Factcheck: De meeste Syrische vluchtelingen zijn man, jong, vrijgezel en relatief hoogopgeleid
In feiten door Ewoud Butter op 08-07-2017 | 14:04
Naar aanleiding van een artikel in de Volkskrant schreef Gerard Krol op zijn blog een factcheck. Hieronder zijn tekst.
1 juli publiceerde de Volkskrant het artikel Smoorverliefd op een Syriër. Het artikel omschrijft een aantal relaties tussen een Syrische man en een Nederlandse vrouw. Ook worden er achtergronden gegeven. Leuk om te lezen.
Wat is het probleem?
Het artikel begint met de volgende inleiding:
De meeste Syrische vluchtelingen zijn man, jong, vrijgezel en relatief hoogopgeleid, en daarmee aantrekkelijk voor Nederlandse vrouwen. ‘Syriërs plaatsen de vrouw op een voetstuk.’
De anti-immigratie Twitteraars vonden hierin een bron van fakenews, verspreid door de Volkskrant. Hun voornaamste twijfels liggen bij het “relatief hoogopgeleid” zijn. Omdat ik niet alleen maar artikelen wil factchecken die negatief spreken over asielzoekers ben ik hier mee aan de slag gegaan.
De stelling is: De meeste Syrische vluchtelingen zijn man, jong, vrijgezel en relatief hoogopgeleid
RECTIFICATIE 9-7-2017 11:20
In dit artikel interpreteer ik “de meeste” als “meer dan de helft”. Ongeveer 75% van de mensen blijkt een andere interpretatie te hebben, die beschouwen het als “de grootste groep”. Bij het volgen van die laatste interpretatie is het aannemelijk dat de grootste groep Syrische vluchtelingen man, jong en vrijgezel is. De stelling is niet meer volledig te controleren omdat er nergens uitgesplitst gepubliceerd is wie van de Syrische vluchtelingen wel/niet vrijgezel zijn.
De opmerking dat “relatief hoogopgeleid” makkelijk verkeerd te interpreteren valt blijft van kracht. Tevens blijkt de uitdrukking “de meeste” ook verwarring te kunnen veroorzaken.
Of deze stelling aannemelijk of niet waar is hangt nu niet meer af van de feiten maar van hoe jij de tekst interpreteert. Geen geschikt onderwerp dus voor een factcheck.
Hieronder de factcheck die ik deed waarbij ik “de meeste” heb geinterpreteerd als “meer dan de helft”.
Oorspronkelijke conclusie
De stelling wordt door mij beoordeeld als niet waar.
De auteurs van het artikel waren niet betrokken bij het opstellen van deze tekst. Die is van de pen van de eindredactie. De eindredactie heeft het aantal jonge vrijgezelle mannen onder de Syrische vluchtelingen overdreven. Tevens hebben ze de indruk gewekt dat het om hoogopgeleide vluchtelingen gaat, terwijl er alleen een vergelijking wordt gemaakt met de vluchtelingen uit Eritrea.
Rectificatie is wat mij betreft gewenst, aangezien het om een gevoelig onderwerp gaat en de betrouwbaarheid van de Volkskrant van het grootste belang is.
De factcheck
Voor de factcheck heb ik de stelling opgesplitst in een een aantal losse stellingen, die ik een voor een ga behandelen.
Terzijde: vluchtelingen is een lastige term. Ik ga er van uit dat de Volkskrant mensen bedoelt die asiel hebben aangevraagd in Nederland. Aangezien het om mensen uit Syrië gaat krijgt bijna iedereen een verblijfsvergunning. De verschillen tussen vluchteling, asielzoeker en statushouder hebben daarom geen grote invloed.
Stelling: de meeste Syrische vluchtelingen zijn jonge mannen
Als we kijken in CBS StatLine zien we dat in 2015 42% van de Syrische asielzoekers een man van tussen de 18 en de 35 was. Ik beoordeel deze stelling dus als niet waar. Het is echter wel zo dat dit een bijzonder grote groep is.
Stelling: de meeste Syrische vluchtelingen zijn vrijgezel
Aan de cohortstudie asiel van het CBS kunnen we niet eenvoudig zien hoeveel Syrische statushouders vrijgezel zijn, aangezien het kan zijn dat ze een partner in het buitenland hebben. In ieder geval is ongeveer 30% alleenstaand. Overigens is dat voor alle Nederlanders ongeveer 15%. Ik beoordeel deze stelling als niet waar.
