Comité 21 maart geeft Tweede Kamer 65 aanbevelingen om discriminatie aan te pakken
In opinie op 30-06-2016 | 13:32
Het antiracisme Comité 21 maart heeft deze week het rapport Samen Bruggen Bouwen en Verschillen Vieren aangeboden aan de Commissie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het rapport is gebaseerd op 18 bijeenkomsten die dit voorjaar zijn georganiseerd waar meer dan 1.200 burgers aan deelnamen. Uit deze bijeenkomsten zijn 65 aanbevelingen gefilterd om verschillende vormen van discriminatie aan te pakken.
Hieronder een samenvatting van het rapport, zoals die door het Comité 21 maart is opgesteld. Onderaan de tekst ook een samenvatting van de aanbevelingen en een link naar het gehele rapport.
Samenvatting Samen Bruggen Bouwen en Verschillen Vieren
De demonstratie ‘Allemaal anders, allemaal gelijk’ op 19 maart 2016 in Amsterdam werd voorafgaand door 18 bijeenkomsten waarin 10 discriminatiegronden aan de orde kwamen.
Er werden discussies gevoerd, sprekers gehoord en aanbevelingen gedaan voor een inclusief Nederland. Vanuit al deze bijeenkomsten ontstond het rapport met 65 aanbevelingen tegen racisme en discriminatie. De bijeenkomsten werden voorbereid door Comité 21 maart en kwamen tot stand door veel enthousiaste vrijwilligers en duizenden betrokken burgers.
Racisme en discriminatie in Nederland
Vaak wordt Nederland een tolerant land genoemd en gesuggereerd dat er weinig tot geen discriminatie, racisme of uitsluiting is. Niets minder is waar.
Vrijheid van meningsuiting is een groot goed. Onbeperkt beledigen, met de dood bedreigen als men een afwijkende mening hoort, agressie ten volle uiten of ongefundeerd beschuldigen vallen hier volgens velen ook onder. Het actief uitdragen dat discriminatie, uitsluiting en racisme te allen tijde onacceptabel is, lijkt in deze ‘vrijheid van meningsuiting’ echter eerder een belemmering dan een belangrijk goed. Hierin ligt een contradictie.
Het ECRI adviseert Nederland om zich in de aanpak van racisme en discriminatie meer te richten op de oorzaken en op het bevorderen van kennis en bewustwording. Alléén maatregelen in de sfeer van recht en registratie noemen zij niet afdoende.
Juist in deze tijd is het belangrijk om samen te werken en een vuist te maken tegen elke vorm van racisme en discriminatie en te streven naar een rechtvaardige, solidaire en open maatschappij, waarin geen plaats is voor racisme, discriminatie, islamofobie, antisemitisme, seksisme, homofobie of welke vorm van uitsluiting of discriminatie ook. Samen met alle burgers en alle instituties, ook de politiek.
Islamofobie
Negatieve beeldvorming over ‘de Islam’ en moslims is de afgelopen jaren toegenomen. Nieuws over gewelddadige extremisten die de Islam als legitimatie gebruiken voor hun doeleinden, beheersen in steeds grotere mate de media. Door een groeiend aantal Nederlanders wordt de islam ervaren als een bedreiging voor de seculiere democratische rechtstaat. Islamofobie wordt in Nederland nog niet erkend als aparte discriminatiegrond, de discriminatie van moslims wordt door een aantal ADV´s niet als dusdanig geregistreerd. Uit Europese cijfers over islamofobie blijkt dat 75% van de slachtoffers die melding doen vooral (moderne, gesluierde) vrouwen zijn, terwijl de daders voor meer dan 75% witte mannen zijn.
Anti-zwart Racisme
De VN heeft 2015 – 2024 uitgeroepen tot ‘the decade of people of African descent’ tegen de wereldwijde structurele achterstelling van mensen van Afrikaanse afkomst. In Nederland komen onder de discriminatiegrond ‘ras’ de meeste meldingen bij de ADV’s binnen. Een zwárte Piet staat al jaren symbool voor raciale en racistische stereotypering van zwarten. Hij is voor een deel van de Nederlandse bevolking zeer kwetsend.
