Hetero, tot het tegendeel bewezen is
In opinie op 28-07-2014 | 12:02
Door: Dilan Yesilgöz
In 2007 voer ik mee tijdens de Canal Pride met de Amnestyboot. Het thema van Amnesty was dat jaar LGTB rechten in Turkije. Ik werkte toen als landenspecialist voor Amnesty. Ik stond als enige Turkse tussen Brazilianen, Italianen en Hollanders. Andere Nederlandse Turken voor op de boot kon Amnesty toen nog niet vinden.
Vijf jaar later zou, onder veel belangstelling, voor het eerst een goed gevulde Turkse boot mee varen. Op de Amnestyboot hadden we in 2007 enkele homoactivisten uit Turkije te gast. Terwijl we wachtten om te mogen aansluiten in de rij van boten, zag ik dat een van de gasten zachtjes aan het huilen was. Ik vroeg haar naar haar tranen. Zij wees naar de politieboot die ons op dat moment voorbij voer en zei: ‘In Turkije krijgen we klappen van de politie, hier vaart de politie zelf mee met de Canal Pride. Wat een onbeschrijfelijk geluk dat jij in zo’n land woont’. Haar pijn sneed dwars door mijn ziel, anders kan ik het niet verwoorden.
Zeven jaar later is de situatie in Turkije niet veel beter. Het is er niet verboden om homoseksueel te zijn, maar dit betekent helaas niet dat seksuele minderheidsgroeperingen in Turkije worden geaccepteerd. De partij van Erdogan, de AKP, sprak in 2012 zijn veto uit over een wetsvoorstel dat homo’s en lesbiennes grondwettelijk gelijke rechten zou geven en bescherming zou bieden tegen homofobie. Het voorstel was ingediend door de sociaal-democraten en de Koerden. De AKP stelde echter, de grootste partij van Turkije, dat ‘het de plicht is van de staat om praktijken te verwerpen die ingaan tegen culturele en sociale waarden’.
Discriminatie, uitsluiting, vernedering en geweld zijn zaken waar homoseksuelen in Turkije dagelijks mee te maken hebben. Zij kunnen niet vertrouwen op een politie die ze beschermt. Ik zal de berichtgeving nooit vergeten dat een transseksueel in Istanbul werd belaagd, geslagen en geschopt door een agressieve menigte. Toen de politie kwam, nam deze de transseksueel mee, om haar vervolgens zelf met stokslagen neer te slaan. En waarom? Hoe haalde ze het in haar hoofd om op straat zoveel agressie uit te lokken...? Daarom.
Rondje om de wereld
Helaas is Turkije niet het enige land dat de rechten van LGTB’s schendt. Een, zeker niet toereikend, rondje om de wereld laat het volgende beeld zien: in Oeganda tekende president Museveni begin dit jaar de omstreden anti-homowet. LGTB’s lopen het risico op een gevangenisstraf van veertien jaar tot zelfs levenslang voor 'homoseksuele activiteiten'. In Saudie-Arabie krijgen homo’s de doodstraf door steniging. Sinds Putin vorig jaar de Russische antihomowet tekende zijn openbare uitingen van homoseksualiteit daar strafbare ‘propaganda’.
En dichterbij huis: In Frankrijk zijn gewelddadige aanvallen tegen LGTB’s met 78 procent gestegen ten opzichte van het jaar ervoor! Het legaliseren van het homohuwelijk leidde vorig jaar zelfs tot megaprotesten. In Schotland zijn hatecrimes gericht op LGTB’s met 22 procent gestegen. De openlijk homoseksuele Oostenrijkse politica Lunacek werd twee maanden geleden tijdens de Rainbow Parade in Wenen aangevallen met bijtend zuur. In Amerika zei Scott Esk, een Republikeinse kandidaat voor Oklahoma dit jaar op zijn campagnewebsite dat stenigen van homoseksuelen een prima idee is.
