Behalve een slavernijmuseum verdient Nederland ook een migratiemuseum
In opinie door Ewoud Butter op 23-10-2017 | 20:56
De gemeente Amsterdam trekt een ton uit voor een verkennend onderzoek naar de mogelijkheden voor een 'voorziening' die vertelt over het slavernijverleden. Ik zou daarnaast graag willen pleiten voor een migratiemuseum in Rotterdam of Amsterdam.
De verkenning van Amsterdam komt er naar aanleiding van een voorstel van GroenLinks samen met PvdA en SP, dat met brede steun in de Amsterdamse raad werd aangenomen. Initiatiefnemer Simion Blom benadrukt op de website van Groenlinks Amsterdam dat er te weinig bewustzijn is over dit deel van onze geschiedenis. Dat leidt volgens hem tot de dag van vandaag tot vooroordelen, etnische ongelijkheid en uitsluiting. Hoewel het gemeentebestuur wil verkennen of een museum haalbaar is, laat Blom in Het Parool weten dat als het aan hem ligt het een museum op een centrale plek in de stad wordt, met een vaste collectie, een bibliotheek en een zaal voor theater en debat. De focus moet wat betreft het GroenLinks raadslid de transatlantische slavernij zijn, maar andere thema's zijn volgens hem ook van belang.
De fractie van D66 ziet een slavernijmuseum het liefst ondergebracht bij een reeds bestaand museum zoals het Rijksmuseum of het Tropenmuseum. "Een aparte vleugel in het Rijks zou heel mooi zijn," zegt D66 raadslid Dehlia Timman in het Parool. "Dan wordt het ook mogelijk om een verbinding te leggen met andere thema's uit de vaderlandse geschiedenis."
Een slavernijmuseum zou eigenlijk niet alleen een Amsterdamse gelegenheid moeten zijn, maar een nationale kwestie. Maar goed, zolang er geen initiatief van de rijksoverheid komt, is het mooi dat Amsterdam, een stad die een belangrijke rol heeft gespeeld in ons slavernijverleden, het voortouw neemt.
Migratiemuseum
Naast een slavernijmuseum zou ik ook graag willen pleiten voor een museum dat gewijd is aan de Nederlandse migratiegeschiedenis.
Waarom? Omdat een migratiemuseum verbindend kan werken en kan bijdragen aan meer perspectieven om naar de geschiedenis van ons land te kijken. Nederland is namelijk de facto al eeuwen een immigratieland. Bijna alle Nederlanders hebben wel een geschiedenis met migratie. Dat geldt zeker in steden als Amsterdam en Rotterdam, maar ook in de kleinere gemeenten. Een groot deel van de Nederlanders heeft een migratie-achtergrond. Als er iets een onderdeel vormt van onze nationale identiteit is het juist migratie. Een migratiemuseum maakt dit duidelijk: het draagt bij aan inclusiviteit, aan de erkenning van de bijdragen van migranten aan de Nederlandse samenleving, maar ook aan hun acceptatie als Nederlandse burgers als iedere andere burger.
De meeste Nederlanders hebben voorouders die kort of veel langer geleden elders geboren zijn. Volgens de website vijfeeuwenmigratie heeft naar schatting zelfs 98% van de Nederlanders voorouders die niet in Nederland geboren zijn. Er waren vele tienduizenden die in de 16e of de 17e eeuw naar Nederland trokken, of die aan het begin van de vorige eeuw tijdens de Eerste Wereldoorlog naar Nederland vluchtten of hierheen kwamen als zeeman, vrijdenker, dienstbode, mijnwerker, pinda- of ijsverkoper. Na de Tweede Wereldoorlog volgden onder andere inwoners uit de voormalige kolonies, gastarbeiders, vluchtelingen en kennismigranten. En zo waren er nog vele ander groepen immigranten die in de loop der jaren een stempel op Nederland hebben gedrukt. Een schets van de verschillende immigratiestromen vind je bij vijfeeuwenmigratie.
Emigratie
Het gaat niet alleen over immigratie. Nederland is ook altijd een land geweest waaruit veel Nederlanders vertrokken naar het (verre) buitenland. Net als immigranten in Nederland dat doen, organiseren ze zich in den verre in verenigingen en probeerden ze en proberen ze nog steeds Nederlandse gebruiken in ere te houden. Nergens wordt met zoveel overgave de horlepiep gedanst, of zo u wilt het Wilhelemus gezongen, als in bijvoorbeeld Australië, Nieuw-Zeeland of Canada.
Waar veel ouderen van Nederlandse herkomst zijn, ontstaan voorzieningen voor hen, ook omdat ouderen vaker terugvallen op de taal die ze als kind spraken.
Nieuwe generaties emigranten houden dankzij nieuwe media nauw contact met familie in Nederland en volgen het Nederlandse nieuws op de voet. Een deel keert na een tijdje ook weer terug: remigranten vormen ieder jaar weer een van de grootste groepen immigranten.
Migratiemuseum
Daarom pleit ik voor een migratiemuseum in een stad die als aankomstplaats of vertrekplaats van veel migranten heeft gefungeerd. In Rotterdam of Amsterdam dus. Zo'n museum voorziet volgens mij in een behoefte. Kijk bijvoorbeeld naar de interesse voor initiatieven als The Black Archives of de belangstelling voor activiteiten, literatuur, theater of tentoonstellingen over de migratiegeschiedenis van bijvoorbeeld Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Chinese Nederlanders. Zie ook vijfeeuwenmigratie, de interesse van veel Nederlanders voor genealogie of hun 'etnisch DNA'. Migratie vormt een wezenlijk onderdeel van onze geschiedenis, van ons heden en van onze toekomst.
Er zijn verschillende musea die als inspiratiebron zouden kunnen fungeren: Ellis Island National Museum of Immigration in New York, Angel Island in San Francisco, West End Museum in Boston, het Britse MigrationMuseum , L'Institut du Monde Arabe in Parijs, Red Star Line Museum in Antwerpen, Musée de l’histoire de l’immigration in Parijs, het Nationaal Museum van Italiaanse Emigratie in Rome, etc etc.. Deze musea houden zich bezig met uiteenlopende activiteiten en beheren vaak een archief over migratie naar of vanuit dat land of gebied.
Het is geen nieuw idee. Het idee voor een migratiemuseum is al vaker geopperd. Laten we het nu gaan realiseren.
Foto: pixabay
Meer over emigratie, immigratie, slavernijmuseum.
