Factcheck: denken Nederlanders nu positiever over immigranten dan in 1994?
In feiten door Ewoud Butter op 12-12-2017 | 10:04
Volgens het SCP zou de Nederlandse bevolking positiever denken over immigranten. Dat blijkt uit de Sociale Staat van Nederland 2017. Waarop is deze uitspraak gebaseerd en klopt het ook?
Wat beweert het SCP?
In het persbericht waarin de belangrijkste resultaten van de Sociale staat van Nederland 2017, worden samengevat, schrijft het SCP:
Over immigranten is men nu iets positiever dan aan het begin van de jaren negentig. Vond in 1994 nog 49% van de Nederlanders dat er te veel mensen ‘van een andere nationaliteit’ in Nederland wonen, in 2017 is dat 31%.
De conclusies uit het persbericht zijn breed door de pers overgenomen. In een artikel bij de NOS (SCP zelf ook verrast: Acceptatie minderheden is iets toegenomen') verbreedt adjunct-directeur Bijl de conclusie. "Ik vind dat over het algemeen Nederlandse burgers behoorlijk tolerant zijn." Hij vindt de resultaten opvallend omdat het beeld vaak is dat Nederlanders juist aanzienlijk negatiever waren geworden over de multiculturele samenleving.
"Er is natuurlijk een periode geweest dat de omgang met mensen uit andere landen heel moeizaam was. Nu constateren we toch inmiddels dat de houding misschien zelfs weer iets positiever is geworden. Dat is toch niet wat je terugziet in veel media en bij sommige politieke stromingen."
Waarop is de uitspraak van het SCP gebaseerd?
De uitspraak is gebaseerd op cijfers uit onderstaande tabel.
Klopt het ook?
Uit deze tabel blijkt dat in 1994 49% van de bevolking vond dat er te veel mensen van een andere nationaliteit in Nederland woonden en dat dit percentage gedaald is tot 31%. Minder mensen vinden het dus problematisch dat er mensen met een andere nationaliteit in Nederland wonen. Dat lijkt helder.
Het SCP concludeert vervolgens dat Nederlanders positiever over immigranten denken. Dat is een andere groep. Immigranten zijn mensen die zich vanuit het buitenland in Nederland hebben gevestigd. Kinderen van immigranten die in Nederland zijn geboren, zijn geen immigrant meer. 'Mensen van een andere nationaliteit' zijn inwoners van Nederland die niet de Nederlandse nationaliteit beschikken. Dat is ongeveer 6% van de bevolking.
Bedoelt het SCP ook deze groep?
Daarvoor is het nuttig naar de vorige versie van de Sociale Staat van Nederland (2015) te kijken. Daarin vinden we de volgende grafiek. Kijk even naar de onderste rij:
Opvallend is dat niet alleen de respondenten zijn veranderd (in 2017 was het 18 jaar en ouder, in 2015 16 jaar en ouder), maar ook de stelling: het ging in 2015 niet om mensen van een andere nationaliteit, maar om 'buitenlanders'.
In de jaren daarvoor worden, zo blijkt, beide formuleringen gebruikt. In de Sociale Staat 2003 staat bijvoorbeeld de volgende tabel:
Dat de formulering van de stelling er toe doet, blijkt uit een peiling in hetzelfde jaar: in de Rapportage Minderheden 2003 kregen respondenten de volgende stelling voorgelegd: "in Nederland wonen te veel allochtonen". Van de autochtone respondenten was 65% het met deze stelling eens. En, om duidelijk te maken dat het allemaal wat gecompliceerder kan liggen: 67% van de Turkse Nederlanders was het ook eens met deze stelling.
Conclusie
Het klopt dat in de loop der jaren minder mensen het eens zijn met de stelling "er zijn te veel buitenlanders" of "er zijn te veel mensen van een andere nationaliteit in ons land".
Het is echter een onduidelijke stelling, die een veel te smalle basis vormt om, zoals het SCP doet, vervolgens te concluderen dat Nederlandse burgers tolerant zijn, dat ze positiever staan tegenover over immigranten of de multiculturele samenleving denken.
Het verklaart ook niet de in de loop der jaren stijgende aanhang voor partijen die expliciet stelling nemen tegen de multiculturele samenleving en de komst van migranten.
Zie ook:
Lees hier de Sociale Staat van Nederland 2017
De vorige Sociale Staat leidde ook tot een factcheck (Is de groei van islamofobie een mythe?)
Meer over acceptatie minderheden, factcheck, scp.
