Home » Blog » Achtergronden » Nieuw Amsterdams college kiest voor vrijheid en inclusiviteit en tegen discriminatie

Nieuw Amsterdams college kiest voor vrijheid en inclusiviteit en tegen discriminatie

In achtergronden door redactie op 25-05-2018 | 10:47

Het nieuwe Amsterdamse college, bestaande uit GroenLinks, D66, PvdA en SP maakt in het gisteren gepresenteerde akkoord duidelijk scherpe keuzes vóór vrijheid, inclusiviteit en tegen discriminatie. Op een aantal punten is het akkoord ook nog wat vaag. Republiek Allochtonië keek naar onderwerpen als de aanpak van discriminatie, etnisch profileren, polarisatie en radicalisering, ongedocumenteerden, onderwijs, werk, slavernijmuseum, Zwarte Piet en meer.

Voor vrijheid

Het college benadrukt in het akkoord (een nieuwe lente en een nieuw geluid) de vrijheid om te zijn wie je bent.

In onze stad zijn individuele vrijheid en vrijheid van meningsuiting een groot goed. Dat koesteren en verdedigen we. Amsterdam biedt altijd ruimte voor het vrije woord, creativiteit en ondernemerschap, dat zit in de genen van de stad. Maar vrijheid staat ook onder druk. Amsterdammers moeten zich veilig voelen om in alle vrijheid zichzelf te kunnen zijn, ongeacht afkomst, gender, voorkeuren of opleidingsniveau. Blijvende aandacht is nodig om de verworven vrijheid te bewaken. Het moet ingebakken zijn in het ‘Amsterdams burgerschap’ dat we staan voor onze (digitale) vrijheden en dat we bereid zijn die waar nodig die te handhaven. Vrijheid bestaat immers niet zonder verantwoordelijkheid en zal altijd bevochten moeten worden op intolerantie. Daarom blijft Amsterdam inzetten op acceptatie van anderen, het vrije woord en veiligheid
in onze buurten, scholen en andere ontmoetingsplaatsen.

In de geest van de overleden burgemeester Van der Laan wordt een duidelijke keuze voor de vrijheid van demonstratie gemaakt. Het college schrijft: "Het demonstratierecht is en blijft bijkans heilig".

Tegen discriminatie en racisme

Allerlei vormen van racisme en discriminatie kunnen een bedreiging van die vrijheid vormen. De collegepartijen schrijven: 

Het gif van racisme en discriminatie sijpelt langzaam onze samenleving in en bedreigt onze verbonden stad. Wij mogen en willen daar niet voor wegkijken. Niks doen is daarom geen optie. Want in Amsterdam hoeft niemand zich te schamen voor wie zij of hij is en hoeft niemand bang te zijn om wie zij of hij is. Wie op straat gezet wordt om zijn seksualiteit, bespuugd wordt om haar hoofddoek of zijn keppel, betast wordt vanwege een kort rokje of de deur gewezen wordt om zijn huidskleur zal ons altijd aan haar of zijn zijde vinden. Alle Amsterdammers zijn ons evenveel waard. Hun waardigheid willen wij beschermen.

Optreden tegen discriminatie

Om discriminatie aan te pakken en te bestraffen is veel afhankelijk van landelijke wet- en regelgeving. Het nieuwe college kiest voor het volgende:

• "We zetten mystery-guests vaker en breder in. In de horeca verhogen we sancties op discriminatie (three strikes out).
• We werken niet samen met bedrijven en organisaties die zich schuldig maken aan discriminatie. Als dit zich bij bedrijven en organisaties bewijsbaar voordoet maken we dat actief bekend.
• Om discriminatie tegen te gaan ontwikkelen we handvatten voor het bedrijfsleven. We ondersteunen roze/regenboog, en andere op diversiteit gerichte, netwerken in de stad, in het bijzonder bij de politie en in het onderwijs."

Hiermee wordt invulling gegeven aan een deel van punten die in de verkiezingsprogramma's stonden. 

Vergroten van de meldingsbereidheid

Een belangrijk probleem bij de aanpak van discriminatie is dat de meldingsbereidheid laag is. Mensen die slachtoffer zijn van verschillende vormen van discriminatie en racisme maken hiervan zelden melding of doen geen aangifte. Veel slachtoffers kennen de mogelijkheden niet of hebben er geen vertrouwen in dat de politie en de meldpunten, in Amsterdam het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam (MDRA), er wat mee doen. 
Het MDRA heeft kundige medewerkers, maar is een relatief onzichtbaar meldpunt. Het is bijvoorbeeld, in tegenstelling tot meldpunten in andere steden, niet actief op internet en sociale media en treedt zelden naar buiten met eigen onderzoek of publicaties. Deze onzichtbaarheid blijkt onbedoeld ook uit het programma van het nieuwe college waar de afkorting MDRA opeens een andere betekenis heeft gekregen en voor het "Meldpunt Discriminatie en Racisme Amsterdam" staat. 

Het MDRA krijgt geld via een landelijke regeling, maar het nieuwe college wil aanvullend in het MDRA investeren. Mijn suggestie: begin met het vergroten van de naamsbekendheid en de zichtbaarheid van het MDRA. 

