Home » Blog » Opinie » Discrimineren? We doen het allemaal!

Discrimineren? We doen het allemaal!

In opinie door Charles van den Broek op 12-06-2015 | 12:03

"Discriminatie is helemaal zo slecht niet. Het is zelfs noodzakelijk. Wij zijn gewoon niet allemaal hetzelfde, kunnen niet allemaal hetzelfde, willen niet allemaal hetzelfde. En dat geeft onderscheid. Ontkennen is even zinloos als contraproductief."

Dat schrijft Charles van den Broek in onderstaand ingezonden stuk.

Bij rellen tussen de autochtone bevolking en immigranten kwamen een maand geleden minstens 5 mensen om, waaronder een jongen van 12 jaar. De onlusten braken uit na een oproep van de leider van de autochtone bevolking, die vond dat die immigranten banen inpikten van het eigen volk. Het incident (als men het zo mag noemen) haalde nauwelijks het nieuws. Terwijl het toch een staaltje onversneden racisme betrof.

Maar dan wel begaan door zwarten. Want de scene die ik beschreef, speelde zich af in Kwazoeloe-Natal, het thuisland van de Zoeloe's in Zuid-Afrika. Ook in andere grote steden, zoals Johannesburg, laait het geweld tegen immigranten op. Het leger is al ingezet, dus het gaat niet om geïsoleerde opstootjes. De slachtoffers waren andere zwarten, uit o. a. Mozambique en Malawi afkomstig. En het was hun koning, met de nogal misplaatste naam Goodwill, die de lont in het kruitvat aanstak. Mocht zich een dergelijk geval in bv. Belgie of Nederland voordoen, dan zouden de verschillende kranten, praatprogramma's en fora ontploffen van verontwaardiging. Eigen volk eerst? Schandalig, bekrompen en verderfelijk. Niet nu; het geweld werd door zwarten tegen zwarten gepleegd, en racisme kan immers alléén door blanken worden begaan. Een groot, en gevaarlijk, misverstand.

Racisme, of beter gezegd discriminatie, is iets van alle tijden, en (belangrijker) alle rassen. Even wat recente gevallen. Eind jaren '70 werd door Idi Amin (die niet echt een lelieblank huidje had) een ethnische zuivering avant la lettre uitgevoerd toen hij de Aziaten uit Oeganda verdreef. Hutu's noemden in de aanloop naar de burgeroorlog hun Tutsi-buren geen mensen meer, maar kakkerlakken. De eerste ''moderne'' genocide werd door de Jong/Turken tegen de Armeniers uitgevoerd . Het is een onder historici bekend feit dat er Duitse officieren als waarnemers bij aanwezig waren, officieren die de opgedane ervaring tijdens WO II op industriele schaal aanwendden.

Die Tweede Wereldoorlog heeft discriminatie een slechte naam gegeven. Toch doen we het allemaal. Men kan er alleen al op wijzen het feit dat mensen die minder geld te besteden hebben worden uitgesloten. Of krijgt een bijstandsmoeder dat potje kaviaar gratis mee- nee toch zeker. Monogame stellen sluiten de buitenwereld (in elk geval sexueel) uit. Een rijke woont luxer en ruimer dan de arme, een hoger opgeleide krijgt meer betaald, gelovigen sluiten niet-gelovigen (althans niet van dezelfde denominatie) uit. Algemeen geaccepteerde discriminatie, waar niemand om maalt. Het valt niet eens op. We herkennen discriminatie alleen als het om lichaamskenmerken gaat (man-vrouw, sexuele geaardheid) meer in het bijzonder blank-zwart. Maar dat gaat niet altijd op.
Zwarten discrimineren soms evengoed blanken , Quinsy Gario´´s twitteruitval na de MH17ramp bv. (hoewel in dit geval verstandsverbijstering ook een rol kan spelen, want wat de dood van al die onschuldigen met het zwarte piet-gedoe te maken had, is mij volstrekt onduidelijk – maar ja, ik ben dan ook blank...) is volgens mij niet anders uit te leggen als een geval van rassenhaat; het had in elk geval een hoog ''net goed''-gehalte..

