'Ik ben geen allochtoon, maar een Marokkaanse Nederlander'
In opinie door Hasib Moukaddim op 24-05-2012 | 08:39
Tekst: Hasib Moukaddim
Al jaren erger ik mij aan de term 'allochtoon'.
Een woord dat door ambtenaren ergens op zestien hoog achter in Den Haag is bedacht. Ik kan mij dan ook niet voorstellen dat de ambtenaar die het woord bedacht heeft zelf van buitenlandse afkomst is geweest. Een weldenkend mens zou zichzelf niet de term allochtoon aanmeten, des te schrijnender is het woord 'autochtoon' als synoniem voor Nederlander. Dat krijg je als je de burgers zelf niet laat meepraten over hoe ze zichzelf zien of willen noemen. De Nederlandse overheid heeft zonder inspraak van de samenleving etnische categorieën gemaakt om er vervolgens gericht beleid op te kunnen voeren. De resultaten ervan ervaren we dagelijks.
Veel allochtonen zien de term allochtoon als een sociaal-maatschappelijke knuppel die gebruikt wordt om de achterstand waaraan ze proberen te ontsnappen er weer in te slaan. Allochtoon heeft een connotatie gekregen van een minder geëmancipeerde, minder wetende, niet helemaal aangepaste, net-niet Nederlander. Bovendien is het een term die ze aangemeten hebben gekregen van een ambtenaar. Erger wordt het als ook nog het onderscheid tussen 'westers' en 'niet-westers' wordt gemaakt. Als niet-westers allochtoon ben je helemaal de sjaak omdat je meer plichten, en minder rechten hebt dan de westerse allochtoon. De term autochtoon is nog vreemder. Met de term allochtoon probeert de overheid tenminste een verzamelnaam te verkrijgen om verschillende etniciteiten in onder brengen omdat het makkelijker praat. Maar autochtoon? Dat is bedoeld voor maar één etniciteit, voor de Nederlander. Waarom dan niet gewoon Nederlander noemen? Ik kan geen kunstmatiger manier bedenken om maatschappelijke realiteiten te vervormen ten faveure van beleid en onderzoek.
Het voelt soms meer als een brandmerk waaraan je de rest van je leven herkend zult worden. Dit staat in schril contrast met de opdracht die de Nederlandse overheid uitdraagt richting allochtonen om aan te passen, te integreren, en sinds de VVD en PVV samenwerken, zelfs te assimileren. Dit zou toch moeten resulteren in het verlies van de titel allochtoon als je erin slaagt te integreren of zelfs te assimileren? Maar niets is minder waar.
Nederland is erin geslaagd om heel veel allochtone burgers te faciliteren om hun potentie en talenten te ontwikkelen. Het CBS en SCP leren ons dat Marokkaans Nederlandse meisjes het inmiddels voor elkaar hebben om hun onderwijsachterstand in één generatie tijd te dichten. De hogescholen en universiteiten ontvangen elk jaar meer allochtone studenten. Het aantal Marokkaans Nederlandse professionals neemt toe. In de politiek is het aandeel Marokkaans Nederlandse politici stijgende, zo ook in kunst en cultuur, zorg en overheid. Er zijn dus niet alleen negatieve ontwikkelingen waar de meeste critici hun rechtse vingers lekker bij aflikken. Nee, er is ook een zeer positieve ontwikkeling gaande die bewijst dat de integratie van deze Nederlandse burgers prima is gelukt. Dus, hoeven ze geen allochtoon meer te heten, althans... dat zou je denken.
Volgens het RMO hoeft het niet meer. De term allochtoon kan voorgoed de kast in, en sleutel kunnen we weggooien. Het argument daarvoor is dat door het blijven monitoren en meten van de ontwikkelingen van allochtonen, per definitie dus de term allochtoon moet blijven. Heel begrijpelijk en mee eens. Eindelijk van die term af zou je denken. Minister Leers reageerde de dag erop meteen met de boodschap dat die term te belangrijk is om weg te doen. De minister meent te moeten blijven meten om de ontwikkelingen, en dus ook de problemen, in verschillende migrantengemeenschappen te monitoren. Dit is belangrijk om gericht beleid te kunnen voeren om diegenen die achterblijven mee te krijgen. Daar heeft de minister ook een goed punt.
Dat zet mij in een tweespalt. Enerzijds wil ik van die verdomde term allochtoon af omdat ik mezelf er niet in herken en de connotatie die het heeft gekregen verre van mij wil werpen. De positie van mijn ouders in deze samenleving was een hele andere dan de mijne. En ik hoop met elk bot in mijn lichaam dat mijn kinderen het beter zullen doen dan ik en zich onvoorwaardelijk thuis voelen in Nederland omdat ze overtuigd zijn dat ze hier horen en niet apart genoemd of behandeld worden. Anderzijds begrijp ik goed dat er een onderzoeks- en beleidsterm moet zijn om de ontwikkeling in de migrantengemeenschappen in Nederland te monitoren en om gericht te kunnen interveniëren en faciliteren. Immers, het in ieders belang is dat achterstanden worden weggewerkt.
