Ik sterf, dus ik besta

In opinie door Mieke Komen op 07-06-2013 | 09:52

Tekst: Mieke Komen

Steeds meer moslimjongeren gaan naar Syrië om te vechten. Wat Nederlandse jihadstrijders in Syrië, Mohamed B. in Amsterdam en de Britse moslims die aanslagen pleegden gemeen hebben, is dat ze jonge migranten van de tweede generatie zijn – en niet van de eerste. Ook volgens de AIVD worden vooral tweede en derde generatie moslimjongeren gemakkelijk gerekruteerd voor de jihad. Geboren en getogen zijn in Frankrijk, Engeland, Denemarken, België of Nederland en terroristische aanslagen plegen tegen je eigen wereld: ‘het westen en Israël’. Hoe kan dat?

Islamitisch radicalisme heeft te maken met emancipatie. Vergeleken met hun ouders hebben migrantenjongeren van de tweede generatie hun capaciteiten goed ontwikkeld en uitzicht op positieverbetering. Ze staan op het punt om op te gaan in de westerse samenleving en worden dan geconfronteerd met vormen van discriminatie en sociale uitsluiting die in hun ogen direct voortkomen uit vooroordelen. Moslimjongeren hebben weliswaar meer kansen dan hun vaders (bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt) maar minder dan hun autochtone leeftijdgenoten. Velen ervaren discriminatie. Ze bekleden de onderste sport van de imagoladder. En juist tweede en derde generatie migrantenjongeren pikken dat niet. Ze willen niet worden behandeld als vreemde gasten.

Negatieve beeldvorming verdwijnt niet vanzelf, maar alleen door verzet en door druk op de gevestigden: door ongelijke machtsrelaties gelijk te maken. Juist in gelijker wordende machtsrelaties is sprake van een toename van strijd onder tweede en derde generatie ‘minder machtigen’ en van meer conflicten met gevestigden.

Decennia geleden liet de socioloog Norbert Elias zien dat het ontstaan van wij-gevoelens in de ene bevolkingsgroep gepaard ging met stigmatisering van buitenstaanders. De gevestigden beschouwen de nieuwkomers als minderwaardig en zichzelf als superieur.

Zolang het machtsverschil tussen gevestigden en buitenstaanders heel groot is, zijn conflicten sluimerend aanwezig. Ze komen pas tot uitdrukking wanneer de machtsbalans zich ten gunste van de buitenstaanders wijzigt.

Moslimjongeren van de tweede en derde generatie zijn vatbaarder voor extremisme dan hun ouders, omdat we meer dezelfde wereld delen en meer mogelijkheden hebben. De mondiale cultuur biedt hen bovendien ongunstige identificatiemogelijkheden: de bloedig neergeslagen opstandelingen in Syrië, de ontberingen in vluchtelingenkampen. Sommige jongeren die in West-Europa zijn geboren en getogen, identificeren zich met 'martelaren' die bereid zijn voor hun geloof en idealen te sterven (en te doden), onder het motto: Ik sterf, dus ik besta.

Mieke Komen is pedagoge en criminologe, werkzaam als lector jeugdcriminologie bij de Hogeschool Leiden. Dit stuk verscheen eerder in Metro en is in overleg met de auteur ook op Republiek Allochtonië geplaatst.

Meer over Syrië op dit blog hier. Meer over radicalisering hier.

Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Republiek Allochtonië (voorheen Allochtonenweblog) bestaat 7 jaar. Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.

Meer over mieke komen, radicalisering, syrie, terrorisme.

Reacties

Mieke Komen - 18/04/2014 15:58

Misschien zijn mijn verklaringen voor 'homegrown' moslim extremisme beter te accepteren na lezing van uitgebreide versie, gepubliceerd in Amerikaans wetenschappelijk tijdschrift - pdf te openen via link http://scholarcommons.usf.edu/jss/vol7/iss1/5/

Ab - 11/06/2013 14:31

@Ruud jij sociale en culturele achterstand.
Dat verklaart nou juist niet waarom de tweede generatie wel radicaliseert en de eerste, die een veel grotere achterstand had, niet. Mieke probeert voor dat verschijnsel een verklaring te zoeken. Ik geloof best dat (het gevoel van) discriminatie daarbij een rol speelt, naast vele andere factoren.
Maar dan hebben we ook nog geen antwoord op de vraag waarom er relatief zoveel (autochtone) bekeerlingen radicaliseren. Zij hebben niet de last van een migratie-achtergrond en worden niet op grond an etniciteit gediscrimineerd. Misschien voelen ze zich las moslim buitengesloten? Of zijn het andere redenen?

