Laat mislukte coup leiden tot meer zelfreflectie en solidariteit
In opinie door Cemil Yilmaz op 16-07-2016 | 16:50
Tekst: Cemil Yilmaz
Een staatsgreep, coup, coup d’état of putsch is de plotselinge, illegale afzetting van een regering, meestal door een kleine groep van een instelling van de bestaande staat. Vaak is dat het leger. Het doel is om de afgezette regering te vervangen door een andere instelling; hetzij burgerlijk, hetzij militair. Een staatsgreep is succesvol als de overweldigers hun dominantie vestigen wanneer de zittende regering er niet in slaagt hun machtsversterking te voorkomen of met succes te weerstaan. Als de coup ofwel niet volledig faalt, ofwel niet in het geheel succes boekt, zal de poging tot een staatsgreep waarschijnlijk leiden tot een burgeroorlog.
Gisteravond was het in het jonge bestaan van de Republiek Turkije, na de staatsgrepen in 1960, 1971, 1980 en 1997, wederom zo ver. Een kleine groep militairen deed een poging om de huidige regering en president omver te werpen, maar werd door de Turkse burgerbevolking zelf omver geworpen.
Opvallend waren de verlate en zwakke steunbetuigingen uit het Westen. Voor velen, mijzelf incluis, kwam het ongeloofwaardig over. Het leek meer op een stiekeme wens op een geslaagde coup. Wel geloofwaardig waren de vele steunbetuiging op individueel niveau. Van mens tot mens. Ik ontving sms’jes, telefoontjes, Facebook– en Whatsapp-berichten van Nederlanders van alle kleuren en geuren. En vooral de massale solidariteit vanuit de Marokkaans-Nederlandse bevolking was prachtig om te zien. Eén vraag kwam voortdurend terug: “Cemil, wat vind jij van dit alles?”
Iedereen die mij kent weet dat ik enkele jaren geleden gestopt ben met het stemmen op de AKP. Vanaf 2011 was ik al aan het twijfelen over de koers van de partij. En na de Gezi-protesten in 2013 was ik er definitief klaar mee. Door de jaren heen ben ik de Turkse politiek blijven volgen en steeds kritischer geworden op de autoritaire en soms totalitaire stijl van Erdoğan. Echter, ik weiger aan zwart-wit denken te doen. De realiteit is gekleurd en ligt altijd in het grijze midden. De manier waarop niet alleen vanuit het Westen, maar ook door Turken zelf, naar Turkije gekeken wordt doet de diversiteit en complexiteit dat het land rijk is, ernstig tekort. Daarom weiger ik mezelf in een pro- of anti-hokje te laten duwen Ik beschouw mezelf liever als azijnpisser die te allen tijde kritisch is op machthebbers, ongeacht wie op de spreekwoordelijk troon zit.
Om het huidige Turkije te begrijpen moeten we ook kijken naar de pre-AKP-periode, waarbij het falen van de seculiere elite de opkomst van de AKP mogelijk hebben gemaakt. Ook moeten we de negatieve effecten van de vorige staatsgrepen op Turkije meewegen. De AKP is zo populair, omdat ze verkiezingsbeloftes hebben waargemaakt, gekoppeld aan een zwakke en visieloze oppositie. Een oppositie, die vanwege haar onkunde en onvermogen in de afgelopen 14 jaar zo heeft bijgedragen aan de populariteit van de AKP en Erdoğan.
Inmiddels wordt er door velen, inclusief Nederlandse media, politici en opiniemakers, gespeculeerd dat het door Erdoğan zelf opgezet is om draagvlak voor zijn ‘presidentieel systeem’ te krijgen en om zo zijn ‘dictatorschap’ definitief te maken. Ik moest gelijk denken aan de verontwaardigde reacties van diezelfde mensen na 9/11. Volgens hen was de integratie mislukt, en jongeren vervreemd en geradicaliseerd omdat ze waanideeën hadden en in complottheorieën geloofden. De kans dat deze coup opgezet is door Erdoğan, is in mijn ogen ongeloofwaardig.