Wij blanken (ik kan ons ook benoemen als westerlingen) zijn behept met een groot verantwoordelijkheids- en schuldgevoel. Dat kan tot nogal groteske situaties leiden. In Engeland wringen ze zich (met name bij de BBC) in allerlei onnatuurlijke bochten om welke groep dan ook vooral maar niet te kwetsen (kerst heet daar tegenwoordig ''the festive season'', want met het vieren van kerstmis beschadig je kennelijk de tere moslims en hindoe's), maar ze noemen wel zonder blikken of blozen Fransen ''frogs'', en Duitsers ''krauts''; blanken zijn blijkbaar niet gevoelig voor kwetsende termen, of genieten in ieder geval niet de ingebouwde bescherming die mensen met een kleurtje blijkbaar wel hebben. Amsterdammers mogen Rotterdammers uitschelden, atheïsten gelovigen voor rotte vis en achterlijk uitmaken, mits ze blank zijn. Daar komt verandering in zodra iemand gekleurd is. Als een Marokkaan bij een disco wordt geweigerd, is het land in rep en roer. Maar heb je ooit een blanke (of een Surinamer for that matter) in een Turks of Marokkaans theehuis gezien? Ik niet. En wat is daar mis mee? Voor mij hoeft een moslim geen kerst te vieren, zoals ik het suikerfeest niet zal vieren. Vier gewoon de feesten die bij je cultuur cq geloof horen, christelijk, joods of hindoeistisch, en doe dat onvoorwaardelijk en onverdund. Dat is geen discriminatie, maar gewoon het erkennen van je afkomst en achtergrond. Daar kwets je niemand mee, behalve zij die altijd al gekwetst zijn, uit een soort principiele houding. Zo zou je ook kunnen beweren dat voetbalfans de tennisfans discrimineren. Wat ik maar wil zeggen is dat het vieren van Kerstmis niet een daad van ultieme rassenhaat is, wat de BBC er ook van denkt.

Wie naar Rome gaat, kan als protestant, hindoe, moslim of atheïst probleemloos de St. Pieter bezoeken. In Rome, het centrum van de Rooms-katholieke kerk, zijn er, naast de vele kerken en kathedralen, zelfs verscheidene moskeeën te vinden. Maar als ik, als katholiek, naar Saoedi-Arabië zou gaan, mag ik in Mekka niet alleen de grote moskee aldaar niet in, maar ik mag (op grond van mijn vermeende ''ongelovigheid'' ) zelfs de STAD niet betreden (laat staan dat er een kerk is)! Geen haan die er naar kraait, hoewel het hier duidelijk een geval van discriminatie op basis van geloofsovertuiging betreft. Ik vraag me af wat zou er gebeuren als bv. Washington alleen toegankelijk zou worden voor protestanten? Ik vermoed dat de hel zou uitbreken. De uitsluiting door moslims aanvaarden we echter klakkeloos.
(NB Voor wie het interesseert, in de tijd dat Mekka islamitisch is, heeft slechts één westerling de stad – vermomd – bezocht, Richard Burton; niet de acteur, maar de 19e-eeuwse ontdekkingsreiziger).

Zelfs als men denkt NIET te discrimineren, doet men het TOCH. Een voorbeeld. Alle zwarten kunnen goed dansen. Dat lijkt een positieve uitspraak, maar is het niet. Want om te beginnen kan echt niet iedere zwarte goed dansen (wie ex-bokser Regilio Tuur ooit bezig zag op een dansvloer, zal dit kunnen beamen), je scheert alle zwarten over dezelfde kam (het oerkenmerk van discriminatie) , het geeft een nogal twee-dimensionaal beeld van de zwarte als feestbeest en met
zo´n uitspraak beledig je ook nog eens de blanke dansers (Nureyev, Barishnikov). Laten we niet vergeten dat Michael Jackson zijn beroemde moonwalk werd aangeleerd door Fred Astaire. En je kunt veel van Fred Astaire zeggen, maar er zijn melkflessen met meer kleur.