Maar de anti-zwart discriminatie blijkt niet enkel uit het bestaan van zwarte piet. Apegeluiden bij voetbalwedstrijden, het ‘rot op naar je eigen land’, een pop van een voetballer met een strop om de nek, het onbegrip over de weerstand tegen afbeeldingen op de gouden koets, dit alles duidt op een weinig ontwikkeld bewustzijn binnen de Nederlandse samenleving. Ook etnisch profileren en stigmatisatie nemen toe. Er is een grotere armoede en werkloosheid onder zwarte mensen in Nederland en verhoudingsgewijs bekleedt slechts een klein aantal mensen een publiek ambt. Toch wordt dit racisme niet erkend.
Antisemitisme
Nog steeds komt uit jaaroverzichten van ADV’s een structureel antisemitisme naar voren. De CIDI Monitor Antisemitische Incidenten registreerde in 2015 een toename van antisemitisme op scholen en door spreekkoren bij sportevenementen. Meldingen stijgen opvallend na gebeurtenissen in het Midden-Oostenconflict, terreuraanslagen in het buitenland gericht op joodse personen, objecten of aanslagen waarbij er een (veronderstelde) link is met antisemitisme.
Een definitie van antisemitisme is niet eenvoudig. Sommige definities includeren kritiek op de staat Israël. De meningen hierover zijn verdeeld. Buiten discussie staan gebeurtenissen zoals het scanderen van antisemitische leuzen door PSV-voetbalsupporters na een overwinning in mei 2016, en de mogelijkheid die neonazi’s tijdens de dodenherdenking in Leiden kregen om een krans te leggen met een zeer provocerende tekst.
Vluchtelingen en vluchtelingenhaat
Nederland is op dit moment niet het beste klimaat voor vluchtelingen door de heersende xenofobie. Gewelddadige protestacties tegen AZC’s, bekladden van huizen waar vluchtelingengezinnen wonen, het bedreigen van mensen op straat bevestigen dit beeld.
Regering en politieke partijen dragen bij aan een negatief klimaat door uitspraken zoals ‘vluchtelingen blazen onze publieke voorzieningen op’, ‘ze komen hier alleen voor onze medische voorzieningen’ of ‘kom in verzet’. Ook de media dragen daaraan bij door negatief en polariserend te berichten over vluchtelingen, zoals na de gebeurtenissen tijdens de nieuwjaarsviering in Keulen.
Veel Nederlanders zetten zich in voor vluchtelingen, maar dit blijft onderbelicht door het herhaalde verwijzen naar het ‘vluchtelingenprobleem’. De gebezigde terminologie ontmenselijkt de individuele verhalen.
De Kinderombudsman heeft herhaaldelijk gewezen op de kwetsbare positie van kinderen tijdens de vlucht. Uitzetting van kinderen omwille een rigide uitoefening van regels leidt tot een steeds tot een krachtig pleidooi voor de Universele Rechten van het Kind.
Discriminatie van LHBT’s
Het aantal door de politie geregistreerde incidenten van LHBT-discriminatie is van 428 in 2009 toegenomen naar 1.403 in 2014. Hoewel veiligheid van LHBT’s sinds 2015 als topprioriteit van politie en justitie is aangemerkt, zijn volgens het COC nog onvoldoende initiatieven geconcretiseerd.
Er is een gebrek aan informatie gericht op LHBT-problematiek bij vluchtelingen. Bij sociale uitsluiting en bedreigingen in opvanglocaties blijkt het COA niet naar bevrediging in staat de LHBT-vluchtelingen voldoende te ondersteunen.
