Leerstoel ‘Vrijzinninge Marokkaanse Nederlanders’
In opinie door Froukje Santing op 12-11-2010 | 17:29
tekst: Froukje Santing
In de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap is al geruime tijd een interessante discussie aan de gang: de roep om de bemoeienis van de Marokkaanse overheid met Marokkaanse Nederlanders tot een halt te brengen en om erkenning van de religieuze en levensbeschouwelijke diversiteit onder Marokkaanse Nederlanders; zowel in de eigen gemeenschap als in de gehele Nederlandse samenleving. “In plaats van aangesproken te worden als groepsrepresentant willen wij beoordeeld worden op onze eigen individuele capaciteiten, ontplooiingswensen en inzet”, aldus de notitie die de initiatiefnemers, inmiddels verenigd in het Netwerk Vrijzinnige Marokkaanse Nederlanders, onlangs naar buiten brachten.
Het Netwerk poogt om in een serie bijeenkomsten in het land de discussie aan te scherpen en de aanhang te verbreden. Op grond van mijn masteronderzoek ‘Niet alleen Allah’ was ik zaterdagavond 6 november uitgenodigd om in de Openbare Bibliotheek in Rotterdam te spreken over het laatste thema: dat Marokkaanse-Nederlanders onderling tot meer ruimte en erkenning dienen te komen voor diversiteit, pluriformiteit, het recht op individuele keuzevrijheid en verantwoordelijkheid.
Het was duidelijk dat ik niet was ‘ingehuurd´ om een alomvattend antwoord op dit megaonderwerp te formuleren. Het Netwerk zit nog niet in het stadium van oplossingen. De initiatiefnemers zijn vooralsnog op zoek naar manieren van kijken die hen helpen om voorbij de stereotype beelden over ‘Marokkanen’ in Nederland te komen. Beelden die oprijzen uit opiniepeilingen, oude en nieuwe media of stellingnamen in het politieke debat.
Wat mij aanspreekt bij dit Netwerk is niet alleen de thematiek die ze aansnijden, maar vooral ook de reflectie op het eigen denken en handelen die ze zichzelf opleggen. Het idee is dat “ook onder Marokkaanse Nederlanders zelf onderling kritisch moet worden gesproken over de vraag of het eigen hokjesdenken niet mede aanleiding is geweest tot die stereotype beeldvorming”.
Wie wil emanciperen, zoals deze Vrijzinnige Marokkaanse Nederlanders, is gebaat bij inzicht in het denken en handelen van de ‘eigen’ groep. Dat inzicht is vooralsnog gebrekkig – ook op grond van wetenschappelijk onderzoek. Daarom mijn oproep zaterdagavond aan het Netwerk: sprokkel het komende jaar gelden bijeen onder bijvoorbeeld Marokkaanse Nederlandse ondernemers en zoek contact met universiteiten zodat jullie op het landelijk congres van het Netwerk in november 2011 de leerstoel ‘Vrijzinnige Marokkaanse Nederlanders’ in het leven kunnen roepen.
Migranten in Nederland met een moslimachtergrond, waaronder Marokkaanse Nederlanders, worden in de media en de politiek stelselmatig tot moslim gereduceerd. Dat is hun enige label. Voor alles wat ze doen en laten, wordt een verklaring in hun geloof gezocht. Zo wordt geen recht gedaan aan de veranderende beleving van de islam op individueel niveau. Maar, zeker zo belangrijk, dan blijven ook die migranten met een moslimachtergrond buiten beeld die zich niet langer wensen te identificeren met de islam. Dit zijn precies de zaken waar dit ‘Netwerk van Vrijzinnigen’ tegen ageert.
De leerstoel zou een manier kunnen zijn om de regie van wat wetenschappers in Nederland onderzoeken inzake migranten en de ontwikkeling van de islam onder hen meer in eigen hand te nemen. Bovendien zou het een rol kunnen vervullen in het verder uitwerken van het idee van wat nu onder Vrijzinnige Marokkaanse Nederlander wordt verstaan. Wie zij zijn, in de ogen van henzelf. En welke moeilijkheden ondervinden ze bij het opeisen van hun individuele identiteit, zowel in de ‘eigen’ kring als in de Nederlandse samenleving? Kennis maakt niet alleen vrij, maar zonder goed inzicht in de pluriforme Marokkaans-Nederlandse samenleving is het voor het Netwerk onmogelijk om de tactiek voor de komende tijd vast te stellen; wat ze precies willen bereiken en hoe?
Froukje Santing is journalist, masterstudent islam in de moderne context en lid van het blogteam van Nieuwemoskee. Voorheen was zij correspondent in Turkije voor het NRC Handelsblad.Haar blog is ook verschenen op haar eigen blog en op de site de Nieuwemoskee
Zie ook:
vrijzinnige Marokkanen willen meer individuele vrijheid
Meer over froukje santing, netwerk vrijzinnige marokkaanse nederlanders.