De uitweg die aanhangers van het idee dat blanken het monopolie hebben op racisme uit de hoge hoed toveren, is dat dat allemaal het gevolg zou zijn van het kolonialisme; dus toch, met een omweg, de schuld van de het blanke ras.

Marjan Boelsma heeft nog niet zo lang geleden een rede gehouden, getiteld ''De witte is het probleem'', waarin ze stelde dat blanken het racisme in de wereld hebben gebracht, alsmede de corruptie, oorlog en waarschijnlijk ook de griep.... Een zwaktebod, uiteraard, en bovendien een leugen. Er zijn voorbeelden te over van ´´autonoom´´ racisme, d.w.z. superioriteitsdenken ten opzichte van andere volken of stammen, dat al lang bestond voor de cultuur in contact kwam met een blanke. De Japanners, om maar wat te noemen, waren ervan overtuigd dat ze een ''herrenvolk'' waren, en zij zijn nooit door Europese machten gekolonialiseerd. En de Zoeloe's, waar ik dit stukje mee begon, voerden al veroveringsoorlogen tegen hun buren lang voor er een Europeaan voet op hun bodem zette. De Zoeloes houden er overigens (een voor ons onzichtbare) apartheidspolitiek op na, gebaseerd op een raszuiverheidstheorie waar Hitler zijn vingers bij zou aflikken); tijdens de ''officiele Apartheid vielen er meer doden door het geweld van zwarten onderling – Incatha tegen het ANC – dan door geweld van regeringszijde. Het argument dat racisme ''blank'' is, is dus niet valide. Racisme, discriminatie is gewoon een deel van het leven. Sterker nog, het is een van de karaktertrekken die ons als mens definieren. De vraag is of dat slecht is. Ik denk het niet.

Er zijn misleide idealisten (zijn er eigenlijk andere?) die geloven dat als ´´we´´ allemaal vermengen tot één ´´ras´´, we het aardse paradijs bereiken. Dan zal er geen oorlog, discriminatie of om het even wat voor andere ellende meer zijn. Hosanna! Onzin natuurlijk. Hadden de Duitsers een ander kleurtje dan de Nederlanders, Polen of Fransen? Oorlogen worden ook gevoerd omwille van grondstoffen, gebiedsuitbreiding en politieke of religieuze denkbeelden. Voorstanders van een totale rassenmenging bij mensen zijn overigens wel tegen de import van andere exoten. Als bijvoorbeeld een niet-inheemse plant, of een geïmporteerde kikkersoort, het evenwicht in de inheemse flora en fauna dreigt te verstoren, doen ze er alles aan om de ´´eigen ´´ flora en fauna te redden van die vreemde smetten. Dat heb ik altijd nogal tegenstrijdig gevonden. Interessant in dit verband is wellicht dat er in de biologie een stroming in opkomst is die geen verschil meer tussen soorten (mens, dier of plant) wil erkennen. Er bestaat volgens die theorie geen verschil tussen hogere en lagere levensvormen. Zullen fanatieke islamieten leuk vinden, dat ze gelijk zijn aan varkens... Maar dit terzijde.