Thuis in eigen land meldde de laatste POLDIS-rapportage, waarin alle door de politie geregistreerde discriminatie wordt besproken, een verdubbeling van het aantal meldingen van LGTB- discriminatie. Vorige maand nog werden in Amsterdam twee mannen aangevallen die gearmd over de Prinsengracht liepen. In Nederland reageren media en politici terecht verontwaardigd op homodiscriminatie over de grens. We zijn het aan de LGTB’s in landen als Oerganda en Rusland verplicht aandacht voor hun situatie te blijven vragen en hun regeringen onder druk te zetten. Tegelijkertijd vergeten we soms dat ook de emancipatie van LGTB’s in eigen land nog met horten en stoten gaat, en dat de verworven gelijke rechten emancipatie aan slijtage onderhevig zijn als we ze niet collectief koesteren en onderhouden.
Hetero tot het tegendeel bewezen is
Maar wat maakt het dat de strijd tegen discriminatie jegens LGTB’s oneindig lijkt te zijn? En dat dit zich zelfs anno 2014 in Nederland nog uit in geweld en uitsluiting? Het antwoord ligt in het feit dat het allemaal begint bij de wijze waarop we naar anderen kijken.
We proberen vaststaande gegevens en andermans gedrag, in dit geval iemands geaardheid, te normaliseren omdat een dominante meerderheid dit als ‘anders’ of zelfs ‘afwijkend’ ziet. We gaan daarbij voorbij aan het feit dat het gedrag van de ander altijd al normaal was. Datgene wat we als anders of afwijkend beschouwen wordt bepaald door onze eigen blik. Wanneer een grote groep naar een minderheid kijkt als “zij” die anders zijn, wordt deze perceptie vanzelf een “waarheid”. Het maakt ons blind voor het feit dat we homo’s alleen maar onderscheiden van hetero’s, omdat we dat zelf doen.
Laat ik het simpeler zeggen: Homotolerantie is geen probleem van de homo´s. Het is een probleem van de hetero´s. En het zit heel diep in onze cultuur, taalgebruik en zelfs onze wetten. Je bent hetero totdat je ´uit de kast´ komt en daarmee het tegendeel (dat je dus anders bent) bewijst.
Homo’s die dan uit de zogenaamde kast komen, krijgen dan van ouders of vrienden vaak in het gunstigste geval te horen: “we vinden het helemaal nier erg hoor, als je maar niet zo nichterig gaat doen en straks met een roze boa op een Gay Pride-boot staat. Maar zo’n homo ben jij ook niet, toch?”
In Nederland werd in 2001 het burgerlijk huwelijk opengesteld voor huwelijkspartners van hetzelfde geslacht. Overigens bestaat in de andere drie landen van het Koninkrijk (Aruba, Curacao en Sint Maarten) dit recht nog niet. We zijn er in Nederland terecht trots op dat we als eerst het ‘homohuwelijk’ mogelijk maakte. Toch is het een tekenend voorbeeld. Waarom spreken we van een homohuwelijk en heeft er nog nooit iemand in het kader van mijn eigen bruiloft over een heterohuwelijk gesproken? En helaas waren we er met dit homohuwelijk nog niet. Hoewel partners van hetzelfde geslacht al 13 jaar kunnen trouwen, waren tot voor kort niet alle rechten die horen bij huwelijk ook goed geregeld. Goede vrienden van mij konden nog begin dit jaar hun nieuwgeboren baby niet in Amsterdam inschrijven door bureaucratische en bizarre regels. ‘The computer says no’ . Vrij vertaald: ‘het voldoet niet aan de norm, dus het kan niet bestaan’. Pas sinds april van dit jaar (dus ruim 13 jaar na het eerste ‘homohuwelijk) hebben Nederlandse gezinnen met homoseksuele ouders dezelfde rechten als gezinnen met heteroseksuele ouders.
De Gay Pride week, die dit weekend gestart is, staat in het teken van ‘luisteren’. Luisteren naar de ander en luisteren naar jezelf. Met luisteren komt ook, hoop ik, elkaar beter begrijpen en beter leren kennen. Zodat we uiteindelijk beseffen dat we veel meer gemeen hebben met die ander, dan dat we aanvankelijk dachten.
Het wordt tijd voor een nieuw norm.
Dilan Yesilgöz is redactrice van Repubiiek Allochtonië en gemeenteraadslid voor de VVD in Amsterdam
Meer van en over Dilan op dit blog: hier
Meer over homohuwelijk: hier en over Gay Pride: hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over dilan yezilgöz, gay pride, homohuwelijk, homorechten, homoseksualiteit.