Ruud Zweistra - 11/06/2013 14:19

Dit is een klassiek voorbeeld van het omdraaien van oorzaak en gevolgen. Oorzaak is de meegebrachte culturele en sociale achterstand, en het gevolg is een slechte culturele en sociale positie. De rol van de gastheersamenleving is daarin in principe neutraal. In de praktijk zijn er eindeloos veel pogingen tot ondersteuning, en daartegenover staan slechts de woorden van Wilders die geen enkele praktische invloed hebben. Er is dus maar een praktische oplossing: het eigen functioneren verbeteren. En dat gaat niet lukken zolang ze van dit soort artikelen leren dat het aan de Nederlanders ligt.

redactie - 10/06/2013 17:36

Beste Ed, op dit forum wordt gemodereerd omdat de ervaring helaas leert dat zonder moderatie de reactiekolommen vollopen met volstrekt irrelevante reacties, spam of met uitlatingen die op gespannen voet staan met de wet. Omdat dit blog op vrijwilliger basis wordt onderhouden en we niet altijd beschikbaar zijn voor moderatie, worden reacties pas geplaatst nadat ze door ons zijn goed gekeurd. In de praktijk weigeren we zelden een reactie.

We hebben overigens niet de indruk dat Mieke Komen in haar stuk fanatisme probeert goed te praten. Ze zoekt een verklaring. We zijn benieuwd naar jouw verklaring.

Ed - 10/06/2013 16:27

Tjonge, en mevr. Komen is lector..... Uitstekende positie voor dit soort kromme indoctrinatie. Als die jongere allochtonen hier in Nederland worden gediscrimineerd, waarom gaan ze dan naar Syrië om daar anderen te gaan doden? Die oorzaak/gevolg redenering zie ik niet, maar dat zal wel zijn omdat ik niet probeer onberedeneerd fanatisme goed te praten. Overigens: " Hierdoor zullen reacties pas verschijnen als de auteur ze heeft goedgekeurd." Er gaat toch niks boven censuur op basis van bezielde zelfvoldaanheid; past precies in het soort denken van dit artikel.

Abdel kaolo - 09/06/2013 09:10

Ik ben erg bedroefd om wat er allemaal in syrie gebeurd. Het filmpje van de man die wordt geslacht... Terwijl iedereen allah oeakbar roept... Ik schaam me. Staan ze daar met hun hippe pattas en iphones te filmen. Onze profeet vzmh zou dit nooit gewild hebben. Wat doen we toch met onze jongeren dat ze hiertoe in staat zijn? Maar goed...niet moslims hebben ook een wrede geschiedenis. Mensen zijn gewoon wreed. Salaam... Vrede... Peace... Kan het wel?

Karen de Vries - 08/06/2013 10:54

Je zou je bijna gaan afvragen waarom er nog geen terroristische vrouwengroepen zijn die wereldwijd mannenbolwerken bestoken met aanslagen en mee strijden met lotgenoten in andere landen. Vrouwen ervaren immers ook nog regelmatig discriminatie op de arbeidsmarkt en in het dagelijks leven? En er zijn voor ons ook meer dan genoeg “ongunstige identificatiemogelijkheden”.

Jan Beerenhout azn - 08/06/2013 09:42

Immigranten van de tweede generatie? Dat is een contradictio in terminus. De bedoelde jongeren zijn in het geheel geen landverhuizers = migranten.. Het is leuk zo'n verklaring voor hun gedachtenwereld te lezen, maar dat betekent toch hopeliojk niet dat je begrip moet hebben voor de afschuwelijke oorlogsmisdaden die zij (wellicht) ergens op de wereld, in Syrie, en dan nog wel in naam van de Islam, plegen. Misdaden die bovendien compleet in strijd zijn met het Islamitisch oorlogsrecht. Er veschten thans zo'n 4.000 buitenlanders in Syrie, zowel aan
regeringszijde als aan de rebellenkant, waarvan ongeveer 350 uit Nederland afkomstig zijn. Zij hebben geen militaire opleiding genoten, en de verwachting is dat hun knullig, ongedisciplineerd , ongeoefend meeknokkemn, zal leiden tot het sneuvelen van meer dan 50%. Leuk voor al die vaders&moeders om tye beginnen. En hoe moeten wij de niet-gesneuvelde knapen,die volkomen getraumatiseerd, ontregeld in Nederland zullen terugkeren? Als helden of als oorlogsmisdadigers? Zijn het straks oppassende burgers met een groentewinkel en verspreiders van een vredelievende Islam of lopende gevaren voor de samenleving? Moeten zij van staatswege gedebriefd worden en veteranenzorg ondergaan? Wie heeft daar zicht op?

Waardeert u ons werk en wilt u doneren?

lees meer

Uitgelicht