Home » Blog » Opinie » Alleen verliezers met disproportionele (re)acties

Alleen verliezers met disproportionele (re)acties

In opinie door Roemer van Oordt op 23-07-2014 | 11:11

Door: Roemer van Oordt

Nu Israëlische grondtroepen de Palestijnse Gazastrook zijn binnengetrokken, komen de gevolgen van de Israëlische ‘Operatie Machtige Klif’ en de overwaaiende effecten daarvan in Nederland in scherper perspectief te staan. De raketten sloegen niet alleen letterlijk over en weer in: hier volgde uit beide kampen een ongekend spervuur aan haatmails en polariserende berichten op twitter en facebook.

De combinatie van gevoelens van onveiligheid, disproportionele militaire actie - met inmiddels ruim 600 Palestijnse burgerslachtoffers als direct gevolg - tegen de (tunnel)infrastructuur van HAMAS en provocerend gebruik van sociale media is een giftig mengsel dat een bom kan leggen onder moeizaam opgebouwde contacten tussen (religieuze) minderheidsgroepen in Nederland.

Meningen
Het hoeft weinig betoog dat het Palestijns-Israëlisch conflict de gemoederen in Nederland flink bezighoudt. Iedereen heeft er een mening over. Daar is op zich niets mis mee. Probleem is dat het gevoel de feiten vaak overheerst en de oorzaken achter die feiten ook nog eens verschillend worden geïnterpreteerd. Dat vraagt om een benadering waarbij (internationale) rechtshandvatten zoveel als mogelijk leidend zijn.

Daar
In het Palestijns-Israëlisch conflict zijn dat vooral een breed scala aan resoluties van de Veiligheidsraad van de VN die Israël onder meer oproepen zich terug te trekken achter de grenzen van vóór 1967 en Israëlische bouwactiviteiten in bezet gebied als illegaal bestempelen. Dat mag allemaal bekend zijn, ondertussen blijft Israël vasthouden aan de bezetting van een groot deel van de Westelijke Jordaanoever, is de Gazastrook doorgaans afgegrendeld en wordt de nederzettingenpolitiek inclusief (af)scheidende infrastructuur door premier Netanyahu geïntensiveerd. Hiermee maakte hij de afgelopen jaren van iedere tweestatenoplossing met een levensvatbare Palestijnse entiteit feitelijk al een utopie.

Gemotiveerd met de noodzaak van een allesoverheersende veiligheidspolitiek is er daardoor sprake van een status quo, die Israël als militair, financieel en politiek overheersende partij ondanks veelal symbolische kritiek in stand kan houden. Dat roept reacties op.

Tegen deze achtergrond wordt ieder geweldsincident van Palestijnse kant - hoe veroordeelbaar en contraproductief ook - door de Israëlische regering beantwoord met ingrepen die niet alleen HAMAS raken maar uitpakken als collectieve (straf)maatregelen tegen de Palestijnse bevolking. Gewapend verzet tegen de voortdurende bezetting wordt eveneens gebruikt om binnen- en buitenlands begrip te verwerven voor ommuring, dan wel potdichte afsluiting van Palestijns gebied.

Hier
In Nederland worden deze rechtshandvatten onder meer geleverd door in de wet vastgelegde grondrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting en demonstratie. Het werkt echter averechts om kritiek op het disproportionele geweld van de staat Israël of op de confronterende en illegale nederzettingenpolitiek van Netanyahu neer te sabelen als antisemitisme. Daarom braken Marokkaanse én joodse Nederlanders een lans voor Fatima Elatik, voormalig stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Oost, die in de (sociale) media werd weggezet als antisemiet omdat ze meeliep in een - door (direct verwijderde) verwerpelijke symboliek ontsierde - demonstratie tegen Israëlische mensenrechtenschendingen in Gaza.

Evengoed is het bittere noodzaak dat Nederlandse (moslim)jongeren de achtergronden en gevolgen van historische en actuele ontwikkelingen in het Midden-Oosten, anders dan nu, op een evenwichtige en toegankelijke manier worden bijgebracht. Daardoor vergroot bovendien de kans dat ze in hun onderlinge en openbare (menings)uitingen onderscheid leren maken tussen verantwoordelijkheden, relaties en verhoudingen hier en wat er daar ’op de grond’ gebeurd. Die taak ligt weliswaar primair bij scholen, maar bij het uitblijven van grootschalige vernieuwing kunnen en moeten (jongeren)organisaties en instituties van migranten en religieuze minderheidsgroepen die handschoen ook meer gaan opnemen. 