Als wij nu eens stoppen met te doen alsof de samenleving maakbaar is door iemand een identiteit op te dringen, dan kan het wel eens zomaar zijn dat die iemand Nederlander wil zijn om de juiste redenen. Omdat hij de vrijheid heeft om zelf te bepalen wie hij wil zijn en aangesproken wordt. Laten we met elkaar, overheid en samenleving, in gesprek gaan over hoe we elkaar aanspreken en noemen. Laat de burgers zichzelf identificeren, en zoek als overheid een onderzoeksmodus die daarop aansluit. In het belang van het samenleven, onderzoek en beleid. Ik zal dan de aftrap doen door mijzelf alvast voor te stellen. "Ik ben Hasib Moukaddim, Marokkaanse Nederlander."
Hasib Moukaddim is directeur van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN). Deze column verscheen op de site van de SMN en is in overleg ook op Republiek Allochtonië geplaatst.
Lees ook:
Artikelen over ethnic profiling hier
Meer artikelen over de term allochtoon hier
Meer over allochtoon, hasib moukaddim, identiteit, marokkaanse nederlander, marokkanen.
Reacties
Door het gebruik van allochtoon en autochtoon maak je onderscheid, het is wij en zij. Dit is niet 'inclusive' en sluit mensen buiten.
We zijn allemaal Nederlanders. Punt.
Door het koppelen van 'Marokaanse' met 'Nederlander' geeft diegene aan Nederlander te zijn, met een andere dan Hollandse culturele identiteit. Dit is crucial voor het gevoel van geluk voor vele mensen. Zij dragen de dubbele identiteit met trots!
Twee culturen weten meer dan één!
Als ik bijvoorbeeld naar India ga verhuizen en mij daar NIET aanpas dan blijf ik voor altijd een allochtoon. Als ik niet leer om aan de linkerkant van de weg te rijden, bepaalde mensen niet aan te raken en de sociale hygiëne vermijdt dan lig ik er maatschappelijk gezien uit. Maar als ik mij WEL aanpas dan ben ik welkom, overal ter wereld ben ik een wereldburger, ik voel mij bijna overal thuis. Omdat ik de ander met respect benader, daarom accepteert men ook mijn tekortkomingen. Ik ben nergens een allochtoon!
Het is anders met Marokkaanse Nederlanders. Ik heb nog nooit iemand gehoord over een "Chinese Nederlander" zo iemand is gewoon een Chinees! En daar is hij trots op! Ik hoor nooit praten over een "Franse Nederlander", de Hugenoten zijn hier al honderden jaren en ze zijn trots op hun afkomst. En terecht! Zij kozen voor Nederland omdat hier vrijheid is, en ze kiezen nog steeds voor Nederland.
Als ik hoor praten over Marokkanen dan heeft het altijd met drugs te maken, of met prostitutie, met overvallen, mishandeling of gevangenisstraf. Iemand die trots is op zijn Marokkaanse achtergrond die is niet goed bij zijn hoofd. Misschien moet men nu maar eens een keuze maken, ophouden met die onzinnige gebruiken en dat anti-maatschappelijke gedrag. Niet langer goedpraten, geen excuses meer. Als men er voor kiest om in Nederland te wonen dan moet men Nederlander zijn. Als men geen deel wil uitmaken van de Nederlandse maatschappij, maar alleen ten koste van de Nederlandse maatschappij dan is er iets mis. Een Marokkaanse Nederlander zal nooit een Nederlander zijn. Nu niet, over honderd jaar niet en als Nederland onder water staat ook niet.
De negatieve connotatie is opnieuw ontstaan door gedrag van uw landgenoten en zal opnieuw blijven ontstaan zolang zij vast blijven houden aan hun eigen cultuur.
"Het begrip werd in 1971 geïntroduceerd door de sociologe Hilda Verwey-Jonker in een rapport voor het Nederlandse ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (CRM), ter vervanging van het tot dan toe gangbare woord immigrant. Feitelijk was het bedoeld als eufemisme. De termen 'allochtoon' en 'autochtoon' bestaan overigens al veel langer in het Nederlands, voor 1954 werden ze gespeld als 'allochthoon' en 'autochthoon'. Ook in de biologie en geologie worden ze gebruikt om in- of uitheemse planten, dieren of verschijnselen mee te duiden. Nog in de jaren zeventig kon bijvoorbeeld een persoon uit 's-Hertogenbosch die enkele kilometers verderop naar Sint-Michielsgestel verhuisde daar als allochtoon gezien worden."
Een eufemisme is een woord, zinsdeel of soms een hele zin waarmee iets mooier of vriendelijker wordt voorgesteld dan het in werkelijkheid is.
Enkele voorbeelden van op deze manier ontstane reeksen van eufemismen:
poetsvrouw - werkster - schoonmaakster - huishoudelijke hulp - interieurverzorgster-interieurhygiëniste
gastarbeider - buitenlander - immigrant - allochtoon - medelander - nieuwe Nederlander."
Al deze benamingen lopen een grote kans opnieuw een negatieve connotatie te krijgen. Dat komt omdat een taal leeft en omdat betekenissen zich aanpassen aan de ervaring.
Ook de term Marokkaanse Nederlander heeft intussen al een negatieve betekenis gekregen door ervaringen van autochtonen met deze groep van mensen.