Stelling de meeste Syrische vluchtelingen zijn relatief hoogopgeleid
Voordat we hier naar kunnen gaan kijken moeten we beslissen wat we met het woord “relatief” bedoelen. In het artikel wordt de vergelijking gemaakt met Eritreeërs, en het is dus relatief ten opzichte van vluchtelingen met een andere afkomst. Dit is bevestigd door een van de auteurs van het artikel.
Voor asielzoekers in opvang zien we het volgende:
| Land | Percentage | Verwacht aantal jaren onderwijs (2015) |
| Syrië | 44% | 12.3 |
| Irak | 9% | 10.1 |
| Eritrea | 8% | 4.1 |
| Afghanistan | 7% | 9.3 |
Bron: UN Human Development Reports voor het aantal jaren onderwijs, Analyse integratie vergunninghouders in Nederland (SER) voor het aantal asielzoekers in opvang.
Hieruit blijkt dat Syrische asielzoekers inderdaad relatief hoogopgeleid zijn als we ze vergelijken met asielzoekers uit Irak, Eritrea of Afganistan. Ik beoordeel deze stelling daarom als waar.
Stelling: de meeste Syrische vluchtelingen zijn man, jong, vrijgezel en relatief hoogopgeleid
Dan nu mijn oordeel over de oorspronkelijke stelling. Meer dan de helft van de Syrische vluchtelingen is geen jonge man en is geen vrijgezel. Daar gaat het al mis. Vergeleken met andere groepen vluchtelingen zijn ze wel relatief hoogopgeleid. Hoe we deze getallen ook combineren, nooit zal een meerderheid al deze aspecten hebben. Ik kan niet anders dan de gecombineerde stelling ook als niet waarbeoordelen.
Rectificeren dus?
Ja. Niet omdat in het artikel zelf zaken staan die niet kloppen, maar omdat veel mensen niet verder komen dan de kop en de introductie. Deze mensen kunnen wel degelijk een verkeerd beeld hebben gekregen van de situatie.
We moeten we in deze tijden van fakenews extra zorgvuldig zijn. Ik stel de volgende tekst voor:
In het artikel “Smoorverliefd op een Syriër” van 1 juni deden we in de inleiding de uitspraak “De meeste Syrische vluchtelingen zijn man, jong, vrijgezel en relatief hoogopgeleid”. Dit klopt niet. Het is wel zo dat een groot gedeelte uit jonge mannen bestaat, dat ze vaker alleenstaand zijn, en dat ze ten opzichte van asielzoekers met een andere herkomst relatief hoog opgeleid zijn.
Wat zeggen de auteurs van het artikel?
Anneke Stoffelen, die het artikel samen met Irene de Zwaan schreef, heeft aangegeven dat de betreffende inleiding is toegevoegd door de eindredactie, niet door de auteurs. Ze geeft ook aan dat er waarschijnlijk “veel” had moeten staan in plaats van “de meeste”. Verder heeft ze verduidelijkt wat er met “relatief hoogopgeleid” bedoeld werd. Bedankt daarvoor!
Moet je nog iets kwijt?
Ja, ik wil nog zeggen dat het hier om statistieken gaat. Er zijn zeker jonge, vrijgezelle en hoogopgeleide mannen die uit Syrië hierheen gevlucht zijn. Statistieken zeggen nooit iets over een individu.
Gerard Krol heeft Chemical Engineering gestudeerd, werkt als Hoofd ICT/ontwikkelteam bij een softwarebedrijf en is bestuurslid van de afdeling van GroenLinks in Leiden. Dit stuk verscheen eerder op zijn blog en is in overleg ook op Republiek Allochtonië geplaatst. Lees van hem bijvoorbeeld ook op zijn blog Bijna 10.000 statushouders valselijk beschuldigd en Asielzoekers, migranten, vreemdelingen, stop de verwarring.
Meer factchecks? Kijk hier of doe mee op Stellingchecker.nl
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over factcheck, gerard krol, immgratie, syriers, vluchtelingen.