Door te ontkennen dat mensen met een ´´andere´´ huidskleur dan de blanke óók kunnen discrimineren, discrimineer je hen volgens mij zelfs erger dan sommige openlijke racisten. Marjan Boelsma , zelfbenoemd voorvechtster der zwarten – hoewel zelf voorzien van een roomblanke huid – stelde zelfs in haar eerder genoemde toespraak dat als een zwarte een blanke van discriminatie of racisme beschuldigde, de blanke niet eens recht op weerwoord heeft; en, by the way, de zwarte heeft per definitie gelijk, simpelweg op grond van zijn of haar huidskleur. De blanke is bij voorbaat schuldig op grond van afkomst (eenzelfde redenering die ene meneer Goebbels de wereld in slingerde, als ik me niet vergis... ). Als dat geen discriminatie is, weet ik het niet meer.
Zij denkt waarschijnlijk dat ze met dit soort oprispingen opkomt voor de in haar ogen onderdrukte medemens, maar ze doet het tegenovergestelde; ze maakt ze tot marionet van haar ''goede'' bedoelingen. Zij is in feite een soort neo-kolonialist, de blanke bwana , die de zwarte zelfs het intellectuele recht ontneemt zijn zaak te onderbouwen (men mag hem immers niet tegenspreken, waardoor argumenten overbodig zijn). Met andere woorden, ze ontzegt de zwarte het gebruik van zijn verstandelijke vermogens, hij hoeft alleen maar wat te roepen. Ze behandelt de zwarten als kleine kinderen, maakt ze monddood en ontneemt ze zo hun menselijkheid. Het is een uiting van 19e-eeuwse paternalistische bevoogding, kleinerend en denigrerend. Als ik zwart was, zou ik liever niet willen dat Boelsma voor me opkwam, het middel is erger dan de kwaal. De zwarten die ik ken, zijn zeer goed in staat hun eigen zaak te bepleiten, daar hebben ze ''bovenjuf'' Boelsma echt niet voor nodig. Daarbij gaat ze ook nog eens volledig voorbij aan het principe dat elke verdachte recht heeft op verdediging, de basis van de rechtsstaat.

Aan de andere kant is het ook vreemd om het principe van niet-discrimineren als beleid gedwongen op te leggen. Om te beginnen omdat je in het brein, de psyche van iemand anders binnen wilt dringen (''dat mag je niet denken''), het is daarnaast in strijd met de vrijheid van meningsuiting en het levert bovendien een huichelachtige leefomgeving op; mensen hebben toch wel vooroordelen, alleen uiten ze ze nu niet (toch niet in het openbaar, maar wel achter je rug of binnenskamers, op twitter en internetfora als GeenStijl.nl). Is dat wat we willen, aan de oppervlakte met een hypocriet smoelwerk politiek-correct door het leven gaan en achter iemands rug over hem of haar allerlei vuil spuiten? Me dunkt dat je de vooroordelen daardoor alleen maar versterkt. Je hoeft het niet met alle (soms buitengewoon stuitende) denkbeelden eens te zijn, maar het is beter te weten wat men denkt, dan het onderhuids te laten voortwoekeren tot het op een gegeven moment tot een uitbarsting komt.

Een wereld waarin echt iedereen volkomen gelijkwaardig is, is óf onmogelijk, óf een hel. Stel je voor; allemaal dezelfde karamelkleurige types die bij McDonalds dezelfde gore hamburgers zitten te eten (met op de achtergrond een of ander zouteloos Jan Smit-deuntje) , en Coca-cola of Heineken slurpen voordat ze naar RTL4 gaan kijken. Ik moet er niet aan denken! Ik ben, laat ik het maar toegeven, een racist. Niet op de eng-nationalistische manier die tegenwoordig het cliché is. Bij mij geen oranje ballonnen en vlaggen aan het huis als het nationaal elftal speelt, en evenmin Andre Hazes-gekweel; ik luister naar van alles en nog wat, van Monteverdi tot Eminem. Maar ik ben wél voor het in stand houden van de verschillende rassen; ik vind het leuk dat er blanke blonde meiden zijn, maar ook dat er Chinezen zijn, dat als je naar Afrika gaat daar Massai of Dogon rondlopen. Al die verschillende menstypen geven het leven kleur. En keuzemogelijkheden. Waarom gaat men op vakantie? Om er eens uit te zijn, in een andere omgeving, een andere cultuur. Als het overal hetzelfde is (mensen, muziek, geloof, cultuur, taal en cuisine), waarom zou je dan nog weggaan?
Het is goed dat er niet maar één muziekgenre bestaat, de hele dag alleen klassiek, R&B of pop komt na een dag je keel uit. Hetzelfde geldt, geloof ik, voor mensen. Als de verscheidenheid verloren gaat, zal de wereld kleurlozer worden.

