Dubbele loyaliteit bij Joden en moslims
In opinie door Hanneke Gelderblom-Lankhout op 26-06-2017 | 21:25
Door: Hanneke Gelderblom
Het vierde van de tien geboden, ‘eert uw vader en uw moeder’, is één van de niet zo moeilijk te gehoorzamen voorschriften. Dat wil zeggen, wanneer je als kind in een harmonieus gezin opgroeit. Anders wordt het als moeder stiekem aan de drugs is, of vader aan de drank en hij in een driftbui zijn gezin slaat. Waar ligt dan je loyaliteit als kind?
Die vraag doet zich vaak nog heftiger voor wanneer ouders besluiten uit elkaar te gaan. Soms gaat dat goed omdat vader en moeder elkaar de tent niet uitvechten en een fatsoenlijke omgangsregeling treffen. Maar het kan ook vreselijk misgaan, bijvoorbeeld als de scheidingsadvocaat aanzet tot het uiten van allerlei lelijks over de ander. Blijf als kind maar eens loyaal aan beide ouders na zo een vechtscheiding.
Een vergelijkbaar probleem doet zich inmiddels voor op landelijk niveau, en wel bij een aanzienlijk aantal Turkse Nederlanders. Zij willen naast het Nederlandse paspoort hun Turkse nationaliteit behouden. Al jaren gebruiken zij het argument dat ze hun erfrecht in Turkije verliezen en ook moeilijker op vakantie kunnen naar het land van hun vaderen, indien zij afstand doen van hun Turkse paspoort.
Maar steeds vaker hangt tegenwoordig de vraag in de lucht: “Wat ben je nou, een Nederturk of een Turkse Nederlander?” Heftiger wordt dat zelfs geuit wanneer bekende politici als Ahmed Aboutaleb, Nebayat Albayrak of Kadija Arib twee paspoorten blijken te bezitten.
Je moet nu maar eens gewoon duidelijk voor Nederland kiezen, zeggen de rechts-populisten, daarbij suggererend dat een dubbele loyaliteit niet bestaat of onwenselijk is.
Ik ben het daar volstrekt mee oneens. Je kunt een vaderland én een moederland hebben, én loyaal zijn aan beiden.
Bij Joden speelt de kwestie van dubbele paspoorten nauwelijks. Of ik een Nederlandse Jood of een Joodse Nederlander ben is voor mij een onzinnige vraag. Ik ben beide en er zit geen ruimte tussen het ene en het andere begrip. Dit zou voor onze Turkse (en Marokkaanse) vrienden in Nederland ook moeten gelden, ware het niet dat Vader Erdoğan er anders over denkt. Hij wil dat Nederturken hun Turkse paspoort vooral houden omdat zij dan op hem kunnen stemmen wanneer er in Turkije verkiezingen zijn.
Terwijl er sprake is van een scheiding. Het kind – de Nederturk – is ofwel in Nederland geboren, ofwel woont, werkt of studeert in het “moederland” Nederland. Maar toch meent vader, president Recep Tayyip Erdoğan, dat hij zich nog onbeperkt een stuk gezag kan toe-eigenen. Wie zich niet duidelijk uitspreekt als aanhanger van zijn AK-partij kan dit jaar beter niet op vakantie naar Turkije. Althans, dat wordt beweerd door Turkse Nederlanders wier loyaliteit kennelijk voor het overgrote deel bij vader Erdoğan ligt. Zie hun vlaggenzwaaiend gedrag in Rotterdam. De vorm van dubbele loyaliteit verdient aandacht.
Maar hoe doe je dat en waar ligt het accent? Dat zijn essentiële vragen die ook in de Joodse gemeenschap spelen. Veel Joodse Nederlanders hebben immers een band met Israël ook al zijn ze daar niet geboren of opgegroeid. Ben je loyaal aan Israël omdat je er vrienden of familie hebt wonen? Sta je zonder meer achter het voortbestaan van de Staat Israël?
Daarbij hoef je niet te accepteren dat premier Benjamin Netanyahu, ook democratisch gekozen, bepaalt hoe jij je in de Nederlands-Joodse gemeenschap gedraagt.
Dat leden van de Joodse gemeenschap ook met gelijksoortige vragen zitten zou een machtig wapen kunnen zijn tegen de antizionistische tendens waarvan al te gemakkelijk wordt beweerd dat die onder alle moslims bestaat. Kijk, hier zitten nou de onverwachte overeenkomsten. Hoe ga je om met het begrip dubbele loyaliteit? Dat speelt immers ook bij Joden. Daarover kunnen Joden en moslims dus samen in gesprek en het is net iets vruchtbaarder dan al die theekransjes of dialoogbijeenkomsten.
Het begrip dubbele loyaliteit vanuit de diverse invalshoeken samen uitwerken en constateren dat er verschillen zijn die blijven, maar ook dat vooroordelen kunnen verdwijnen. Dat is nou een vorm van dialoog die hout snijdt.
Hanneke Gelderblom is oud-Senator voor D66 en vertegenwoordigt het Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom in het OJCM (landelijke Overleg Joden, Christenen en Moslims voorheen Cairo-overleg). Meer van Hanneke Gelderblom op Republiek Allochtonië hier. Dit artikel verscheen eerder op Jonet.en is in overleg met de auteur ook op Republiek Allochtonié geplaatst
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over dubbele loyaliteit, dubbele paspoorten, erdogan, hanneke gelderblom, Joden, molsims, turkse nederlanders.
Reacties
Anne-Ruth Wertheim - 27/06/2017 10:19
In 2006 schreef ik in Het Betoog van de Volkskrant onderstaand stuk, dat Anja Meulenbelt toen opnam op haar blog. Zoals je ziet, pleit ik ook voor het aanvaarden van dubbele loyaliteiten en ik vind het interessant dat je de vele kinderen van gescheiden ouders als uitgangspunt neemt!
http://www.anjameulenbelt.nl/weblog/2006/02/09/wij-allen-zijn-combis/