Voedingsbodem
Het is een illusie om te denken dat het conflict eenvoudig is op te lossen of - als dat al wenselijk zou zijn - buiten de deur te houden valt. Maar aan de voedingsbodem voor geweld en polarisatie kan natuurlijk van beide kanten en door beide kampen wel wat worden gedaan .

De insteek die Netanyahu in zijn persconferentie van 11 juli voor de toekomst koos, draagt daar niet aan bij. In zijn artikel ‘Netanyahu finally speaks his mind’ in de Israëlische Times van 13 juli, zet David Horovitz aan de hand van die persconferentie helder uiteen waar de Israëlische premier precies voor staat. Er komt als het aan hem ligt nooit een soevereine Palestijnse entiteit op de Westelijke Jordaanoever. In zijn woorden: “I think the Israeli people understand now what I always say: that there cannot be a situation, under any agreement, in which we relinquish security control of the territory west of the River Jordan.”.

Vervolgens veegt Netanyahu de vloer aan met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry en andere ‘naïeve, zogenaamde bondgenoten’ die hem vragen de Westelijke Jordaanoever te ontruimen (resolutie 242 VN Veiligheidsraad) en tegelijkertijd ‘in de nu nog vrije wereld hun best doen de opmars van islamitisch extremisme te negeren’. Terugtrekking uit Gaza was in zijn ogen een historische fout; volledige controle over de veiligheid van de ‘buiten- en binnengrenzen’ is een vereiste. 

Zonder enig uitzicht te bieden op een Palestijnse staat, blijft een politieke oplossing van het conflict onder ‘Bibi’ volledig uit beeld en zullen militaire acties en religieus discours steeds meer gaan domineren. Gevolg is extra voeding voor processen van polarisatie en geweld in de regio en (ver) daarbuiten. Netanyahu verzwakt met deze (definitieve?) kleurbekentenis de positie van zijn Palestijnse ‘gesprekspartner’ Abbas, geeft niet alleen nu maar ook op de langere termijn meer munitie aan HAMAS en isoleert Israël nagenoeg van alles en iedereen.

Effectieve politieke, militair-financiële (VS) en economische (EU; associatieverdragen) druk is nodig om, na een staakt-het-vuren, de partijen om tafel te krijgen en de koers in Israël en de Palestijnse gebieden eenduidig richting een tweestatenoplossing te krijgen. De voldongen-feiten-politiek van Israël moet een halt toe worden geroepen. Van Palestijnse (ja, lees voorlopig vooral HAMAS) kant is in dat synchrone proces afzien van geweld en expliciete erkenning van de staat Israël noodzakelijk.

In Nederland zou de boodschap van de Israëlische premier kunnen leiden tot verdere polarisatie in de samenleving en verzieking van de onderlinge verhoudingen, zeker bij voor radicalisering en extremisme vatbare jongeren. Het is daarom van cruciaal belang dat minderheden(organisaties) in Nederland die op allerlei terreinen positief samenwerken (denk bijvoorbeeld aan Veiligheidspact tegen discriminatie en Salaam Shalom Amsterdam), zich niet uit elkaar laten spelen door meningsverschillen over dit conflict, hoe fundamenteel die ook mogen zijn. Initiatieven van onderop hebben door de geschiedenis heen zowel hier als daar bewezen de basis te vormen voor oprechte en vaak duurzame toenadering.

Roemer van Oordt is redacteur van Republiek Allochtonië. Hij deed onderzoek naar en publiceerde over de nederzettingen- en waterpolitiek van Israël en de politieke islam in de bezette Palestijnse gebieden.

Meer over het Palestijns-Israëlisch conflict en overwaaiende effecten op dit blog: hier

Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.  Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.

Meer over antisemitisme, bezette gebieden, conflict, david horovitz, fatima elatik, gazastook, hamas, israël, nederzettingen, netanyahu, palestina, roemer van oordt.

Reacties