Discriminatie is helemaal zo slecht niet. Het is zelfs noodzakelijk. Wij zijn gewoon niet allemaal hetzelfde, kunnen niet allemaal hetzelfde, willen niet allemaal hetzelfde. En dat geeft onderscheid. Ontkennen is even zinloos als contraproductief. Dat verschil bepaalt grotendeels ook onze identiteit. Wij definieren ons door onze voorkeuren (cultureel, culinair, intellectueel) als ''beter'' dan de ander, die er andere voorkeuren op nahoudt. Ajax tegen Feyenoord, atheïsten tegen gelovigen, rockers tegen techno-fans; het is gewoon een vorm van stamvorming. Dat geeft ons een goed gevoel over onszelf en/of over de groep waar we ons toe rekenen; gelukkig houden WIJ niet van Nick en Simon. Maar ook op een meer practisch vlak zijn er overduidelijke verschillen.

Een man is geen vrouw, er zijn denkers en doeners. Iemand met een hogere opleiding kan andere dingen dan iemand met een vmbo-diploma. Maar ze zijn allebei even nodig en nuttig; de ene keer heb je een loodgieter nodig, de andere keer een tandarts. Op de arbeidsmarkt moet je gewoon kiezen voor de beste kandidaat, niet voor de man of vrouw met het ´´beste´´ of meest gewenste kleurtje. Wie kiest immers zijn hartchirurg op basis van afkomst, geslacht of zijn of haar sexuele voorkeur? Je wilt gewoon de beste (lijkt mij tenminste). Positieve discriminatie is derhalve geen optie als je voor eerlijke kansen en kwalitatief goed werk bent. Op school krijgt degene die het beter doet toch ook een hoger cijfer (ongeacht kleur of afkomst). Logisch. Niemand zal daar tegen zijn (ja, de scholen waar ''ieder kind een ster is'' misschien, maar die leveren kinderen af die tegen geen enkel stootje bestand zijn – die komen later in de boze buitenwereld allemaal van een koude kermis thuis). Een laag cijfer kan, afhankelijk van de geestelijke vermogens van het kind, een rem of een stimulans zijn. Door kinderen al op jonge leeftijd aan een zekere prestatiedrang bloot te stellen maak je ze weerbaarder dan door ze in een warm bad te koesteren. Het biedt kansen, in plaats van dat ze ontnomen worden.

Discriminatie – d.w.z. verschil, onderscheid maken – is (in een of andere vorm) een aanvaardde, aanvaardbare en zelfs noodzakelijke realiteit. Toch voelen sommigen zich (op bijna permanente basis) buitengesloten. Hou daar eens mee op. Roep niet steeds ''racisme'' als er Marokkaanse criminelen of IS-terroristen in beeld komen; er is geen katholiek die zal beweren dat de mafia of de Colombiaanse drugsbaronnen geen tuig zijn, en evenmin zal men beweren dat het ''geen echte katholieken'' zijn – dat zijn ze namelijk WEL! De Paus heeft bijvoorbeeld gedreigd met excommunicatie van maffialeden. Daar zouden moslimgeestelijken een voorbeeld aan kunnen nemen; een fatwa is zó uitgesproken als het een schrijver als Salman Rushdie betreft, waarom dan niet als het om zelfmoordterroristen gaat? Ontkenning maakt de zaak alleen maar erger. Moslims voelen zich daardoor niet verantwoordelijk voor wat uit hun gelederen voortkomt, en niet-moslims zien hun onderbuikgevoel bevestigd.

