Factcheck: De afgelopen dertig jaar is terrorisme links of islamitisch
In feiten door Ewoud Butter op 26-01-2017 | 15:01
Jan Roos gaf een interview aan de Volkskrant. Een van de onderwerpen die aan bod kwam is dat Roos bedreigd wordt en beveiliging heeft. Hij betaalt dat zelf: "Ik ben hetero, blank en man: dan mag je het zelf uitzoeken." De interviewer zegt dat Geert Wilders wél beveiliging krijgt. Roos regaeert daarop met:
Als je zoals Wilders uitspraken doet over de islam ben je per definitie dood. De afgelopen dertig jaar is terrorisme links of islamitisch.
De context
Roos doet zijn uitspraak naar aanleiding van vragen of hij in Nederland bedreigd wordt en beveiliging nodig heeft. Roos geeft aan dat hij zijn beveiliging zelf betaalt. Vervolgens wordt door de journalisten verwezen naar Wilders, die beveiliging krijgt. Daarop zegt Roos: 'Als je zoals Wilders uitspraken doet over de islam ben je per definitie dood. De afgelopen dertig jaar is terrorisme links of islamitisch.'
Klopt het ook?
Een van de problemen is de manier van tellen van terreur. Wie naar de Europol-gegevens over 2006-2015 kijkt, ziet dat Jihadisten verantwoordelijk zijn voor het grootste aantal terreurdoden in de periode. In die cijfers zijn de 77 doden door de aanslagen van rechts-extremist Anders Breivik niet verwerkt, omdat Noorwegen geen lid is van de EU. Grote aanslagen zijn echter gericht op willekeurige burgers, niet op individuele 'vijanden'. Dat laatste is wel de context waarover Roos het heeft. We moeten dus kijken naar alle aanslagen, niet alleen de grote. Omdat Roos spreekt in het kader van bedreigingen aan zijn adres en dat van Geert Wilders, beperken we ons tot de Nederlandse situatie.
Bij de Global Terrorism Database vinden we een overzicht van aanslagen in Nederland. Hieruit blijkt dat tussen 1987 en 2015 ongeveer 70 aanslagen in Nederland plaats vonden. Bij het merendeel van de aanslagen vielen geen slachtoffers. In totaal verloren 16 mensen bij deze aanslagen het leven. De meeste slachtoffers (7, exclusief de dader) vielen bij de aanslag die Karst Tates op 30 april 2009 in Apeldoorn pleegde. De IRA is de afgelopen 30 jaar in 3 aanslagen verantwoordelijk geweest voor 5 dodelijke slachtoffers. De overige 4 slachtoffers betreffen Pim Fortuyn en Theo van Gogh, een slachtoffer van een aanslag van Dev Sol (1988) en een slachtoffer van een bomaanslag in Rotterdam (1995).
Het politieke motief van Tates was volgens GTD onbekend en dat geldt voor meer dan 50% van de aanslagen. De moord op Els Borst en het bloedbad dat Tristan van der Vlis in Alphen aanrichtte (5 doden) staan niet op de lijst.
Wat betreft de terreuraanslagen waarbij wel duidelijk is tot welke ideologische, politieke of religieuze stroming de dader(s) behoorde(n), ging het voornamelijk (in 12 gevallen) om buitenlandse separatistische organisaties als de ETA, IRA en de PKK, om linkse terreurorganisaties als Dev Sol of om de rechtse Grijze Wolven.
De Nederlandse (linkse) Revolutionaire Anti-Racistische Actie (RARA) was in die periode verantwoordelijk voor 3 aanslagen, het (rechtse) Actiefront Nationalistisch Nederland pleegde 2 aanslagen evenals het Dierenbevrijdings Front en de informele anarchistische beweging. Ook werden er aanslagen gepleegd door een (rechtse) neo nazi groep, de (linkse) anti-nucleaire actiegroep ANGST en het islamitische Hofstadnetwerk. Volkert van der Graaf wordt getypeerd als een "Unaffiliated Individual(s)" Van Van der Graaf is bekend dat hij een milieu-activist was.
In het overzicht is nog niet de aanslag vorig jaar op een moskee in Enschede meegenomen.
Concluderend
De uitspraak dat de afgelopen 30 jaar terrorisme (in Nederland) links of islamitisch is, beoordeel ik als grotendeels onwaar.
Van het merendeel van de aanslagen de afgelopen 30 jaar in Nederland is niet duidelijk tot welke ideologische of religieuze groep de dader(s) behoorde(n). Van de aanslagen waarvan dit wel bekend was, zijn de meeste gepleegd door buitenlandse separatistische groeperingen. Er zijn in Nederland wel meer aanslagen door 'links' dan door 'rechts' gepleegd. Er is in Nederland slechts één aanslag door een moslim gepleegd.
Eerder verschenen op Stellingchecker
Meer over aanslagen, factcheck, terrorisme.
