Home » Blog » Opinie » Handen geven voor beginners

Handen geven voor beginners

In opinie door Ewoud Butter op 02-02-2011 | 21:56

Tekst: Ewoud Butter

Ik ken een aardige, sympathieke man. Laat ik hem Hans noemen. Hans is vriendelijk, voorkomend en beschaafd. Maar, Hans heeft een klein minpuntje: hij heeft weinig op met hygiëne. Hij wast zich zelden, ook niet als hij naar de wc is geweest. Hij schijnt principiële bezwaren tegen zeep te hebben. Dat is zijn goed recht, maar het gevolg is wel dat Hans stinkt. En niet zo'n beetje ook. Zijn handen zijn vies en zijn nagels hebben enorme zwarte rouwranden.
Nu kan ik me voorstellen dat er mensen zijn die Hans liever geen hand zouden willen geven.

Handen schudden. Het is een lastige kwestie.

Stel, je komt op een verjaardagsfeestje. Zo'n typisch Hollands statisch feestje in een doorsnee Nederlandse huiskamer. Op tafel staan een schaaltje kaas en worst en een paar bakken met chips en borelnootjes waar iedereen vrolijk met zijn schone en minder schone handen in graait. In de kamer zitten behalve de jarige, enkele goede bekenden, enkele minder goede bekenden en enkele volstrekt onbekenden.

Je komt binnen, wat doe je dan? Wat is typisch Nederlands? Zoen je iedereen plat op de bek, kus je twee, drie of - op z'n Marokkaans- vier keer? Als je gaat zoenen, begin je dan links of rechts? Kus je op de mond, de wang, de hand of in de lucht? Kus je als man ook andere mannen? En zo ja, welke wel, welke niet? Of 'hug' je - op z'n Amerikaans - alle aanwezigen? Omhels en zoen je alleen de jarige en geef je anderen een hand of geef je de jarige een hand en zwaai je naar de andere aanwezigen? En als er later mensen binnen komen, moet ik me dan beledigd voelen wanneer ze mij niet een hand zijn komen geven, maar alleen naar me zwaaien of me niet eens groeten?

Ik had graag een inburgeringscursus gevolgd en dan eindeloos de hand willen schudden van een leuke inburgeringsjuf. Daarna was ik graag bij dezelfde juf doorgegaan voor de vervolgcursus 'Hollands zoenen voor gevorderden'.

Want stel dat je een hand geeft, wat is dan een typische Nederlandse hand? Natuurlijk, je geeft je rechterhand, nooit je linker. Maar dan, geef je een stevige hand of een neutralere handdruk? Trek je de hand van de ander naar je toe of duw je hem juist weg? Hou je je hand verticaal of zorg je juist dat hij iets gedraaid is en je hand boven (dominant) ligt of juist zo gedraaid is dat hij de onderliggende (bescheiden) partij is? Hoe lang hoe je de hand van de ander vast? Kijk je elkaar ondertussen aan? Mag je zacht knijpen? En met wie begin je in een ruimte? De dichtstbijzijnde persoon, de meest dierbare, de hoogste in rang of eindig je daar juist mee? Moet ik me gekwetst voelen wanneer iemand me een natte zweethand geeft of een heel slap handje?

Nederlanders geven elkaar dus een hand. Dat is een 'typisch Nederlands gebruik'. Daarvan waren we ons amper bewust totdat er mensen in ons land kwamen die vrouwen geen hand wilden geven. Orthodoxe joden geven vrouwen geen hand, sommige boeddhistische monniken schijnen het ook niet te doen en dan heb je natuurlijk nog de orthodoxe moslims. Ook daar zitten een stel rabiate handenweigeraars tussen. Dat was voor het eerst nieuws toen de salafistische imam Ahmed Salam Rita Verdonk in 2004 een hand weigerde te geven.

Handenweigerende moslims en joden geven verschillende argumenten waarom ze geen hand geven: sommigen doen het om niet seksueel geprikkeld te raken, anderen menen dat het een zuivere toenadering van God in de weg staat. 

Deze week droeg de Hogeschool van Amsterdam een steentje bij aan de discussie door te accepteren dat een docent weigert handen te schudden met vrouwen. GeenStijl maakte hierover een berichtje waarin ze ook lieten weten van mij sussende woorden te verwachten. Ik ga ze deels teleurstellen.

Wat mij betreft hoeft het geven van een hand niet altijd te getuigen van respect (voor vrouwen) en zijn er ook andere manieren om respect te tonen. Wanneer een orthodox gelovige voor een andere manier van groeten wil kiezen is dat zijn goed recht. Het geven van een hand is absoluut geen wettelijke plicht.

Tot zover de sussende woorden.

De andere kant van het verhaal is dat het geven van een hand over het algemeen wel als sociaal wenselijk wordt beschouwd. Het weigeren van een hand is een onvriendelijk statement en het weigeren van specifiek de hand van vrouwen is een vorm van uitsluiting op basis van geslacht. Het is het goed recht van scholen om van hun medewerkers te eisen dat ze leerlingen, mannen en vrouwen, gelijk behandelen. Sterker, ik vind dat openbare scholen dat altijd zouden moeten doen voor medewerkers die de instelling vertegenwoordigen of een educatieve functie hebben. 
Wanneer ik directeur van de HvA was geweest zou ik dus meer waarde hechten aan de gelijke behandeling van mannen en vrouwen, dan aan de vrijheid van godsdienst.

Ewoud Butter is redacteur van Republiek Allochtonië. Dit artikel is ook op zijn eigen blog verschenen.

Zeven op de tien jongeren van TopX, het jongerenpanel van EenVandaag, vindt dat een docent zijn studentes de hand moet schudden. Ruim driekwart vindt gelijkheid man/vrouw belangrijker dan vrijheid van godsdienst. De meeste jongeren zijn het erover eens dat andere religieuze uitingen voor de klas, zoals een hoofddoekje of keppeltje, wel moeten kunnen.

Ook je mening geven over actuele onderwerpen? Meld je aan voor het EenVandaag Opiniepanel

Meer over ewoud butter, handen schudden, islam, moslims, orthodox, salafist.

Reacties