Stop ook (zowel moslims als niet- moslims) met het telkens naar Israel wijzen als excuus voor misdaden gepleegd door moslims. Er staan geen (ik kan dit niet genoeg benadrukken) GEEN Israelische tanks in Kanaleneiland of Amsterdam Oosterpark! Het kan zijn dat ik ze over het hoofd heb gezien ( ik kom zelden of nooit in die buurten), maar als ze er waren, had dat toch het journaal wel gehaald, dacht ik zo. Het gedrag van de vermeende vijand, of het leed van de slachtoffers daar (in Israel en de Palestijnse gebieden, met name Gaza) ter plekke zijn geen geldige reden je hier te misdragen tegen personen (of instellingen) die niets met de gang van zaken elders te maken hebben. Om een vergelijkbare situatie als voorbeeld te nemen; zelfs toen de ''troubles'' in Noord-Ierland op hun hoogtepunt waren, voelde geen enkele katholiek waar dan ook ter wereld zich geroepen om vergeldingsaanslagen te plegen op Engelsen of Britse doelen om het hun Ierse geloofsgenoten aangedane onrecht te wreken. Het was, en bleef, een conflict tussen de Britse bezetter en de katholieken. Er zijn toch ook geen joden die moslims op straat aanvallen in New York of Amsterdam als Hams weer eens wat raketten afschiet! Als je blijft doorgaan met die apologetische houding, waarbij je alles wat islamieten fout doen goedpraat (en soms zelfs , met verkeerde argumenten, goedkeurt), creëer je een recept voor een burgeroorlog. Vergeet niet dat de burgeroorlog in Libanon ook zo is begonnen, met een verongelijkte minderheid!

Daarom is het van belang om schoon schip te maken, zaken bij naam te noemen en niet bij van alles en nog wat de racisme-kaart te spelen. Het is geen racisme om te constateren dat de komst van verschillende (grote) groepen moslims het karakter van Nederland veranderd hebben. Er zijn hele wijken waar bijna geen autochtone Nederlander meer te vinden is, Hoe je daar over denkt, is een tweede; iedereen zal daar zijn eigen gedachten en gevoelens bij hebben, die met elkaar in strijd kunnen zijn. Benoem die gevoelens gewoon, zonder direct met een beschuldigend vingertje te wijzen. Daarvoor is de kwestie te belangrijk. Ook is het geen racisme als je wordt uitgesloten van een studie omdat je uit ideologische overwegingen weigert om een deel van de opleiding te volgen (zoals de moslima's die geen man wilden onderzoeken); ook een blanke zou van een opleiding worden weggestuurd als hij (om welke reden dan ook) een deel van de lesstof weigert te leren. En pas ervoor om een mening aan een huidskleur te koppelen. Het is dom en kortzichtig; een Afrikaan kan bijvoorbeeld net zo rechts zijn als Henk Kamp of Halbe Zijlstra (zoniet erger, denk eens aan de homofoben in Oeganda).

Verschillen zorgen dus voor frictie, maar door die wrijving komen we ook tot nieuwe ideeën en inzichten. Oorlogen en wapenwedlopen hebben in de loop van de geschiedenis vaak voor de grootste wetenschappelijke doorbraken en ontdekkingen geleid (niet dat ik hier wil oproepen tot het massaal inslaan van kalashnikov's). Uitvindingen die ooit nodig waren om te overleven (bommenwerpers) , maken ons het leven tot op heden makkelijker (vliegen naar verre oorden). Laten we dus in plaats van te zoeken naar overeenkomsten, de verschillen meer benadrukken, en benutten. Door het wegnemen van een ''noodzaak tot overleven'' (we zijn toch allemaal gelijk), plaats je een rem op de vooruitgang. Daar is de mensheid als geheel niet mee geholpen. Sterker nog, het kan alleen maar in ons nadeel werken. Als we dwangmatig blijven doorgaan alle verschillen die bestaan tussen mensen, culturen en geloven (tegen beter weten in) weg te redeneren en wegpoetsen, verbieden zelfs erover te spreken, zal het onderliggende vooroordeel heus niet verdwijnen. Integendeel. Ook hier geldt: zachte heelmeesters maken stinkende wonden.

Charles van den Broek, schrijver, historicus en kunstenaar

Republiek Allochtonië heeft Marjan Boelsma en André Kaïjim gevraagd op dit artikel te reageren. Deze reactie leest u hier. 

Meer artikelen over discriminatie op dit blog hier
Meer over racisme hier

Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.  

Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook! 
 

Meer over charles van den broek, discriminatie, racisme.

Reacties