'Werkwijze Nederlandse politie voorkomt etnische rellen'
In achtergronden op 28-04-2010 | 13:37
Etnische spanningen en incidenten zijn in Nederland niet uitgegroeid tot grootschalige rellen vanwege de gebiedsgebonden werkwijze van de politie. Dat concluderen lector Otto Adang en andere onderzoekers van het lectoraat Openbare Orde & Gevaarbeheersing van de Politieacademie.
Zij onderzochten de vraag waarom Nederland geen grootschalige etnische rellen heeft gehad ondanks het feit dat Nederland de afgelopen decennia is getransformeerd tot een multiculturele samenleving en er wel incidenten met een etnische component zijn geweest. Ongeregeldheden zoals die na de jaarwisseling in de Culemborgse wijk Terweijde uitbraken, en die door sommigen als rassenrel werden betiteld, hebben in Nederland niet geleid tot over een groter geografisch gebied verspreide met elkaar verbonden geweldsuitbarstingen of meerdaagse rellen op etnische grondslag zoals bijvoorbeeld in de Franse banlieues of de binnensteden van Groot-Brittannië. De onderzoekers concluderen dat escalatie wordt voorkomen door een politieaanpak die zich kenmerkt door een balans tussen preventie en repressie en een combinatie van handhaven en empathie. Om deze strategie succesvol te kunnen toepassen zijn nauwe samenwerking met ketenpartners en goede lokale verankering cruciaal. Samenwerking met ketenpartners en lokale verankering zijn wezenskenmerken van de gebiedsgebonden werkwijze van de Nederlandse politie.
Geen voedingsbodem door sociaal beleid
Het al dan niet uitbreken van grootschalige etnische rellen wordt bepaald door structurele, relationele en operationele factoren. Structureel is de uitgangspositie in Nederland in verschillende opzichten beter dan in andere landen zo concluderen de onderzoekers op basis van onder meer literatuurstudie. Zo is in Nederland de achterstand van minderheden relatief klein, evenals de aanhang van extreem rechts. Ook relationele factoren spelen een rol bij de kans op het uitbreken van grootschalige etnische rellen. De wijze waarop in Nederland overheid, maatschappelijke partners en politie gebiedsgebonden op sociale cohesie gericht beleid voeren en achterstanden proberen weg te werken draagt bij aan relaties die minder conflictueus zijn en meer op samenwerken gericht.
Handhaven én empathie
Desondanks kent ook Nederland wel degelijk etnische spanningen en conflicten. Het lectoraat onderzocht vijf van dergelijke incidenten om goede werkwijzen en verbeterpunten in het operationele politieoptreden in kaart te brengen. De maatregelen van de politie blijken er steeds op gericht om met inschakeling van ketenpartners (gemeente, jongerenwerk) en een netwerk van sleutelpersonen te voorkomen dat bewoners solidariseren of sympathiseren met geweldplegers of zelfs steun verlenen. Empathie en intensief informeren zijn daarbij cruciaal. Anderzijds voorkomt de politie nieuwe incidenten door duidelijke grenzen te stellen en repressieve maatregelen te nemen zodat geweld niet zonder gevolgen blijft. Gericht handhaven op de doorgaans relatief kleine groep geweldplegers is daarbij de sleutel.
Gebiedsgebonden politiewerk
Deze aanpak wordt in Nederland getuige de onderzochte casussen met succes toegepast om een escalatieproces te voorkomen. Zo’n operationele aanpak kan alleen werken in een context waarin geen sprake is van uitsluitend of voornamelijk conflictueuze relaties en waarin de structurele factoren geen situatie hebben gecreëerd waarin gevoelens van achterstelling of uitsluiting de overhand hebben. Van belang daarbij is dat zo snel mogelijk na het ontstaan van een incident dat tot verontwaardiging geleid heeft - onafhankelijk van de aard van het incident - gereageerd wordt, voordat de dynamiek van het escalatieproces zijn eigen gang gaat. Dat kan alleen maar slagen wanneer er sprake is van een goede lokale verankering van de politie en andere betrokken instanties.
Bron: deze tekst is overgenomen van de website van de politieacademie
Download hier het volledige onderzoek
Meer over etnische spanningen, onderzoek, politie.
