Sportverslaggeving en raciale stereotypen
In achtergronden op 19-11-2013 | 09:02
De koloniale tijden liggen inmiddels ver achter ons liggen, toch is het oude koloniale onderscheid tussen de fysieke donkere medemens en de mentaal beter bedeelde blanke nog steeds terug te vinden in de Nederlandse sportverslaggeving. Dat blijkt uit scriptieonderzoek van Jireël Verhage. Hij analyseerde de verslaggeving in vier Nederlandse kranten (Telegraaf, Volkskrant, Trouw en Algemeen Dagblad) over het WK voetbal in 2006 en 2010.
Van elke speler werd vastgelegd of ze beschreven werden in termen van fysieke aspecten (schotkracht, snelheid, lenigheid en lichaamsbouw) of in termen van mentale aspecten (als leiderschapscapaciteiten, overzicht, intelligentie en discipline).
De resultaten lieten zien dat donkere voetballers significant vaker dan blanke spelers door de journalist worden weergegeven als fysiek sterker, maar mentaal zwakker. Blanke spelers worden significant vaker weergegeven als mentaal sterk.
Verhage verwijst in zijn artikel op de Nieuwe Reporter naar 'black brawn versus white brains': "het van oorsprong koloniale idee dat Afrikanen zeer geschikt zijn voor fysieke arbeid, maar dat ze het denkwerk beter aan de blanke overheersers kunnen overlaten."
Volgens Verhage is daarmee niet gesteld dat Nederlandse sportjournalisten racistisch zijn. "De mens is nu eenmaal geneigd de eigen groep eerder als superieur te beschouwen dan de outgroup. Die ideeën heeft vrijwel elk mens, meestal zonder dat men zich er bewust van is, en zelfs als men denkt dat dit niet zo is. Ook wat dat betreft blijken sportjournalisten dus net mensen." Wel vindt Verhage het goed wanneer journalisten zich van de onbewuste toekenning van eigenschappen aan (etnische) groepen bewust zijn.
Stereotype beeldvorming blijft volgens Verhage niet beperkt tot voetbal. "Om een hoge maatschappelijke positie te verkrijgen worden in westerse samenlevingen mentale en intellectuele vaardigheden over het algemeen hoger gewaardeerd dan fysieke vaardigheden. Raciale stereotypen helpen daarbij om de machtsverhoudingen in stand te houden."
Hij concludeert dat blanke Nederlandse sportjournalisten door het gebruik van raciale stereotypen meehelpen de machtsverhoudingen binnen de maatschappij in stand houden, terwijl het aanvechten van maatschappelijke ongelijkheid en onrecht juist een kerntaak zou moeten zijn van de media.
Lees het gehele artikel van Jireël Verhage hier.
Lees hier het volledige onderzoeksverslag Van Zonnekoning tot Goddelijke Dikkerd; een inhoudsanalyse naar het gebruik van raciale stereotyperingen in Nederlandse dagbladen
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