Minstens zo belangrijk lijkt me de campagne die het nieuwe college wil starten met maatschappelijke organisaties om de aangiftebereidheid te verhogen. Samenwerking met bijvoorbeeld LHBTqi-organisaties, islamitische organisaties, joodse organisaties e.d. is hierbij immers van wezenlijk belang. 

Ook komt er een Gemeentelijke Emancipatiemonitor waarmee over de stand van de emancipatie en veiligheid van verschillende groepen wordt gerapporteerd.

Etnisch profileren

Ook samenwerking met de politie is belangrijk. Dat geldt voor de aanpak van discirminatie, maar ook voor het tegengaan van etnisch profileren door de politie. Het Amsterdamse korps is als een van de eerste in Nederland hiermee bewust aan de gang gegaan, maar er is nog veel werk te verzetten. Het nieuwe college schrijft:

In Amsterdam wordt niet etnisch geprofileerd. Met de politie werken we instrumenten uit om het politieoptreden beter te monitoren. De driehoek doet een sterk beroep op het ministerie om de onafhankelijke klachtencommissie uit te breiden met een of meerdere burgerleden. De commissie rapporteert jaarlijks aan de raad.

Control Alt Delete, de organisatie die etnisch profileren op de agenda heeft gezet, reageert positief:

Drie belangrijke punten: 
1) Het politieoptreden gaat gemonitord worden met instrumenten die de gemeente en de politie samen gaan ontwikkelen. De politie Amsterdam onderneemt op dit moment enkele maatregelen tegen etnisch profileren, maar het is onduidelijk of dit effect sorteert. Hier gaat dus binnenkort verandering in komen. Dit punt is een overwinning voor iedereen die zich inzet tegen etnisch profileren - lees hier waarom.
2) De klachtencommissie van de politie wordt uitgebreid met een of meerdere burgerleden. Een diverse samenstelling van de commissie is belangrijk - lees hier waarom. 
3) Tevredenheid over handhaving en de politie wordt periodiek gemeten onder Amsterdammers om het effect van de maatregelen te kunnen beoordelen. Hierbij zal waarschijnlijk ook aandacht zijn voor het feit dat mensen met een migratieachtergrond veel minder vertrouwen hebben in de politie dan autochtone Nederlanders. Waarschijnlijk, omdat het in de verkiezingsprogramma's van D66 én Groenlinks stond. Het is belangrijk om die kloof in vertrouwen te dichten - lees hier waarom.  

Divers personeelsbeleid

Om geloofwaardig te zijn als het gaat om diversiteit en inclusiviteit, zal de gemeente Amsterdam zelf het goede voorbeeld moeten geven. Het college schrijft:

De gemeente Amsterdam is een diverse en inclusieve organisatie. Het personeelsbestand moet een afspiegeling zijn van de Amsterdamse beroepsbevolking en moet daarom meer divers worden in alle lagen van de organisatie. We werken daarom verder aan een inclusieve organisatiecultuur, een inclusief personeelsbeleid en inclusieve werving en selectie.

Dit is een mooi, maar tegelijkertijd tamelijk vrijblijvend voornemen, zonder concrete doelstellingen. GroenLinks stelde quota in haar verkiezingsprogramma voor, maar dat voorstel heeft het blijkbaar aan de onderhandelingstafel niet gehaald. 

Onderwijs en diversiteit

De vier collegepartijen tekenden al voor de verkiezingen samen met BIJ1 en de ChristenUnie het Manifest Kansengelijkheid in het basis- en voortgezet onderwijs. Veel punten uit dit manifest komen terug in het nieuwe programma. De collegepartijen schrijven onder andere:

• "Er komt een grootstedelijk programma om leraren en docenten te ondersteunen bij de omgang met de diversiteit van Amsterdam. Bijzondere aandacht gaat uit naar het voorkomen van onderadvisering.
• We stimuleren burgerschap op scholen en in buurten door programma’s als de vreedzame school en vreedzame wijk.
• We vieren de Amsterdamse diversiteit en geven extra aandacht aan onze gedeelde geschiedenis in het onderwijs (waaronder slavernij, koloniaal verleden en migratiegeschiedenis).
• We stellen een ‘Amsterdamse Burgerschap via Cultuurroute’ samen, die alle Amsterdamse scholen krijgen aangeboden via de gemeente en waarin de thema’s zoals polarisatie, tolerantie, LHBTIQ+’ers en religie, gelijkwaardigheid aan bod komen.
• Ouderinitiatieven en scholen die segregatie tegengaan worden extra ondersteund en beloond.
• De gemeente maakt een kansengelijkheidsplan in samenspraak met scholen. Dit plan omvat: het tegengaan van segregatie, de toegevoegde waarde van informeel onderwijs, mogelijkheden tot stapelen, het voorkomen van onderadvisering, toelatingsbeleid en het maximeren van de ouderbijdrage.
• We investeren bij voorkeur in brede scholengemeenschappen en brede brugklassen, waarmee breed niet meteen ook groot betekent.
• We streven ernaar dat Amsterdamse kinderen voorbereid zijn op het leven in een wereldstad door scholen aan te spreken op het onderwijzen van een tweede taal en internationaal georiënteerd onderwijs aan te bieden.
• Het lerarentekort loopt snel op en is een ernstige bedreiging voor de kwaliteit van het onderwijs. We gaan hier actief mee aan de slag. We investeren in de ontwikkeling van leraren en betrekken leraren bij de inzet van scholingsbudgetten."