Discriminatie van gehandicapten
De Nederlandse regering heeft in 2007 het VN-verdrag getekend voor rechten van mensen met een handicap. Dit verdrag handelt over gelijke rechten voor mensen met een beperking. Toch blijkt het voor mensen met een beperking nog steeds lastig om zelfstandig aan het openbare leven deel te nemen. Bijvoorbeeld openbaar vervoer, internetsites en gebouwen zijn vaak ontoegankelijk.
Seksisme
Ongelijke behandeling tussen mannen en vrouwen is in Nederland op sommige gebieden nog steeds een feit. Naast sociaal-maatschappelijke ongelijkheid is seksueel geweld een niet-erkend probleem. In 2014 bleek uit Europees onderzoek dat 44% van de Nederlandse vrouwen te maken kreeg met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het gemiddelde in Europa ligt op 33%.
Er is kritiek op manier waarop de Nederlandse politie omgaat met zedenmisdrijven, zoals de ‘bedenktijd’ van twee weken voordat er aangifte gedaan kan worden.
In het hedendaagse Nederlandse feminisme moet meer inclusieve ruimte zijn voor moslimvrouwen en zwarte vrouwen.
Discriminatie in het Onderwijs
Onderwijs speelt een belangrijke rol in het tegengaan van racisme en discriminatie. Goed en divers onderwijs hoort, ongeacht de etniciteit of opleiding van ouders gelijke kansen te bieden aan ieder kind. De inspectie van onderwijs constateert (resp. in 2007 en 2016) dat veel leerlingen uit etnische minderheidsgroeperingen een lager schooladvies krijgt en dat kinderen van hoogopgeleide ouders hogere schooladviezen krijgen, naar betere scholen gaan en uiteindelijk een hoger diploma halen dan even intelligente kinderen van laagopgeleiden.
Onder MBO-studenten is sprake van discriminatie bij de zoektocht naar stageplaatsen. Het gaat hierbij vooral studenten die een hoofddoek dragen, jongens met Marokkaanse achtergrond en studentes die zorgtaken hebben.
Discriminatie op de arbeidsmarkt
Jongeren met een andere dan witte huidskleur of een niet-Nederlands klinkende achternaam krijgen lagere schooladviezen, de kans op een de stage is geringer en ondanks goede diploma’s is de kans op een baan kleiner. Niemand zou zich in Nederland éxtra ‘moeten invechten’ op grond van achtergrond/etniciteit.
Etnisch profileren en demonstratierecht
‘Etnisch profileren’ is een vorm van discriminatie en daardoor in strijd met de mensenrechten. Het draagt bij aan een negatieve beeldvorming over etnische minderheden en zorgt voor wantrouwen bij burgers. Het schaadt de legitimiteit van de Nederlandse politie. Daarnaast krijgen mensen van een andere dan Nederlandse afkomst vaak hogere boetes en worden vaker terechtgewezen. Bovendien zijn incidenten in Nederland gerapporteerd van politiegeweld met raciale bias.
Bij demonstraties zijn incidenten vaak te voorkomen door gedegen voorlichting door overheidsinstanties. Er is onduidelijkheid in informatie over de rechten en de plichten aan de demonstrerende burger.
Tot slot
De oorzaak van discriminatie ligt vaak in stereotype opvattingen en vooroordelen die iedereen heeft. Dat onderkennen is een eerste stap en een noodzakelijke voorwaarde om te zorgen dat stereotypen geen rol meer spelen in het dagelijks leven.
Leiders kunnen een inclusieve samenleving onderbouwen waar diversiteit gezien wordt als kracht en bron van inspiratie. Het is daarbij nodig om stelling te nemen tegen discriminatie en racisme. Hierbij kan men profiteren van de input uit maatschappelijke groepen en belangenorganisaties die beschikken over relevante ervaring en kennis.
De Nederlandse multiculturele samenleving is anno 2016 een gegeven. Zij is aan verandering onderhevig, een verandering die richting krijgt door de inzet van alle betrokkenen in de samenleving.
