Boerkaverbod is onzalig en hypocriet
In opinie door Thijl Sunier op 20-06-2015 | 15:10
Tekst: Thijl Sunier
De Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam moet zich principieel verzetten tegen het boerkaverbod. Het morrelt namelijk aan de vrijheid van godsdienst.
Het ziet ernaar uit dat het kabinet dan toch een gedeeltelijk verbod op het dragen van zogenoemde gezichtsbedekkende kleding (boerka’s, integraalhelmen en bivakmutsen) zal instellen. De wet geldt voor het onderwijs, het openbaar vervoer, de zorg en overheidsgebouwen. Dat zou dus betekenen dat ook op de VU zo’n verbod van kracht wordt. Maar het is pure symboolpolitiek die alleen de flinkheid van de regering moet aantonen en de verhoudingen nog weer verder op scherp zet. Het is een onzalig plan waartegen we als academische gemeenschap krachtig stelling moeten nemen en wel om twee redenen.
Ten eerste communicatie. De overheid zegt dat het gaat om omgangsnormen en regels voor communicatie, zoals “je moet elkaar in de ogen kijken in het onderwijs.” Vandaar de toevoeging helmen en mutsen. De overheid wil dus omgangsnormen wettelijk vastleggen. Heel bizar. Straks wordt wettelijk vastgelegd dat je bij een begroeting een hand moet geven. Omgangsnormen zijn culturele uitingen en veranderen voortdurend, zeker in een tijd van toenemende globalisering en groeiende diversiteit. Bovendien, wat is goede communicatie? Communicatie heeft volgens mij te maken met de vraag of je elkaar begrijpt. Dat kan op oneindig veel manieren. Ik heb liever een vrouw in de collegebanken die haar gezicht bedekt maar wel meedoet dan een halve klas die tijdens college verdiept is in hun sociale mediaverkeer. Omgangsregels zijn afspraken en die regel je dus per definitie met elkaar. Daar moet de overheid zich niet mee bemoeien.
Maar natuurlijk is de directe aanleiding voor dit wetsvoorstel de islamitische gezichtsbedekking. Deze wet komt voort uit pure angst, angst voor groei van de islam, angst voor vrouwen die hun eigen opvattingen over emancipatie hebben, angst voor diversiteit. Wat een hypocrisie om dat niet gewoon openlijk te zeggen. Dan weten we waar we aan toe zijn. Als het echt niet om religie gaat, wat doe je dan met de Chinese toerist in de tram die een mondkapje draagt? Nee, daar gaat het niet om, hoor ik iemand al zeggen. Precies, het gaat om wat anders. Deze wet is niet alleen praktisch onuitvoerbaar, maar is een inbreuk op de godsdienstvrijheid. Steeds vaker en openlijker en onder het mom van neutraliteit van de openbare ruimte grijpt de overheid diep in in het religieuze leven in de samenleving en morrelt aan de vrijheid van godsdienst. Wie durft nog met droge ogen te beweren dat er in Nederland sprake is van scheiding van kerk en staat?
De VU moet zich principieel verzetten tegen zo’n maatregel, ook al lopen er geen vrouwen met een gezichtssluier rond. Het opent de weg naar verdergaande maatregelen om elke uiting van religiositeit in het openbare leven uit te bannen. Geen rare Franse toestanden in Nederland.
De VU neemt diversiteit serieus en dat is goed. Daar hoort bij dat je accepteert dat mensen nu eenmaal verschillende opvattingen hebben over het goede leven. Daar denkt niet iedereen hetzelfde over. Elke poging daartegen in te grijpen is een ontkenning van die diversiteit.
Thijl Sunier is hoogleraar aan de VU. Bovenstaand artikel verscheen eerder in Ad Valvas en is in overleg met Sunier ook op Republiek Allochtonië geplaatst. Meer artikelen van Thijs Sunier op Republiek Allochtonië leest u hier.
Meer over het boerkaverbod op dit blog hier.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over boerka, boerkaverbod, emancipatie, islam, Thijl Sunier, vrije universiteit.
