Extremisme met wortel en al bestrijden
In opinie door Rudi Dierick op 08-11-2014 | 09:42
Tekst: Rudi Dierick
Ook bezorgd over Syrië-terroristen en islamistische extremisme? U bent niet alleen.
Wanneer we Jozef De Witte en Al De'emeh mogen geloven, wordt de IS en ander islamistisch extremisme vooral gevoed door discriminatie en achterstelling van moslims. Anderen verwijzen ook naar de houding van de VS en het Westen tegenover de Arabische wereld en het lijden van miljoenen Arabieren. Dat zijn volgens hen de oorzaken van radicalisering en daarom trekken moslims naar Syrië.
Die analyse is echter veel te gemakkelijk – het zijn altijd anderen die de oorzaak zijn van het extremisme. Maar dan moeten De Witte en Co eens uitleggen waarom die extremisten zoveel slachtoffers maken onder de arme zwarten in Darfoer en Nigeria en onder de machteloze niet-moslims in islamitische landen
.Dat achterstelling radicalisering kan bevorderen, dat is evident. Maar veel daders – zowel ginds als hier – hadden nooit met achterstelling of discriminatie te maken. De situatie in Groot-Brittanië leert dat allochtonen uit het Indisch subcontinent, hindoes, christenen en sikhs wel redelijk goed integreren, niet radicaliseren en veel minder geweld begaan. Achterstelling kan dus niet de hoofdoorzaak zijn. Waarom dat niet lukt met een deel van de moslimmigranten, dat is net die islamistische factor. Maar dat is lang niet hetzelfde als de islam.
Islamisme is de overtuiging dat de islam en de islamitische normen – de sharia – beter zijn dan alle andere; dat de sharia moet gelden voor alle moslims, waar die zich ook bevinden, en dat iedereen moslim moet worden. Vanuit die overtuiging wordt het Islamistisch geweld geheel of deels gerechtvaardigd.
Of die rechtvaardiging dan 'theologisch' klopt, of niet, dat is bijzaak. Men kan immers niet ontkennen dat alle islamisten wel degelijk die rechtvaardiging maken (en al dan niet aanvullen met diverse politieke en andere argumenten). Daarbij vonden we geen moslim-daders van terrorisme of andere vergelijkbaar zwaar geweld die er geen islamistische visie op na houden.
Islamisme is het enige gemeenschappelijke kenmerk van alle daders van zulk geweld, bij de IS, Al-Qaida, Al-Nusra, … in Europa en elders, en bij hun rekruteerders, naast ook bepaalde individuele psychologische factoren.
Wie gaat over tot zwaar geweld? Dat doet men niet zo gemakkelijk. Ook onder islamisten is dat slechts een kleine groep. Die andere 'sociale en politieke' factoren spelen in wisselende mate een rol. Het zijn daarom enkel katalysatoren. Die versnellen en versterken de groei van dat extremisme, maar ze veroorzaken het niet. Al wie dat niet beseft, zal dat extremisme nooit kunnen overwinnen. De oorzaken enkel bij anderen situeren is zelfs eerder gevaarlijk.
Verklaart deze analyse (met islamisme als primaire oorzaak en enkele belangrijke katalysatoren) dan waarom er zoveel Belgen naar Syrië trekken? Deels. Gematigde moslims klagen ook over de grote dominantie van de islamistische stroming in de Vlaamse moskeeën. Democratische imams en theologen zijn zeldzaam, meer nog dan in andere westerse landen. Vlaamse moslims komen ook vooral uit plattelandsgebieden. De geloofsbeleving is daar conservatiever. Anderen wijzen naar de lagere kennis van de streektaal, de communautaire context en naar de sterke 'politiek-correcte' ontkenning van islamisme en andere endogene factoren. De ‘ledigheid’ die veel van de extremisten zich hier kunnen of 'konden' permitteren omdat ze hier veel vrije tijd en 'voldoende' geld hebben vergemakkelijkt dat radicaliseringsproces.
Een afdoende beleid tegen islamisme moet daarom prioritair die doctrine aanpakken. Aanvullend moet er gewerkt worden aan de achterstelling en discriminatie, en de onwetendheid onder moslims. Een veel beter integratiebeleid kan achterstelling en discriminatie uit de wereld helpen. Dat zal het 'excuus-gras' voor de voeten van extremisten en hun apologeten wegmaaien. Maar overal waar die in de modder blijft steken, is een kordate verdediging van de democratische waarden nodig.
Extremisme hoort niet thuis binnen onze samenleving. We zullen de vrede echter niet herwinnen zonder zekere harde maatregelen en assertieve wetten om respect af te dwingen. Dus ook vervolging van al wie extremisme predikt, en inreisverbod, intrekken van paspoorten en van de nationaliteit voor al wie meedoet aan islamistische misdaden of die afreist naar gebieden onder islamistische controle.
Voor integratiebeleid zijn honderden acties nodig. Daarbij dragen de (niet-islamistische) moslims een cruciale verantwoordelijkheid. Alleen zij kunnen hun theologie uitzuiveren van alles wat strijdig is met mensenrechten en democratie, en de onwetendheid onder de moslims de wereld uit helpen.
Rudi Dierick is hoofdredacteur van het (Vlaamse) weblog De Bron waarop dit artikel eerder verscheen. Dierick schreef ook een langere versie. Die leest u hier
Veel meer artikelen over radicalisering vindt u hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen
Meer over is, islam, islamdebat, jihad, radicalisering, rudi dierick.
