Gemeenteraadsverkiezingen: Wilders’ steeplechase
In opinie door Roemer van Oordt op 17-01-2018 | 22:05
Afgelopen maandag deed Yucel Aydemir, voorzitter van de Ulu-moskee (Islamitische Stichting Nederland, ISN) in de wijk Lombok, aangifte wegens aanzetten tot haat, discricrimatie en/of geweld tegen de Utrechtse PVV-lijsttrekker Henk van Deún. Aanleiding: Van Deun zei een week eerder in een lokale radio-uitzending - bij wijze van spreken - liever te willen dat de (overigens moderne en multifunctionele) moskee zou afbranden, dan dat het een gebouw zou worden waar Utrechters met trots naar kijken. Flink wat moskeebezoekers zijn bang. Een deel blijft thuis.
'Wij zijn echt tegen moskeeën in dit land. Wij erkennen de islam niet als een godsdienst. Het is een ideologie, net als nazisme', hield de beoogde PVV-voorman de luisteraar voor. En: 'Ik heb echt niks tegen moslims, laat dat duidelijk zijn. Maar waar ik niet mee geconfronteerd mee wil worden, is met de gevolgen van de islam, zoals hoofddoekjes.' Eerder gaf hij al aan iets te willen doen aan de 'zwaar geïslamiseerde stad'. In een twitterbericht kon er nog net van af dat het in de fik zetten van de moskee misschien een wat onhandige woordkeus was, maar dat de moskeeën in Urecht wel allemaal moeten sluiten.
Een maand geleden werd de door Wilders zelf gepresenteerde lijsttrekker in Rotterdam - Géza Hegedüs - na één dag teruggetrokken nadat bleek dat hij racistische uitspraken had gedaan en een sympathisant was van de Holocaust-ontkenner David Irving. Uit een overtuigend onderzoeksartikel in de Volkskrant kwam bovendien naar voren dat Hegedüs nauwe banden had met het extreemrechtse studiegenootschap Erkenbrand (alt-right in Nederland). Hij wil 'stapje voor stapje' toewerken naar een etnostaat van etnische Nederlanders, en wil alle 'Mohammedanen' en niet-blanke Nederlanders uitzetten, zo nodig met dwang.
Geen droomstart van de campagne, zou je zeggen. En dat zal Wilders zelf ook zeker niet vinden. Juist hij heeft altijd bewust gekozen voor een langzame opbouw in provincies en gemeenten om 'LPF-achtige taferelen' met doorlopende politieke missers en uitglijders van op z'n minst dubieuze kanditaten te voorkomen. Ondanks dat ging het in het verleden in de Kamerfractie al vaak genoeg mis, met royeren of afsplitsingen als gevolg.
Opvallend genoeg liet Wilders in de meeste gemeenten de werving van kandiaten over aan PVV'ers in de Provinciale Staten. Maar in Rotterdam wilde hij naar eigen zeggen de regie zelf houden. Hij deed de blunder in de Maasstad af door schaapachtig te melden dat hij beter had moeten googelen. Van binnen kookte het zichtbaar.
Aanvankelijk wilde Wilders in 60 gemeenten meedoen, maar eind van vorig jaar gaf hij al aan dat dat niet ging lukken, omdat het moeilijk zou zijn om voldoende goede kandidaten te vinden. De ambities werden bijgesteld en teruggeschroefd naar 30. Momenteel zitten alleen in Almere en Den Haag PVV’ers in de gemeenteraad. Gezien de recente 'uitglijders' is het maar de vraag of het lukt om in al die gemeenten lijsten met minder besproken of zelfs voor de PVV al te uitgespoken types te vullen.