Reacties
John Dubbelboer - 22/06/2015 23:28
Eerst dat laatste. In de evolutiebiologie geldt het menselijk gelaat als uniek. Het is de weg waarlangs vanuit de zelfzuchtige chimpansee de samenwerkende homo sapiens ontstond. Een en ander wordt in verband gebracht met de ontwikkeling van de sclera. Ook het blozen is uniek voor de mens.
Communicatie via het gelaat is de kern van het mens zijn. Sunier zegt dat communicatie cultureel bepaald zou zijn en dat is een vreselijk politiek correct praatje. Onze regering is op een andere manier correct en laf door de bewering dat een boerka de communicatie bemoeilijkt. Geen wonder dat Sunier dan met cultureel bepaalde communicatie komt aanzetten en met het mondkapje. Gezichtsbedekking die misschien ook communicatie bemoeilijkt?
Maar zowel Sunier als onze regering exerceren op het verkeerde terrein. In het geding is de menselijke waardigheid. "Mondige Student" die een opvallend goede bijdrage leverde, spreekt over misogynie. Laat ik hem verbeteren: niet een specifieke vrouwelijke eigenschap wordt ontkend maar de mens in deze vrouwen.
Bij de boerka verdwijnt immers het menselijk gelaat. Zonder menselijk gelaat dat kenbaar en leesbaar is voor anderen, is de mens geen mens.
Dus wat gaan we doen? Verbieden of niet verbieden?
De beste oplossing is om mannen die vrouwen dwingen om in een toestand te leven die in strijd is met menselijke waardigheid, aan te pakken en te straffen.
Dat zou een moedige stap zijn. De norm is moedig en de normadressaat is moedig gekozen. Maar Nederland is laf.
En laten we één ding niet vergeten. Als er geen vrouwen onder die boerka's zaten maar mannen, zou het debat in Nederland een volstrekt andere wending nemen. Christenen kunnen best leven met vrouwenonderdrukking door andere religies, ja welke man eigenlijk niet?
Maar pas op als er mannen onder een boerka ( niqaab of hoofddoekje) moeten.
Dan de vrijheid van godsdienst. Sunier zal toch ook snappen dat die vriiheid niet absoluut is? Toch presenteert hij deze vrijheid als de ultieme mokerslag.
Daar trappen we echt niet in. Een moedige norm kan en moet zelfs boven de vrijheid van godsdienst gaan.
annelies moors - 21/06/2015 19:06
De VU moet zich dus niet alleen principieel verzetten tegen een verbod op gezichtssluiers, maar ook haar eigen verbod afschaffen!
De Mondige Student - 20/06/2015 17:42
De regering zou omgangsvormen niet mogen regelen. Het is juridisch correct om sociale cohesie als argument te gebruiken (zie arrest EHRM over Frans boerkaverbod). Het is ook logisch, gezichtsexpressie is essentieel voor face-to-face communicatie. Dit is een universeel en niet-cultuurgebonden omgangsvorm.
Een boerkaverbod is geen inbreuk op godsdienstvrijheid. Moslimvrouwen kunnen nog altijd een gewone hoofddoek dragen. Het is ook een fabel om dit als emancipatie voor te doen; een boerka is juist gebaseerd op een misogyne zedenwet! Zoals de Iraanse vrouwen onlangs deden is het afwerpen van een boerka juist een daad van emancipatie. Ook loopt de vergelijking met een Chinees mondmaskertje mank (want niet-gezichtsbedekkend). Juist om de scheiding kerk-staat te vrijwaren mag de overheid geen religieuze praktijk tolereren die wereldlijke wetten overtreedt.
Sunier betoogt de praktische onuitvoerbaarheid. Raar dat hij de ordediensten van zijn eigen land minder capabel vindt dan pakweg België of Frankrijk. Er is objectief geen reden waarom Nederland hetzelfde niet kan.
Last but not least, Sunier grijpt diversiteit aan als argument. Een zwaktebod, met dit verbod ontkent de Nederlandse regering diversiteit niet. Wel geeft diversiteit een uitdaging voor incompatibele gebruiken.
