Lin Muyizere en de ondraaglijke lichtheid van de Nederlandse nationaliteit
In opinie door Kris Berwouts op 10-10-2014 | 14:02
Tekst: Kris Berwouts
Lin Muyizere is een Nederlander. Althans: voorlopig nog wel. Op 27 september kreeg hij een brief van de Staatsecretaris van Veiligheid en Justitie waarin staat dat hij het voornemen heeft hem zijn Nederlands staatsburgerschap af te nemen. Hij zou bij de aanvraag tot naturalisatie belangrijke informatie hebben achtergehouden. Lin werd 50 jaar geleden geboren in Rwanda. Net na de genocide reisde hij met zijn twee kinderen naar Nederland. Zijn vrouw, ook Rwandese, was daar toen de genocide uitbrak. Een paar jaar later is hun derde kind in hun nieuwe vaderland geboren.
In januari 2010 is zijn vrouw naar Rwanda vertrokken. Ze wilde de zittende president, Paul Kagame, uitdagen bij de presidentsverkiezingen. Maar zover is het nooit gekomen: al in het eerste uur na haar aankomst kwam Victoire Ingabire in aanrijding met het regime. Ze werd op allerlei manieren vervolgd en tegengewerkt: haar partij raakte niet erkend en mocht dus geen meetings houden. Kaderleden en militanten werden geïntimideerd en mishandeld, Ingabire kreeg huisarrest en in oktober 2010 werd ze gearresteerd.
Uiteindelijk werd ze veroordeeld tot acht jaar gevangenis, schuldig bevonden aan terrorisme, samenzwering ten einde de regering te ondermijnen en aan negationisme, het ontkennen van de genocide. Amnesty International eiste een snel en eerlijk proces in beroep, omdat het gevoerde proces helemaal niet beantwoordde aan de internationale eisen.
'Het proces werd ontsierd door de onmacht van de rechter om ervoor te zorgen dat de elementen van bewijs op een degelijke manier werden geverifieerd, en door de minachting van de openbare aanklager voor een eerlijk proces,' was het oordeel van Sarah Jackson van Amnesty International in een persbericht dezelfde dag nog. In december 2013 werd de straf in beroep bijna verdubbeld tot 15 jaar. Haar relaas kwam eerder al uitgebreid aan bod op Mo.be.
Lin Muyizere
Vandaag is haar man aan de beurt: de Rwandese regering heeft Nederland gevraagd om Lin Muyizeye uit te leveren wegens zijn vermeende rol tijdens de genocide. Er is geen enkele aanwijzing dat Lin Muyizere in 1994 zou opgeroepen hebben tot geweld of er zelf gebruikt zou hebben. Rwanda wil dat de Nederlands autoriteiten Muyizere’s Nederlandse nationaliteit afnemen en hem uitleveren aan zijn geboorteland.
De advocaat van de familie, Jan Hofdyk, reageert furieus: 'Rwanda gebruikt Ingabire’s echtgenoot om haar te breken. Er zijn alleen maar twee anonieme getuigen als bewijs. Deze brief is Muyizere’s doodsvonnis.'
Geen rechtsstaat
Rwanda is een land waar het open politiek debat alleen maar op papier bestaat. In de praktijk functioneert het land als een eenpartijstaat. Het RPF (Rwandees Patriottisch Front) controleert niet alleen de wetgevende, uitvoerende en gerechtelijke instellingen maar ook de pers, en heeft een dodelijk efficiënt repressief apparaat uitgebouwd.
Afwijkende meningen worden op tal van manieren gemarginaliseerd. Eén daarvan is het juridisch vervolgen van al wie het beleid en de visie van het regime in vraag stelt. Daarvoor is er een juridisch kader geschapen dat gecreëerd waarbij mensen beschuldigd worden van divisionisme, het ontkennen van de genocide of het verspreiden van de genocidaire ideologie. Omdat deze misdaden in de wet erg vaag of niet omschreven worden, kan je je natuurlijk erg moeilijk tegen dit soort beschuldigingen verdedigen. En verder is het Rwandese gerecht totaal gepolitiseerd. Rwanda is geen rechtspraak zoals wij die kennen, de rechtbank werkt niet onafhankelijk van de machtshebbers.
Op die manier wordt elke mening die tegen de overheid ingaat al jaren geneutraliseerd, niet alleen in Rwanda zelf maar ook binnen de Rwandese diaspora in het buitenland. En als dat niet helpt worden de mensen wel op een andere manier het zwijgen opgelegd.
Op Nieuwjaar 2014 werd de dissidente militair en Kagame’s voormalig topmedewerker Patrick Karegeya in een hotelkamer in Johannesburg vermoord. Ook op zijn medestander Kayumba Nyamwasa werden al verschillende aanslagen gepleegd. Dit zijn de grote namen die in de spotlights van de actualiteit staan, maar onder de radar zijn de laatste jaren veel minder bekende Rwandezen verdwenen. Deze verdwijningen werden in kaart gebracht door academici als Susan Thompson of NGO’s als Human Rights watch, zowel wat betreft verdwijningen in het buitenland of in Rwanda zelf, maar halen zelden de internationale pers.
Het is verbijsterend dat Nederland, tot nader order een gerespecteerde rechtstaat, zelfs maar overweegt om een burger zijn nationaliteit te ontnemen en uit te leveren aan de karikatuur van een rechtstaat. Lin Muyizere maakt geen enkele kans op een eerlijk proces in Rwanda.
Kris Berwouts studeerde Afrikaanse taalkunde en geschiedenis in Gent. Hij werkt als zelfstandig consultant en schrijver. Dit stuk verscheen eerder op MO en is in overleg met de auteur ook op Republiek Allochtonië geplaatst.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen
Meer over Kris Berwouts, Rwanda.
