Kabinet neemt aanvullende maatregelen om discriminatie aan te pakken
In opinie op 11-07-2011 | 23:38
Het kabinet gaat aanvullende maatregelen treffen om discriminatie tegen te gaan, schrijven minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) en minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner (CDA) in een brief aan de Tweede Kamer. Zo wordt de mogelijkheid om aangifte doen verruimd en komt er een campagne die de aangiftebereidheid van slachtoffers van discriminatie moet vergroten.
Uit cijfers van de politie, gepresenteerd in Poldis 2010, blijkt dat vorig jaar meer meldingen van discriminatie zijn geregistreerd dan een jaar eerder. In 2010 werden ruim 2500 incidenten vastgelegd. Dat zijn er veertien procent meer dan een jaar eerder.
De belangrijkste conclusies uit Poldis 2010 zijn volgens het kabinet:
• In totaal zijn in 2010 landelijk 2.538 discriminatie-incidenten geregistreerd door de politie. Dit is een stijging van 14% ten opzichte van 2009 (326 incidenten meer). De onderzoekers verklaren deze stijging deels door het succes van de landelijke antidiscriminatiecampagne "Moet je jezelf thuislaten als je naar buiten gaat?"1 en het toegenomen gebruik van de politiewebsite www.hatecrimes.nl.
• Een categorie slachtoffers die veelvuldig voorkomt in de registraties zijn de politiemedewerkers zelf. Politieagenten worden regelmatig uitgescholden voor homo, nazi of jood. Volgens de onderzoekers is het hierbij niet altijd mogelijk bij registratie reeds vast te stellen of in al deze gevallen sprake is van discriminatie. In 2010 zijn 324 van dergelijke gevallen geregistreerd. In 2008 en 2009 waren dat respectievelijk 169 en 176 incidenten.
• Discriminatoire incidenten op grond van herkomst of etniciteit stijgen in absolute aantallen in de politieregistraties (12 incidenten meer in 2010). Procentueel is echter wel een afname zichtbaar in het totale aantal geregistreerde discriminatiegronden: van 34,4 % in 2009 naar 30,5% in 2010.
• Discriminatie op grond van homoseksualiteit is toegenomen in de politieregistraties ten opzichte van 2009, van 428 incidenten naar 659 incidenten in 2010. Uit de nadere analyse naar regio blijkt dat deze toename grotendeels voor rekening komt van het regiokorps Rotterdam-Rijnmond, waar in 2010 128 incidenten gericht tegen politiemedewerkers op grond van seksuele oriëntatie werden geregistreerd.
• Antisemitische incidenten laten een stijging zien van 209 incidenten in 2009 naar 286 incidenten in 2010. De stijging is vooral te verklaren doordat de politieregistratie ook bekladdingen met hakenkruisen bevat en meldingen van politiemedewerkers die voor ‘jood’ werden uitgescholden.
• Op grond van de cijfers concluderen de onderzoekers dat beledigingen en scheldpartijen nog steeds de belangrijkste wijze van discriminatie vormen, namelijk 58,5% van het totale aantal geregistreerde incidenten in 2010. Hierin is een toename van 203 incidenten zichtbaar ten opzichte van 2009. Rechtsextremistische tekens of teksten vormen ook zeer groot deel van alle door de politie geregistreerde discriminatoire incidenten (25,7%). Het bekladden of bekrassen van gebouwen en auto’s ligt op 23,1%. Onderzoekers merken hierbij op dat incidenten in meerdere categorieën tegelijk voorkomen, waardoor er dubbelingen zijn in de percentages. Dat kan een enigszins vertekend beeld geven.
• De meeste discriminatoire incidenten vinden plaats in de woonomgeving van de betrokkenen of in de relatiesfeer (29%). Het aantal incidenten op straat is in 2010 gestegen met 3,5% (16,0% in 2009). Het aantal incidenten bij religieuze instellingen is afgenomen ten opzichte van 2009. In 2010 zijn 23 incidenten geregistreerd, terwijl dat aantal in 2009 nog lag op 38.
Poldis geeft alleen de politiecijfers weer en geeft daarmee niet het volledige beeld van de omvang van discriminatie in Nederland. Onder verantwoordelijkheid van de minister van BZK is thans een werkgroep bezig om een afgestemd beeld te krijgen van de omvang van discriminatie in Nederland.
Aanvullend beleid
De eerste verantwoordelijkheid voor het voorkomen en tegengaan van discriminatie ligt volgens het kabinet bij burgers zelf. Toch vervult de overheid, en zeker de lokale overheid, volgens het kabinet een belangrijke ondersteunende rol. Gemeenten hebben vanuit de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen aanknopingspunten gekregen om de regierol in de lokale aanpak van discriminatie op te pakken. Samen met de ADV’s, het OM en de politie kunnen gemeenten lokaal antidiscriminatiebeleid formuleren.
