Onderzoek naar religieuze identiteitsontwikkeling van strenggelovige moslimjongeren
In achtergronden op 02-06-2015 | 10:14
Het verwerven van kennis, betrokkenheid bij de eigen religieuze gemeenschap en het gehoorzamen van Allahs geboden zijn voor „orthopraxe” islamitische jongeren belangrijke onderdelen van hun religieuze identiteit. Dat stelt onderzoekster Elsbeth-Visser in haar proefschrift.
Elsbeth Visser-Vogel sprak voor haar onderzoek intensief met tien ‘strenggelovige moslimjongeren’ van 20 tot 22 jaar. De leerlingen werden benaderd via de later door examenfraude bekend geworden Ibn Ghaldoun-school.
Orthoprax
Ze gebruikt de term 'orthopraxe' moslims. Orthoprax is echter niet hetzelfde als orthodox, legt ze uit in het Reformatorisch Dagblad. "Problematisch aan het woord orthodox is dat het vooral slaat op de doctrine, de religieuze leer. In mijn onderzoek ben ik echter niet zozeer benieuwd naar wát moslimjongeren precies geloven, maar vooral hóe zij geloven."
Religieuze identiteitsontwikkeling
Uit het onderzoek blijkt dat verschillende personen en informatiebronnen invloed hebben op de religieuze identiteitsontwikkeling van de jongeren. Dat zijn zowel personen met dezelfde opvatting, maar ook personen met tegenovergestelde opvattingen. De jongeren worden door hun ouders weliswaar in het algemeen gevormd worden, maar dat hun religieuze identiteit eerder beïnvloed wordt door religieuze leiders en docenten.
Kritisch ten opzichte van maatschappij
De jongeren hebben volgens de onderzoekster een kritische houding tegenover de maatschappij. Niet in de vorm van geweld of radicalisering, dat keuren ze af, maar wel door sterke gerichtheid op de eigen gemeenschap. In hun verhalen lieten ze merken dat ze zich niet echt verbonden voelen met de Nederlandse samenleving. Toch participeren ze meestal volop: ze hebben (bij)banen, studeren en onderhouden vriendschappen met 'Nederlanders'.
De jongeren doen tot een bepaalde hoogte meedoen in de maatschappij, tot zover de islam hun dat toestaat, vertelt de onderzoekster in het ND. Ze spreken veel in wij/zij, en kennen veel frustraties over de vooroordelen waarmee ze te maken hebben. Ze willen zich aan de wettelijke regels willen houden, maar verlangen ook naar een eigen plek en ruimte voor hun geloof. Die ruimte ervaren ze volgens de onderzoekster nu niet altijd, bijvoorbeeld wanneer ze vijfmaal daags willen bidden of een hoofddoek op school of op het werk willen dragen.
Frustratie
Ook in Trouw is aandacht aan het onderzoek besteed. Hieruit het volgende citaat:
"Soms kan je er niets aan doen dat je haat krijgt. Een keer toen ik radio luisterde werd ik zó kwaad! Ik werd zó kwaad! Ik sloeg gewoon tegen het dashboard aan. De media doen alsof alle moslims dieven zijn. Ík kan wel snel weer rustiger worden. Maar over twee dagen komt er domme geit die een aanslag wil plegen. Zulke dingen gebeuren niet zomaar. Dat gebeurt uit frustratie. Maar dat gaat bij mij niet gebeuren. Want mijn fundament is gewoon keigoed."
Volgens Visser geldt voor elke jongere geldt dat hij of zij gefrustreerd is over de vooroordelen tegenover moslims. Deze jongen in het bijzonder, vertelde ze aan Trouw: "Woedend was hij. Toen hij dit vertelde werd hij op slag weer boos, en begon hij er met zijn vingers bij te knippen. Hij vond het dus ook niet gek dat, als er zo neerbuigend over moslims gedaan wordt, er eens iemand een aanslag gaat plegen."
Radicalisering
Het onderzoek geeft volgens Visser-Vogel niet direct aanleiding om zorgen te maken over radicalisering. "Het roept wel de vraag op of de checklists kloppen om radicaliserende jongeren te signaleren. Ons onderzoek laat zien dat het veel complexer ligt. Sommige jongeren in dit onderzoek participeren in de maatschappij door het hebben van banen en een studie, maar ondertussen hebben zij wel een vorm van segregatie als ideaal."
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over elsbeth visser, Elsbeth Visser-Vogel, islam, islamdebat, onderzoek, orthodox, praktiserend, religie.