Gemeentes waar de PVV meedoet aan de verkiezingen in 2018
_____________________________________________________________________
Provincie Gemeenten
_____________________________________________________________________
Drenthe Emmen
Flevoland Almere, Lelystad, Urk
Friesland Achtkarspelen
Gelderland Arnhem
Groningen Delfzijl, Pekela
Limburg Maastricht, Venlo, Sittard-Geleen
Noord-Brabant Den Bosch, Rucphen
Noord-Holland Den Helder, Purmerend, Zaanstad, Zandvoort
Overijssel Almelo, Enschede, Hengelo, Twenterand
Utrecht Stichtse Vecht, Utrecht
Zeeland Terneuzen, Tholen
Zuid-Holland Den Haag, Dordrecht, Nissewaard, Rotterdam, Zoetermeer
_____________________________________________________________________________
En dat terwijl de PPV-leider er nog zo positief naar uitkeek: "Miljoenen Nederlanders kunnen op 21 maart stemmen op een partij die ook lokaal als enige echt opkomt voor onze cultuur, onze identiteit, onze vrijheid en dus tegen de islamisering", zegt Wilders. "Die verstevigde basis gaan we de komende jaren verder uitbouwen. Daar verheug ik mij op!", zei hij tegenover de NOS.
Weinig ruimte op (nationaal)populistisch rechts
Maar er zijn voor de PVV meer beren op de weg naar invloed in gemeenten. Veel van het verhaal van Wilders wordt - meestal in (wat) afgezwakte vorm - vertolkt door partijen die al (lang) in de gemeenteraden zitten of daar ook voor het eerst een gooi naar de zetels gaan doen.
Het populistisch-rechtse deel van de traditionele lokale belangenpartijen in kleine en middelgrote gemeenten is daar een goed voorbeeld van. Hun PVV-light geluid haalt de allerscherptse randjes van Wilders islomofobe en xenofobe discours af, is daardoor voor een omvangrijke groep kiezers muziek in de oren en ook voor een aantal potentiële coalitiepartners verteerbaar. Allerlei Leefbaarvarianten sluiten daar in meer of mindere mate op aan.
In de grote steden is de ruimte voor de PVV beperkt. In Amsterdam doet de partij niet eens mee. Leefbaar heeft in Rotterdam al lange tijd een sterke machtsbasis die door de PVV moeilijk lijkt te slechten, zeker nu Thierry Baudet van het in de peilingen sterk steigende Forum voor Democratie als een soort veredelde lijstduwer optreedt. In het mede door afgesplitste eenmansfracties politiek volstrekt versplinterde Den Haag is Groep de Mos (van het voormalige PVV-kamerlid Richard de Mos; momenteel 4 van de 45 zetels) bezig aan een sterke opmars. Dat komt vooral door het plaatsen van bekende 'Hagenezen' op de kieslijst, waaronder darter Raymond van Barneveld, bahangkoning John van Zweden, ADO-verdediger Tom Beugelsdijk en Hagenaar van het jaar Melissa Frieser met de daaruit voortvloeiend media-aandacht.
Dan blijft Utrecht over. In de huidige raad zijn daar de traditinele lokale belangenpartijen na de hoogtijdagen van de Leefbaar variant onder leiding van zanger Henk Westbroek en beroepspoliticus Jan Nagel relatief zwak vertegenwoordigd met twee zetels. Dat biedt politiek perspectief. De reacties op het radio-optreden van lijsttrekker Van Deun waren dan ook fel. D66-lijsttrekker Klaas Verschuure op Twitter: 'Bah! Dit is dus de reden waarom D66 Utrecht samenwerking met de PVV uitsluit! Voor discriminatie is geen plek in Utrecht'. Dimitri Gilissen (VVD) bestempelde de opmerking als 'walgelijk, Utrecht onwaardig en ver over de grens.' Maarten van Ooijen van de ChristenUnie noemde de uitspraken ‘bizar’. Of die afkeurende reacties door het electoraat in de Domstad vooral gedeeld worden of dat het islamofobe geluid van Van Deun toch voet aan de grond krijgt is afwachten.
De weg naar succesvolle gemeenteraadsverkiezingen gaat voor Wilders waarschijnlijk over teveel hordes. Nog dik twee maanden en we weten het zeker.
Meer over de gemeenteraadverkiezingen: #gr2018
Meer over #gr2018, henk van deun, islamofobie, isn, pvv, rechts-populisme, ulu-moskee, utrecht, wilders.
