Het 'boerkaverbod' moet niet worden afgezwakt maar afgeserveerd
In opinie door Tom Zwart, Karima Rahmani en Nisrine Zibouh op 22-07-2019 | 08:12
De 'Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding' gaat op 1 augustus van kracht. Deze wet, waarvoor geen enkele noodzaak bestaat en die amper zal worden gehandhaaft, is inmiddels afgezwakt tot symboolwetgeving. Beter is de wet helemaal niet in te voeren. Dat betogen Tom Zwart, Karima Rahmani en Nisrine Zibouh.
Op 1 augustus a.s. zal de 'Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding' in werking treden. Deze wet verbiedt het dragen van gezichtsbedekkende kleding in het onderwijs, het openbaar vervoer, overheidsgebouwen en de zorg. De wet wordt ook wel het 'boerkaverbod' genoemd omdat het in wezen gaat om de niqaab; andere hoofddeksels zijn toegevoegd om dat te maskeren. De wet beperkt de godsdienstvrijheid en de bewegingsvrijheid van enkele honderden vrouwen die een niqaab dragen omdat deze volgens hun religieuze overtuiging verplicht is.
Eerder is al vastgesteld dat er geen enkele noodzaak bestaat voor deze wet. De wetgever heeft namelijk zelf toegegeven dat het dragen van de niqaab geen veiligheidsrisico oplevert. Bovendien heeft de wetgever erkend dat de veronderstelling dat vrouwen de niqaab dragen onder druk van mannen in hun omgeving geen hout snijdt. Het is tekenend dat ook de Raad van State het wetsvoorstel van de hand wees. Desondanks werd het toch door beide Kamers aangenomen.
Vorige week bleek dat het verbod ook nog eens is afgezwakt tot symboolwetgeving. RTL maakte toen namelijk bekend dat minister Ollongren aan gemeenten het signaal heeft gegeven dat het verbod niet hoeft te worden gehandhaafd. De organisaties in de gezondheidszorg hadden al eerder aangegeven dat zij het verbod zullen negeren omdat patiënten nooit de toegang wordt geweigerd. De andere uitvoeringsorganisaties gaven vorige week te kennen eveneens af te zien van handhaving. Met behulp van interpretatieve acrobatiek wordt het handhavingartikel in de wet, dat een ondubbelzinnig verbod bevat, namelijk als een 'kan bepaling' opgevat.
Vervolgens maakte een woordvoerder bekend dat de politie niet actief zal handhaven, maar alleen zal optreden als zich incidenten voordoen. Geert Wilders reageerde als door een wesp gestoken: gesteund door de woordvoerders van VVD en CDA drong hij alsnog aan op effectieve handhaving van het verbod waarvan hij de geestelijke vader is. Maar de politie kan zich beroepen op het opportuniteitsbeginsel dat het OM de bevoegdheid geeft om van vervolging af te zien als het algemeen belang dat vordert.
Op het eerste gezicht lijkt dit een ideale polderoplossing. Populistische politici, aangevoerd door Wilders, kregen de gelegenheid om hun weerzin tegen de islam tastbaar te maken, en daarna vijlden weldenkende bestuurders de scherpe kantjes van de maatregel af. Maar deze handelwijze roept juist ernstige bezwaren op.
In de eerste plaats blijkt de dominee het weer eens af te leggen tegen de koopman. Een aantal uitvoeringsorganisaties komt niet op voor de rechten van de vrouwen maar voor het commerciële eigenbelang: gedoe in de tram of de bus kan immers de dienstregeling in gevaar brengen. De NS is gebrand op verlenging van zijn concessie die in 2025 afloopt. Het verwijderen van draagsters van de niqaab brengt de prestatie-indicatoren in gevaar.
Daarnaast zou het de uitvoeringsorganisaties hebben gesierd als ze hun bezwaren zouden hebben geuit tijdens de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel en niet in de achterkamer bij de minister. Dergelijke uitvoeringsproblemen zouden daar het verschil hebben kunnen maken, met name in de Eerste Kamer, die veel waarde hecht aan de uitvoerbaarheid van wetgeving.
Tenslotte heeft iedereen met deze actie zijn schaapjes op het droge weten te krijgen, behalve de draagsters van de niqaab. Het verbod zal vanaf 1 augustus deel uitmaken van de Nederlandse wetgeving. Hoewel er niet actief zal worden gehandhaafd, lopen zij permanent het risico toch door een overijverige conducteur te worden geconfronteerd. Dit schept onzekerheid en heeft een verkillend effect op de bewegingsvrijheid van deze groep landgenoten. Bovendien beschouwen sommige personen het boerkaverbod als een legitimatie om de vrouwen te beschimpen en agressief te bejegenen.
Daarom roepen we de minister op het rechtvaardige te doen en de wet niet in te voeren. De wet zal toch geen lang leven gegund zijn omdat het Mensenrechtencomité van de VN vorig jaar een vergelijkbaar Frans boerkaverbod naar de prullenbak verwees wegens strijd met het gelijkheidsbeginsel en de godsdienstvrijheid. Dat gebeurde op basis van het Burger- en Politieke Rechten Verdrag waarbij Nederland ook partij is.
Dit is niet het enige negatieve signaal dat op internationaal niveau is uitgezonden. Het is duidelijk dat het geduld met de antimoslim retoriek, die in de Haagse bubbel dominant is, begint op te raken. Zo krijgt Nederland er genadeloos van langs in een in juni gepubliceerd rapport van de European Commision against Racism and Intolerance van de Raad van Europa vanwege het islamonvriendelijke politieke en maatschappelijke klimaat. Het boerkaverbod wordt daarbij nadrukkelijk opgevoerd als een teken aan de wand. Nederland verliest hierdoor zijn trotse reputatie als voorloper op het terrein van de mensenrechten.
De regering maakte vorige week de benoeming bekend van een Nederlandse religiegezant die op internationaal niveau de godsdienstvrijheid gaat bevorderen. Als de Nederlandse politiek zoveel waarde hecht aan die godsdienstvrijheid is het zaak om die ook in eigen land te gaan respecteren.
Tom Zwart, Cross-cultural Human Rights Centre van de VU
Karima Rahmani, Werkgroep Blijf Van Mijn Niqaab Af
Nisrine Zibouh, Verenigd in Rechtvaardigheid
Meer artikelen over het boerkaverbod/niqaabverbod:
- Een heel autoritaire linkse traditie (Annelies Moors)
- Grote steden gaan boerkaverbod niet handhaven
- Met een boerkaverbod tast je de grondrechten van iedereen aan (Haseena Bakhtali)
- De niqaafixatie: hoe politici problemen creeren (Annelies Moors)
- De wetgeving sluit boerkadraagsters niet uit. Dat doen ze zelf (Suna Floret)
- Argumenten voor en tegen het boerkaverbod
- Alle stukken die zijn behandeld in Eerste en Tweede Kamer vind je hier
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)
Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email
Meer over boerka, boerkaverbod, niqaab, niqaabverbod.
