Alleen maatwerk verhoogt prestaties van allochtone studenten in hoger onderwijs
In opinie door Maurice Crul op 12-11-2013 | 14:34
Ondanks extra investeringen van het ministerie van Onderwijs zijn de verschillen in studieprestaties tussen autochtone studenten en studenten van niet-westerse afkomst toegenomen. Dat blijkt uit een evaluatie van het Expertisecentrum Diversiteit Echo die vorige week werd gepresenteerd. Het goede nieuws is dat het aantal allochtone studenten de afgelopen vijftien jaar meer dan verdubbeld is, het slechte nieuws dat zij hun studie helaas minder vaak met succes afronden dan autochtone studenten. De reacties op internet waren weer weinig vrolijk makend; van weggegooide subsidie tot erger. Maurice Crul geeft in zijn inleiding op de evaluatie wat meer achtergronden.
Tekst: Maurice Crul
Het hoger onderwijs zit midden in een veranderingsproces. Met name in de Randstad is dit goed voelbaar, maar ook buiten de Randstad. Deze verandering is te vergelijken met de veranderingen in het basisonderwijs in de jaren tachtig bij de massale instroom van de eerste golf migrantenkinderen. De reacties uit het hoger onderwijs zijn ook enigszins vergelijkbaar. Er gaat een shock door de organisatie en er wordt in de wandelgangen door sommigen openlijk geklaagd over die ‘nieuwe’ student. En de studentenpopulaties worden steeds diverser.
Het G5-studiesuccesprogramma - G5 duidt op de vijf HBO- en vijf WO-instellingen in de Randstad - is een eerste aanzet geweest om dit vraagstuk op te lossen en een inclusieve leeromgeving te creëren met summerschools, learning communities, extra Nederlandse taalondersteuning, extra begeleiding en coaching door mentoren en studieloopbaanbegeleiders. De schaal waarop deze instrumenten zijn ingezet was door de omvang van de middelen beperkt en omdat instellingen de interventies meestal generiek hebben ingezet is het de vraag of de steun wel altijd bij de studenten terecht is gekomen die dit het meeste nodig hadden.
Parallel aan het studiesuccesprogramma is er een nog sterkere beweging geweest richting kwaliteit en selectie. Ingegeven door een aantal incidenten die op indringende wijze de kwaliteit op opleidingen ter discussie stelden zijn aan alle kanten de eisen opgeschroefd. Door de kwaliteitsslag kwam steeds nadrukkelijker de ‘ideale’ student in beeld.
Er is echter een probleem met de ‘ideale’ student. Zij komen steeds minder voor. Deze studenten vormen een steeds kleiner wordende minderheid. Steeds moet er heel gericht gekeken worden wie we willen aanspreken en hoe. Dat is iets dat steeds meer instellingen zich realiseren.
Het belangrijkste vraagstuk van vandaag is niet de toegang van allochtone studenten tot het hoger onderwijs, maar de uitval en het rendement. Dat is op zich heel positief nieuws! Wie had dat twintig jaar geleden durven voorspellen? Het is een enorme prestatie van de onderwijssector en de allochtone studenten zelf. De uitdaging die ons rest is echter bijna even groot. Het gat tussen de allochtone en autochtone leerlingen in uitval en rendement in het hoger onderwijs wordt elk jaar groter. Die trend moet worden gestopt met gerichte interventies.
Het geloof dat goed generiek beleid op maat het gat vanzelf dicht blijkt helaas niet te kloppen, zo blijkt uit de G5-evaluatie. De keuze voor generiek beleid heeft de verschillen wellicht juist vergroot.
Om de verschillen in uitval en rendement duurzaam te verkleinen moet dus ondersteuning op maat worden gegeven. Dat is wat anders dan een terugkeer naar het oude doelgroepen beleid. Dat werd veel te grofmazig ingezet voor alle allochtone studenten en werkte ook stigmatiserend. Een van de opbrengsten van het G5 studiesuccesprogramma is het inzicht dat de benadering specifieker moet zijn. Het G5-programma droeg de eerste bouwstenen hiervoor aan: het nieuwe generieke is juist divers.
Professor Maurice Crul is houder van de Leerstoel Organisatie van Diversiteit en Onderwijs aan de Vrije Universiteit Amsterdam
Dit stuk verscheen als voorwoord op de evaluatie van het G5-studiesuccesprogramma 2008-2012, waarvan de resultaten afgelopen vrijdag (8 november) tijdens de jaarlijkse conferentie van ECHO werden gepresenteerd. Het is met toestemming van de auteur op Republiek Allochtonië geplaatst.
Voor (achtergronden van) de evaluatie zie ECHO
Meer over en van Maurice Crul op dit blog: hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Republiek Allochtonië (voorheen Allochtonenweblog) bestaat 7 jaar. Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over autochtonen, doelgroepenbeleid, echo, hoger onderwijs, maatwerk, maurice crul, niet-westerse allochtonen, studieprestaties.
