ISIS, een nieuwe staat in twee staten
In opinie door Habib el Kaddouri op 12-06-2014 | 11:01
Tekst: Habib el Kaddouri
Met de val van Mosul, de tweede stad van Irak, is het duidelijk geworden dat we te maken hebben met een serieuze jihadistische macht. Wat is de Islamitische Staat in Irak en de Levant (ISIS) eigenlijk? Hieronder een portret van een groeiende tereurbeweging met Khalifaat-ambities.
Na de terugtrekking van de Amerikanen uit Irak en de gewelddadige intrede van ISIS in Syrië, is zij uitgegroeid tot een transnationale jihadistische macht. ISIS heeft de toepassing van de jihadistische ideologie Al Qaida voorbijgestreefd in twee opzichten: het gebruik van geweld en haar expansiedrift. ISIS heeft bovendien steeds meer aantrekkingskracht op Westerse jongeren. In Nederland wordt de Haagse Abou Moussa gezien als de emir van de polderaanhang. Het succes in Mosul is door polderjihadisten met vreugde onthaald.
Wat is ISIS?
Ooit begonnen als Islamitische Staat in Irak (ISI) in 2003 als reactie op de Amerikaanse aanwezigheid en later tegen de sjiitische machthebbers. En voor de stichting van een islamitisch rijk in de soennitische regio's. Na de uitbraak van de Syrische burgeroorlog in 2011 is ISIS’ jihadterrein uitgebreid naar dat buurland. ISIS is momenteel de baas over grote landsdelen, met twee hoofdsteden: Baquba in Irak en Raqqa in Syrië.
De organisatie is sterk in opkomst. Zij staat bekend om het gebruik van extreem geweld. Vaak tegen burgers. Er gaat geen week voorbij of er wordt een zelfmoordaanslag gepleegd. Dit gaat zelfs voor Al Qaida te ver. Volgens Hassan Abu Hanieh, expert in Islamistische groepen, is het succes van ISIS te danken aan de duizenden buitenlandse strijders die zij effectief weet te mobiliseren. Abu Hanieh denkt dat de Arabische Lente en de dood van Bin Laden de groei van ISIS heeft bevorderd.
In Irak zouden circa 10.000 strijders ‘werken’ en in Syrië tussen 7.000 en 8.000. Naast lokale strijders is een groot deel afkomstig van Noord-Afrika, het Midden Oosten, Tsjetsjeense diaspora en van Europa. De burgeroorlog in Syrië trekt nu al meer buitenlandse strijders dan de Afghaanse oorlog in de jaren ‘80. En daarmee is een nieuwe generatie jihadisten opgeleid die steeds meer terroristisch gevaar vormen.
Wie leidt ISIS?
De leider van ISIS heet Ibrahim Awwad Ibrahim Ali al-Badri, beter bekend als Abu Bakr al-Baghdadi. Zijn roots liggen in de provincie Diyala, in het westen van Irak. In deze regio zijn koerden, sjiieten en soennieten verwikkeld in een bloedige stammenoorlog.
Anders dan bij Al Qaida, moet ISIS niks hebben van leiderschapsprofilering. Abu Bakr al-Baghdad als onzichtbare jihadist wordt alom gevreesd. Dat mysterie maakt hem kennelijk aantrekkelijk. Op zijn hoofd, staat een prijs van 10 miljoen dollar. In een portret van hem in Le Monde wordt al-Baghdadi beschreven als middeleeuws gewelddadig. De woordvoerder van ISIS heet Abu Muhammed al-Adnanie.
Wat maakt ISIS anders dan Al Qaida?
Anders dan Al Qaida voert ISIS een lokale jihad. Zowel in Irak als in Syrië is ISIS sterk opgewassen tegen haar opponenten. Daarbij wil zij historische territoriale continuïteit tussen beide landen – en rijk aan olie- consolideren. ISIS beheerst momenteel grote regio’s zoals Falluja, Mosul, Tikrit en Samarra in Irak. In Syrië is ISIS de baas in de regio’s Deir ez-Zor en Raqqa. Verder zijn haar strijders ook actief in Latakia, Aleppo en Damascus.
In tegenstelling tot Al Qaida, staat voor ISIS het Westen niet aan de top van de hiërarchie van haar vijanden. Zij heeft een lokale/regionale agenda. Daarbij is de onmiddelijke invoering van Sharia een topprioriteit. Wel spreekt ISIS in termen van het einde der tijden over de jihad tot de val van Rome. Volgens Romain Caillet, expert in jihadistische groepen, is het Westen niet het belangrijkste doel van ISIS.
Maar het is niet uit te sluiten dat aanslagen buiten het strijdtoneel niet kunnen plaatsvinden. In dat geval zal ISIS, om zich te onderscheiden, aanslagen overal kunnen plegen. Zelfs in Iran, haar sjiitisch uitdager.
Habib el Kaddouri is coordinator van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders. Meer van hem op dit blog hier.
Meer over radicalisering op dit blog hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over habib el kaddouri, irak, isis, jihad, radicalisering, syrie, terrorisme.
