Factcheck: Mag asielzoeker tanden laten bleken voor 1000 euro?
In missers door Ewoud Butter op 13-01-2017 | 07:25
Volgens de lijsttrekker van VNL mag een asielzoeker voor 1000 euro zijn tanden laten bleken. Dat had hij van zijn tandarts gehoord.
Klopt dit ook? Volgens de Volkskrant is de uitspraak 'bijna goed'. Daar valt wel wat op af te dingen.
Door wie werd de uitspraak gedaan?
Door Jan Roos, de lijsttrekker van VNL. Hij deed zijn uitspraken op twitter.
Hoor net van mijn tandarts dat asielzoekers in mijn gemeente 1000 euro per persoon krijgen voor hun tanden. Daarmee mogen ze alles doen. 1/3
— Jan Roos (@LavieJanRoos) January 10, 2017
Minima laten hun kies niet trekken omdat dat niet in hun basispakket valt, maar asielzoekers laten nu hun tanden bleken op onze kosten. 2/3
— Jan Roos (@LavieJanRoos) January 10, 2017
Basis tandzorg prima, maar 1000 euro vrij besteden slaat helemaal nergens op. Wat een belachelijke situatie. 3/3
— Jan Roos (@LavieJanRoos) January 10, 2017
Waar is de uitspraak op gebaseerd?
Op beweringen van de tandarts van Jan Roos in de gemeente Bergen.
Klopt het ook?
De Volkskrant ging op onderzoek en verzamelde de volgende feiten:
- Asielzoekers die in afwachting van een verblijfsvergunning zijn hebben minder rechten op zorg dan de mensen die een verblijfsvergunning hebben gekregen, de zogenaamde statushouders.
- Asielzoekers zónder verblijfsvergunning krijgen maximaal 250 euro per jaar voor mondzorg en die zorg krijgen ze in principe alleen in noodgevallen.
- Statushouders kunnen in de meeste gemeenten aanspraak maken op een gemeentepakket: een aanvulling op de basisverzekering voor burgers met een kleine beurs, de minima. Zij betalen ook premie, maar krijgen meer vergoed dan iemand met een basispakket. Dat geldt niet alleen voor statushouders, maar voor alle Bergenaren met een inkomen van maximaal 120 procent van het netto bijstandsinkomen.
- De gemeente Bergen laat de Volkskrant weten dat minima in 2016 inderdaad voor maximaal 1.000 euro aan tandheelkundige kosten konden declareren. Per 1 januari 2017 is dat teruggeschroefd naar 500 euro.
- De woordvoerder van coöperatie VGZ, die het Univé-gemeentepakket voor de gemeente Bergen uitvoert, laat de Volkskrant weten dat het bleken van tanden in 2016 in álle aanvullende pakketten werd gedekt. Vanaf 1 januari 2017 s het niet meer mogelijk om cosmetische tandzorg te declareren.
De Volkskrant maakt geen melding van de volgende tweet van de gemeente Bergen:
@LavieJanRoos @saskianoort Tanden bleken valt niet onder de collectieve zorgverzekering en kan dus niet gedeclareerd worden.
— GemeenteBergen-nh (@gemeentebergen) January 11, 2017
Conclusie
De Volkskrant concludeert dat de bewering van Jan Roos 'bijna goed' is met de volgende argumentatie:
Er valt wat af te dingen op de bewering van Roos. Zo gaat het niet om alle asielzoekers, maar om asielzoekers die een (tijdelijke) verblijfsvergunning hebben gekregen. Daarnaast is het gemeentepakket er voor álle Bergenaren met een laag inkomen.
Maar het meest cruciale onderdeel van de bewering klopt wel. In de gemeente Bergen was het in 2016 voor asielzoekers met een verblijfsvergunning inderdaad mogelijk om tot 1.000 euro aan mondzorg te krijgen, tanden bleken was niet uitgesloten van de dekking. De conclusie is daarom: 'bijna goed'.