Nederland is een kleurrijke samenleving die blijft bloeien, inspireren en intrigeren. Door verschillen kan het soms ook botsen en dit maakt samenleven vooral spannend en vernieuwend. Laten we daarom samen onze verschillen vieren.
Aanbevelingen bestrijding discriminatie en uitsluiting (samenvatting)
1. Veiligheid
Bescherm personen tegen bedreiging en uitsluiting door anderen op grond van sekse, fysieke of mentale beperkingen, ras, (vermeende) religie, seksuele identiteit, etnische achtergrond; bescherm religieuze instituties die met bedreiging te maken krijgen.
2. Bewustwording, educatie en voorlichting
Investeer en faciliteer hierin op scholen en opleidingen; stimuleer dit in bedrijven en organisaties. Richt m.n. geschiedenislessen op scholen in op diversiteit in achtergrond en betekenisgeving vanuit verschillende perspectieven; onderwijs over het kolonisatie- en slavenverleden, over de Holocaust en wat daaraan vooraf ging.
3. Gedrag en houding van regering, politiek en bestuur
Spreek niet generaliserend over bevolkingsgroepen maar spreek over individuen, met name als het om daders van delicten gaat maar ook in elke andere zin.
4. Mensenrechten en wetskennis
Besteed in overheidsorganen en in het publieke domein aandacht aan met name Mensenrechten, Artikel 1 van de grondwet, antidiscriminatiewetten, rechten en plichten van demonstrerende burgers. Verbeter de procedure aangifte zedenmisdrijven.
5. Meldpunten discriminatie en klachtencommissies
Versterk meldpunten discriminatie en breng deze onder de aandacht bij de burgers. Maak Islamofobie als discriminatiegrond zichtbaar. Versterk de positie van burgers door het inrichten van onafhankelijke klachtencommissies.
6. Betrekken van burgers
Betrek burgers die (potentieel) doelwit zijn van discriminatie en belangenorganisaties bij evaluaties en bijstelling van beleid. Luister naar ervaringen van groepen en individuen, of zij nu deel uitmaken van een emancipatiebeweging of kwetsbaren zijn zoals de vluchtelingen.
7. Opleiding en training
Train beroepskrachten in het omgaan met verschillen en het voeren van debat, daar waar de verschillen schuren door uiteenlopende perspectieven; train hen in bewustwording van de eigen (onbewuste) vooroordelen over ‘anderen’ en het op positieve manier omgaan met diversiteit. Met name docenten/leerkrachten, politie, leidinggevenden, personeelswerkers.
8. Arbeidsmarkt
Stimuleer onderzoek, initieer, monitor, evalueer, sanctioneer en beloon gelijke behandeling op alle gebieden; in organisaties en bedrijven, in beleid en op de werkvloer. Neem antidiscriminatiebepalingen op in de CAO’s.
9. Etnisch profileren
Erken en onderken het bestaan van etnisch profileren. Train politieagenten in bewustwording van stereotype denkbeelden. Monitor de uitvoering van de (proactieve) politietaak op dit gebied.
10. Vluchtelingen
Communiceer over juiste aantallen; spreek over vluchtelingen als mensen die een probleem hebben (i.p.v. een probleem zijn). Neem onomwonden stelling tegen geweld tegen vluchtelingen. Bevorder inclusie. Besteed speciaal aandacht aan de belangen van kinderen, met name door vermijden van onnodige verplaatsingen.
Het gehele rapport kunt u hier lezen: Samen bruggen bouwen en verschillen vieren Rapport comite21maart.pdf
Meer over discriminatie op Republiek Allochtonië hier
Meer over racisme op Republiek Allochtonië hier
Meer over antisemitisme op Republiek Allochtonië hier
Meer over moslimhaat op Republiek Allochtonië hier
Meer over etnisch profileren op Republiek Allochtonië hier
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen. Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. .
Meer over 21 maart, antisemitisme, discriminatie, etnisch profileren, moslimhaat, racisme.