Dat hij echter optimaal gebruik gaat maken van de situatie om zijn positie verder te verstevigen, is een vaststaande zekerheid. Dit betekent dat juist nu het een burgerlijke plicht is om ten alle tijden kritisch te zijn op de president en zijn regering. Het via democratische middelen opkomen voor vrijheid, sociale rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid moet daarom toegejuicht worden. Dus niet via een ondemocratische militaire coup, die het land de afgrond van een burgeroorlog zou induwen. Dat is zwak, ondoordacht, egoïstisch en gevaarlijk. Gevaarlijk omdat het kan leiden tot nog meer verdeeldheid, dood en verderf. Het was indrukwekkend om te zien dat zoveel mensen de straat op zijn gegaan om hun land terug te claimen. Ook was het bijzonder om te zien dat zowel vanuit de regeringspartij AKP, als de oppositiepartijen MHP, HDP en CHP, een statement is gekomen waarin de coup illegaal werd verklaard. Verschillende culturele en religieuze bevolkingsgroepen kwamen zij aan zij in opstand. Burgers mogen van geluk spreken dat de coupplegers niet harder tegen hen hebben opgetreden.
Daarom was de oproep van Erdoğan aan de burgers om de straat op te gaan onverantwoord, gevaarlijk en hypocriet. Hypocriet, omdat dit gedeeltelijk dezelfde burgers waren die met harde hand aangepakt werden tijdens de Gezi-protesten. Het waren dezelfde burgers, die nu slachtoffer zijn in het Zuidoosten van de oorlog tussen Turkije en de PKK. Enerzijds hoop ik dat deze coup de president en de regering dwingt tot meer zelfreflectie en koersverandering. Anderzijds hoop ik dat de Turkse burgers voortaan dezelfde eenheid en onderlinge solidariteit gaan tonen als de burgerrechten van hun buren in gevaar komen. Ik hoop dat ze elkaar niet gaan uitmaken voor landverrader, anarchist, capulcu, ongelovige, domme schaap, fetocu, en weet ik wat voor namen verschillende groepen voor elkaar gebruiken.
Tot slot wil ik nog even stil staan bij alle bobo’s, die zonder verstand van zaken het jammer vinden dat de staatsgreep niet gelukt is. Het toejuichen van ondemocratische handelingen, en dus een burgeroorlog, terwijl ze zo vol zijn van democratie en de Nederlandse normen en waarden… Ga je fucking schamen! #Tfoe.
Cemil Yilmaz is inclusie- en acceptatie-expert en oprichter van see-why. Een eerste versie van dit stuk verscheen eerder op zijn facebookpagina, deze versie verscheen eerder op nieuwwij en is met toestemming overgenomen. Meer artikelen van Cemil Yilmaz op Republiek Allochtonië leest u hier.
Lees ook:
Wat vind jij van de Turkse staatsgreep van Enis Odaci op nieuwwij
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
-
Meer over cemil yilmaz, staatsgreep, turkije.
Reacties
Wim Heitinga - 20/07/2016 21:14
“In Turkije hebben we een huwelijk tussen de Islam en democratie. Het kind van dit huwelijk heet secularisme. Het kind wordt echter wel eens ziek. Het Turkse leger is de dokter die het kind redt. En als het leger de juiste diagnose heeft gesteld zal het zorgen voor het juiste medicijn om het kind weer gezond te krijgen.”
Kort na deze brief diende de zittende regering haar ontslag in en werden er nieuwe verkiezingen uitgeschreven. Een revolutie zonder dat er een schot gelost werd.
Als we deze metafoor aanhouden is het kind op dit moment opnieuw doodziek, maar toen de dokter het opnieuw wilde genezen werd hij opgepakt en in de cel gegooid. Het kind is nu terminaal ziek en zal weldra overlijden.
De democratisch gekozen president Erdogan zei ooit: “Democratie is als een trein. Als je op de plaats van bestemming bent stap je uit.” Erdogan lijkt zijn bestemming te hebben bereikt. Na bijna een eeuw is het afgelopen met de seculiere democratie in Turkije. En het volk staat te juichen, ook in Nederland. En Cemil Yilmaz durft zich hier niet hardop tegen uit te spreken. En dat is gezien de intimidatie en het geweld door Erdogan aanhangers in Nederland nog te begrijpen ook.
De Graeve Freddy - 18/07/2016 10:58