In de brief aan de Tweede Kamer kondigt het kabinet enkele generieke en specifieke maatregelen aan "om een omgeving te scheppen waarin de hierboven genoemde partijen hun rol nog beter kunnen oppakken". Dit zijn:
"1. De minister van BZK brengt good practices van initiatieven uit de samenleving die de sociale binding bevorderen en discriminatie voorkomen en bestrijden in kaart en draagt deze actief uit;
2. In het najaar van 2011 stuurt de minister van BZK uw Kamer een agenda hedendaags burgerschap met daarin aandacht voor het tegengaan van discriminatie;
3. Er komt in 2012 een wettelijke evaluatie van de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen;
4. De minister van Veiligheid en Justitie vereenvoudigt het aangifteproces en verbetert de kwaliteit van het proces-verbaal van aangiftes;
Pagina 11 van 13
5. De minister van Veiligheid en Justitie stimuleert de politie bij discriminatiezaken aangiftes op te maken in plaats van meldingen te doen;
6. De minister van Veiligheid en Justitie rolt de hatecrimescampagne landelijk uit, met een geactualiseerde website www.hatecrimes.nl;
7. De politie informeert slachtoffers van discriminatie beter over wat er met hun aangifte gebeurt;
8. De minister van Veiligheid en Justitie verruimt de mogelijkheden om aangifte te doen;
9. Maatregelen ter verbetering van de dataverzameling om registratie van discriminatie transparant en eenduidig op orde te krijgen zijn per 1 januari 2012 geïmplementeerd. Er komen vooralsnog geen ICT- aanpassingen;
10. Het kabinet stimuleert dat gemeenten binnen de Regionale Discriminatieoverleggen (RDO’s) actief lokaal antidiscriminatiebeleid formuleren, waarbij ook uitdrukkelijk aandacht bestaat voor de inzet van (alternatieve) opsporingsmiddelen;
11. De strafeis van het OM bij gewelddadige misdrijven met een discriminatoire achtergrond c.q. een discriminatoir motief is per 1 mei 2011 verhoogd;
12. In aanloop tot de wijziging van het Wetboek van Strafrecht in verband met het beperken van de mogelijkheid om een taakstraf op te leggen heeft het OM de Aanwijzing taakstraffen in deze zin aangepast.
Naast de generieke maatregelen neemt het kabinet ook enkele specifieke aanscherpende maatregelen ter bestrijding van antisemitisme en discriminatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT’s).
13. Met het CJO en het COC voert het kabinet jaarlijks overleg over de ontwikkelingen rond het tegengaan van antisemitisme en discriminatie van LHBT’s;
14. Het kabinet streeft naar het opnemen van een vraag over de seksuele gerichtheid van respondenten in de IVM;
15. De politie traint medewerkers in het herkennen en beter registreren van discriminatie-incidenten;
16. De werkwijze van Roze in Blauw in het korps Amsterdam-Amstelland wordt breed uitgerold binnen de politie;
17. Met de minister van Veiligheid en Justitie ontwikkelt de gemeente Amsterdam een pilot om intimidatie en geweld tegen lesbische vrouwen terug te dringen. De minister van Veiligheid en Justitie vraagt daarbij ook aandacht voor de veiligheid van transseksuelen en transgenders;
18. In december 2011 organiseert het ministerie van OCW met ondersteuning van Veiligheid en Justitie een politieconferentie om de acceptatie van LHBT’s binnen de het veiligheidsdomein te bevorderen;
19. Er worden concrete maatregelen getroffen om de prioritering, structurering en continuïteit binnen de RDO’s effectiever te maken;
20. Het kabinet zet in op het betrekken van belangorganisaties bij de RDO’s. Daartoe komt in 2012 een landelijke expertisedag over de werkwijze van de RDO’s voor (lokale) belangenorganisaties;
21. De minister van Veiligheid en Justitie zal naar aanleiding van de motie Rouvoet (30 950, nr. 29) in gesprek treden met gemeenten en de Kamer in de discriminatiebrief van eind 2012 over de uitkomsten informeren.
Pagina 12 van 13
22. De minister van BZK zal naar aanleiding van de motie Van Dam (30 950, nr.32) gemeenten op verzoek ondersteunen bij hun aanpak van discriminatie, waaronder antisemitisme.
Er komt vanaf het najaar van 2012 een jaarlijkse discriminatiebrief waarin het kabinet zal rapporteren over de ontwikkelingen bij de bestrijding van discriminatie en over de concrete acties om discriminatie terug te dringen."
Bron: brief Aanscherping bestrijding discriminatie
Meer discriminatie op dit blog hier
Meer over antisemitisme, discriminatie, Donner, homofobie, Justitie, Opstelten, poldis 2010, Rutte I.
