Psychosen onder Migranten: Wisselwerking Tussen Genen en Omgeving?
In achtergronden door Odin van der Stelt op 30-09-2013 | 21:28
Tekst: dr. O. van der Stelt
Onderzoek in diverse landen heeft aangetoond dat het aantal nieuwe ziektegevallen van schizofrenie en gerelateerde psychosen sterk verhoogd is bij bepaalde migrantengroepen en etnische minderheden. Omdat dit probleem vaak nog ontkend of geminimaliseerd wordt (Selten & Cantor-Graae, 2010), betitelen sommige auteurs deze situatie dan ook als een “verborgen epidemie” (Dealberto, 2010) en een “publieke gezondheidstragedie” (Morgan & Hutchinson, 2010). Het verband tussen migratie en psychose is relatief sterk, maar vooralsnog is het niet duidelijk waarom migranten een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van een psychose.
In een recente studie (van der Stelt, Boubakri, & Feltzer, 2013) werd getracht meer inzicht te verkrijgen in de associatie tussen migratie en psychose. De studie richtte zich op Nederlandse niet-migranten en Marokkaanse migranten, die een aanzienlijk verhoogd risico lopen om een psychotische of depressieve episode te ontwikkelen. De onderzoeksdeelnemers in beide groepen werden verder gekarakteriseerd op basis van de aanwezigheid of afwezigheid van een familiegeschiedenis van psychopathologie (d.w.z. het al dan niet voorkomen van psychiatrische problematiek of verslaving bij één of meer familieleden), wat een robuuste risicofactor is voor psychopathologie in het algemeen.
De resultaten lieten zien dat de Marokkaanse migranten met een dergelijke familiare belasting van psychopathologie gekenmerkt werden door opmerkelijk sterke ‘schizotypische’ persoonlijkheidskenmerken (bv. vreemde zintuiglijke waarnemingen, achterdocht, emotionele vervlakking, sociale isolatie of merkwaardige spraak). Daarnaast rapporteerden zij vaker middelen (bv. tabak, cannabis) te gebruiken en vaker angst of depressie te ervaren dan de Marokkaanse migranten zonder familiaire belasting, die niet of nauwelijks verschilden (m.u.v. alcoholgebruik) van de Nederlandse niet-migranten.
De Marokkaanse migranten met een familiaire belasting rapporteerden ook vaker gevoelens van etnische discriminatie, wat nauw samenhing met hun schizotypische kenmerken. Dat wil zeggen, des te vaker zij gevoelens van discriminatie hadden ervaren, des te sterker waren de schizotypische persoonlijkheidskenmerken.
Ook binnen de groep van Nederlandse niet-migranten vertoonden personen met een familiaire belasting hogere niveaus van schizotypische kenmerken en angst of depressie dan personen zonder familiegeschiedenis van psychopathologie, hoewel deze verschillen minder sterk waren dan de verschillen geobserveerd binnen de Marokkaanse migrantengroep.
De onderzoekers concluderen dat niet alle Marokkaanse migranten een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van een psychose of depressie, maar primair migranten die ook een familiaire belasting van psychiatrische stoornissen of verslavingproblematiek hebben. Deze migranten lijken in het bijzonder een extra risico te lopen, niet alleen door hun familiegeschiedenis en opmerkelijk sterke schizotypische persoonlijkheidskenmerken, maar ook door hun verhoogde niveaus van middelengebruik, gevoelens van angst of depressie en percepties van etnische discriminatie. Deze bevindingen laten zien dat Marokkaanse migranten, net als Nederlandse niet-migranten, niet als een homogene groep kunnen worden beschouwd, omdat er grote individuele verschillen bestaan binnen deze etnische minderheidsgroepering.
Volgens de onderzoekers ondersteunen de resultaten het idee dat een wisselwerking tussen een individuele kwetsbaarheid en de chronische blootstelling aan stressvolle sociale omgevingen, inclusief discriminatie en marginalisering, ten grondslag ligt aan de verhoogde incidentie van psychosen onder migranten (Morgan & Hutchinson, 2010; Selten & Cantor-Graae, 2005, 2010; van Os et al. 2008). Dit idee biedt deels ook een mogelijke verklaring waarom de incidentie van psychosen bij niet-westerse migrantengroepen hoger is dan die bij westerse migranten, uitgaande dat niet-westerse migranten -over het algemeen gesproken- blootgesteld zijn aan slechtere sociaaleconomische omstandigheden en hogere niveaus van discriminatie.
In een bredere context dragen de resultaten bij aan de wetenschappelijke evidentie dat, naast genetische en biologische risicofactoren, ook risicofactoren in de sociale omgeving een rol spelen bij de ontwikkeling van schizofrenie en gerelateerde psychosen.
Dr Odin van der Stelt was ten tijde van het onderzoek verbonden aan de Universiteit van Tilburg. Dit artikel is een door Van der Stelt geschreven samenvatting van het artikel dat hij schreef met Dounia Boubakri en Max Feltzer voor het EJOP, het European Journal of Psychology.
Bronnen
Dealberto, M. J. (2010). Ethnic origin and increased risk for schizophrenia in immigrants to countries of recent and longstanding immigration. Acta Psychiatrica Scandinavica, 1-15.
Morgan, C., & Hutchinson, G. (2010). The social determinants of psychosis in migrant and ethnic minority populations: A public health tragedy. Psychological Medicine, 40, 705-709.
Selten, J. P., & Cantor-Graae, E. (2005). Social defeat: Risk factor for schizophrenia? The British Journal of Psychiatry, 187, 101-102.
Selten, J. P., & Cantor-Graae, E. (2010). The denial of a psychosis epidemic. Psychological Medicine, 40, 731-733.
van Os, J., Rutten, B. P. F., & Poulton, R. (2008). Gene-environment interactions in schizophrenia: Review of epidemiological findings and future directions. Schizophrenia Bulletin, 34, 1066-1082.
van der Stelt, O., Boubakri, D., & Feltzer, M. (2013). Migration status, familial risk for mental disorder, and schizotypal personality traits. Europe's Journal of Psychology, 9(3), 552-571. OPEN ACCESS. http://ejop.psychopen.eu/article/view/623
Zie ook op dit blog:
Hulpverlening weet Marokkaanse jongeren onvoldoende te bereiken
Allochtonen vaker depressief of schizofreen
Schizofrenie komt bij (criminele) Marokkaanse jongens opvallend vaak voor
Psychotische kut-Marokkaantjes
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over discriminatie, dounia boubakri, max feltzer, odin van der stelt, onderzoek, psychologie.
Reacties
Jan Beerenhout azn - 01/10/2013 09:59
