus ja, het gaat over een andere verdeling van welvaart, over het bestrijden van ongelijkheid en over andere bezitsverhoudingen. Maar alleen focussen op sociaaleconomische verhoudingen schiet tekort. Sociale rechtvaardigheid gaat net zo goed over macht, over het tegengaan van dominantie van welke (culturele) groep dan ook. Het gaat over vrijheid, gelijkwaardigheid en over representatie.

Alleen streven naar een andere economische orde is een veel te smalle definitie van sociale rechtvaardigheid. Aanpassing van machtsverhoudingen tussen groepen mensen (klassen?) en individuen is een onlosmakelijk onderdeel van dat ideaal. Herdefiniëring van bestaande machtsstructuren is niet alleen een consequentie van andere sociaaleconomische verhoudingen maar een op zich zelf staand doel. En dus kun je nooit nalaten je daar voor uit te spreken. En dus kun je niet zwijgen bij het zoveelste voorbeeld van racisme of discriminatie. Het moet veroordeeld, telkens weer. Met zwijgen doet links haar eigen idealen geweld aan. Sterker: links is niet links als ze zich niet uitspreekt tegen racisme en uitsluiting.

Rutger Groot Wassink is fractievoorzitter van GroenLinks Amsterdam en lijsttrekker bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Dit stuk verscheen eerder op joop.nl en is in overleg met de auteur ook op Republiek Allochtonië geplaatst.

Meer over discriminatie, links, racisme.

Reacties