Feiten zijn zelden bikkelhard, maar op de conclusie van de Volkskrant valt wel het een en ander af te dingen:
1) De Volkskrant maakt van statushouders, inwoners met een verblijfsvergunning, opeens 'asielzoekers met een verblijfsvergunning'. Wanneer je het zo definieert kunnen vluchtelingen hun leven lang asielzoeker blijven. Feitenchecker Flip van Dyke trekt de volgende vergelijking:
'Asielzoeker met een verblijfsvergunning', is een rare. Je noemt toch ook niet iemand die werkt een 'werkzoekende met een baan'?
— flip van dyke (@flipvandyke) January 13, 2017
2) De uitspraken van Jan Roos zijn in de tegenwoordige tijd en in 2017 gedaan. Terwijl de regeling waarnaar wordt verwezen in 2017 niet meer van toepassing is.
Onze conclusie:
De uitspraak van Jan Roos, of beter zijn tandarts,
"asielzoekers in mijn gemeente 1000 euro per persoon krijgen voor hun tanden. Daarmee mogen ze alles doen"
is niet waar. Hetzelfde geldt voor de bewering dat asielzoekers hun tanden laten bleken op onze kosten.
Ook de vergelijking met minima gaat niet op. Statushouders krijgen geen betere behandeling dan minima en asielzoekers al helemaal niet.
Asielzoekers krijgen in Bergen maximaal 250 euro zorg - en alleen in noodgevallen.
Statushouders kregen, net als andere minima in Bergen in 2016 maximaal 1000 euro en in 2017 maximaal 500 euro. Tanden bleken kan in 2017 niet meer.
Ewoud Butter is oprichter van Republiek Allochtonië. Hij werkt als zelfstandig onderzoeker en publiceert over o.a. diversiteitsvraagstukken, emancipatie en radicalisering. Meer van en over Ewoud op zijn blog of volg hem op twitter
Met dank ook aan tweets van de twitteraars Grutjes, Elmar Veerman en Safa R. de Vries.
Updates 14 januari
1. deze factcheck is vrijdagmiddag ook op joop.nl verschenen
2. Op het blog grutjes.nl verscheen een factcheck met vergelijkbare conclusies als hier. Grutjes sprak ook de verzekeraar over de vergoeding van tandenbleken en via twitter één van de journalisten die de factcheck voor de Volkskrant schreef. Zeer de moeite waard om te lezen, kijk hier
3. De Volkskrant heeft inmiddels gereageerd. Hoofdredacteur Remarque blijft vinden dat de uitspraak van Roos bijna juist was. Hij schrijft onder andere:
Feitelijk is het bijna juist, maar Roos vermeldt niet dat dit voor alle minima in Bergen geldt, en daarom ook voor statushouders (strikt genomen iets anders dan asielzoekers). Een soort politieke presentatie van op zich juiste feiten dus, en dat stond keurig in het stuk. Maar de valkuil van het factcheck-oordeel is dat de weging ontbreekt omdat het metertje over de feiten gaat. Dus het oordeel over Roos luidde 'Bijna goed'. Dat kwam ons op veel boze reacties te staan. Daar kunnen we tegen. Maar zoals we vaker hebben ervaren, leidt het summiere oordeel tot misverstanden. We vervangen het daarom door een zin, waar wel nuance in past. Toch jammer van dat leuke metertje.
Update 21 januari:
Inmiddels heeft de Ombdsvrouw van de Volkskrant in voorzichtige bewoordingen geconcludeerd dat de krant ernaast zat. In het artikel wordt ook naar de versie van deze factcheck verwezen zoals die op joop.nl verscheen.
Halbe Zijlstra suggereerde een jaar geleden dat asielzoekers naar Nederland kwamen voor borstvergrotingen of verkleiningen. Hij had al snel spijt van die uitspraak.
Zie ook feiten en mythes over vluchtelingen en asielzoekers
Veel meer feiten over asielzoekers bij Flip van Dyke
Meer feiten hier, meer onderzoek hier.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Republiek Allochtonië wordt op vrijwillige basis onderhouden. Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over ewoud butter, factcheck, jan roos, mediamisser, mediamissers, vol.
