Een nieuwe politieke zuil in onderwijsland?
In opinie door Zeki Arslan op 28-01-2022 | 08:41
Wanneer Forum voor Democratie (FvD) de mogelijkheid krijgt eigen scholen op te richten zal het onderwijs een impuls krijgen om te polariseren. Scholen mogen geen achtertuin worden van politieke partijen. Artikel 23 van de grondwet moet daarom worden gewijzigd en gemoderniseerd. Dat schrijft Zeki Arslan.
Het Nederlandse onderwijs krijgt er een nieuwe zuil bij, gebaseerd op politiek ideologische uitgangspunten. Als het voorstel van het Forum voor Democratie (FvD) een kans krijgt, dan komen er partijscholen. Het is uniek in Nederland, dat een politieke partij het initiatief neemt om eigen scholen op te richten. In 1917 hebben de toenmalige politieke stromingen weliswaar afspraken gemaakt om het stichten van scholen grondwettelijk mogelijk te maken, maar daarna hebben ze zich terughoudend opgesteld. De onderwijsvrijheid is in Nederland door vooral de christelijke en de liberale partijen ‘heilig’ verklaard. De afgelopen vijftig jaar is in Nederland de onderwijssegregatie erg toegenomen, vooral op basis van etniciteit en opleidingsniveau. Ingrepen om deze segregatie in het onderwijs tegen te gaan, waren vanwege Artikel 23 van de Grondwet vrijwel onmogelijk.
Door het initiatief van het FvD komt er een segregatie op politieke grondslag bij, althans als de aangekondigde stappen om eigen scholen op te richten, doorgaan. Op deze manier krijgen we er een politieke school bij, die zich vooral profileert op basis van de politieke en ideologische grondslag van het FvD. Als de partij zich niet duidelijk profileert, dan zal die niet genoeg ouders van toekomstige leerlingen aan zich kunnen binden. Het ligt in de lijn der verwachting dat de partij echter een scherpe profilering niet uit de weg zal gaan. Dit zou een felle confrontatie tussen deze politieke stroming en het onderwijsveld kunnen veroorzaken. Dit zal een nieuw hoofdstuk kunnen inluiden binnen de maatschappelijke verhoudingen. Kan het Nederlandse onderwijs dit er wel bij hebben? Grondwettelijk is er namelijk niets op tegen.
Maatschappelijk gezien is deze ontwikkeling wel degelijk zorgelijk en niet vrij van gevaren. Op dit moment zijn er in het onderwijs al genoeg problemen door de coronamaatregelen, het lerarentekort en de voortdurende segregatie. In het onderwijs doen de leraren hun best om de leerlingen met verschillen te leren omgaan. En deze politieke partij wil juist door de uitvergroting van onderlinge verschillen, hun politieke invloed vergroten. Nederland staat voor de keuze: of Artikel 23 wordt snel aangepast door het stichten van scholen op weer een andere grondslag tegen te houden, of andere politieke partijen zullen deze weg ook inslaan waardoor het onderwijs verwordt tot een ideologisch en politiek slagveld. Weliswaar hebben de huidige zuilen op de een of andere manier een link met een politieke partij, maar die is in de loop der jaren vervaagd. Met het initiatief van het FvD kan zich een situatie voordoen, dat de wethouder van een gemeente met een Kamerlid van het FvD - die in een schoolbestuur zit - gaat onderhandelen over het tegengaan van segregatie en het bevorderen van integratie. Dat is iets dat een wethouder op grond van Artikel 167 van de Wet op het Primair Onderwijs (WPO) zou moeten doen. Dit zet de politiek maatschappelijke verhoudingen op zijn kop.
Als dit initiatief doorgaat, zal het onderwijs hierdoor een impuls krijgen om te polariseren. De ideologische beïnvloeding van leerlingen door politieke partijen moet onder alle omstandigheden tegengegaan worden. De scholen mogen geen achtertuin worden van politieke partijen. Er rust kortom een grote verantwoordelijkheid op de schouders van de liberale en de christelijke partijen om Artikel 23 eindelijk te wijzigen en te moderniseren.
Zolang er in Nederland sprake is van etnische en segregatie door opleidingsniveau, is het niet verantwoord dat er nieuwe scholen worden opgericht.
(Dit artikel verscheen eerder in Trouw)
Meer over artikel 23, Forum voor Democratie, FvD, onderwijs, vrijheid van onderwijs.