Slavernijmuseum, Keti Koti, Zwarte Piet en migratiemuseum

De gemeente Amsterdam zal zich volgens het programma "onverminderd in zetten voor de totstandkoming van het Slavernijmuseum". Vorige week werd duidelijk dat iedereen mag mee praten over de invulling van het museum, een idee van GroenLinks raadslid Simion Blom, gesteund door een groot deel van de vorige raad.

Ook wil het nieuwe stadsbestuur dat Keti Koti groots wordt gevierd en ondersteund.

Over het Sinterklaasfeest en Zwarte Piet, toch onderwerp van een fors debat de afgelopen jaren, staat niets in het collegeprogramma.

Persoonlijk hoop ik dat dit college ook het initiatief zal nemen voor een (nationaal) migratiemuseum: dat draagt bij aan inclusiviteit, aan de erkenning van de bijdragen van migranten aan de Nederlandse samenleving, maar ook aan hun  acceptatie als Nederlandse burgers als iedere andere burger. 

Emancipatie, zelforganisaties en gemeenschappen

Opmerkelijk is de aandacht voor zelforganisaties. In tegenstelling tot de opstellers van het onlangs gepubliceerde manifest van Vrij Links, geloven de Amsterdamse linkse partijen wel in de emanciperende rol van organisaties als vrouwenorganisaties, lhbt-organisaties en organisaties van Amsterdammers met een migratieachtergrond. De collegepartijen schrijven onder andere: 

• We stellen gemeenschappen in staat om zichzelf te organiseren als ze tegelijkertijd werken aan versterking van brede Amsterdamse sociale binding.
• Om een goed beeld te hebben van wat er leeft in verschillende gemeenschappen zal regelmatig overleg met vertegenwoordigers van verschillende gemeenschappen plaatsvinden. Uiteraard worden de opstellers van stembusakkoorden hier ook bij betrokken.

De uitwerking van deze plannen zal ongetwijfeld gaan leiden tot flinke discussies over de zin en onzin van dit soort organisaties en de representativiteit van de gesprekspartners. 

Radicalisering en polarisatie

Weinig aandacht besteden de partijen aan de aanpak van radicalisering en polarisatie. Dat is opmerkelijk.

De polarisatie is de afgelopen jaren in de stad toegenomen. Het is een probleem dat nauw samen kan hangen met de toenemende segregatie in de stad, maar ook effect kan hebben op bijvoorbeeld discriminatie en radicalisering. De collegepartijen besteden er geen aandacht aan. 

Ook voor de Amsterdamse aanpak van radicalisering, toch uitgebreid onderwerp van debat de afgelopen jaren, is weinig aandacht. Het wordt onduidelijk of het nieuwe college de lijn van Van der Laan gaat kiezen of die van Cohen waar meer aandacht voor de preventie van radicalisering was. Winst is dat de partijen de aanpak van radicalisering breed benaderen en zich niet alleen beperken tot radicalisering door moslims. De partijen beperken zich tot:

• Amsterdam blijft onverminderd inzetten op het tegengaan van radicalisering, extremisme en intolerantie in welke vorm dan ook.
• De beveiliging van religieuze instellingen wordt gecontinueerd en met andere groepen zal periodiek, of als daar aanleiding toe is, overlegd worden of ondersteuning of beveiliging noodzakelijk is.

24 uurs opvang voor ongedocumenteerden

De, gezien het stemgedrag de afgelopen jaren van de partijen, niet onverwachte keuze voor een 24 uurs opvang voor ongedocumenteerden, is één van de onderwerpen waarmee het nieuwe college voor een confrontatie met het centrumrechtse kabinet kiest.

De collegepartijen schrijven: "Er wordt een 24-uursopvang ingericht voor ongedocumenteerden die op dit moment in Amsterdam verblijven. In deze voorziening wordt gewerkt aan perspectief (waaronder terugkeer) met professionele begeleiding."

En er wordt een plan ontwikkeld met de volgende uitgangspunten:

• "Er is voor 500 mensen plek die daar anderhalf jaar kunnen blijven. Daarna heeft de burgemeester de discretionaire bevoegdheid verblijfsduur eventueel te verlengen. Bij kwetsbare of zieke mensen wordt dat oordeel in samenwerking met de GGD opgesteld.
• Een persoon in de opvang stelt samen met een professionele begeleider een perspectiefplan op. Na elk half jaar wordt voortgang geëvalueerd om te zien hoe aan perspectief is gewerkt en wordt bekeken wat noodzakelijke vervolgstappen zijn.
• Er komt screening om de zorgbehoefte en noodzakelijke hulp/ondersteuning in kaart te brengen.
• Opvang is kleinschalig, met respect voor privacy, de mogelijkheid om zelf te koken en een zo laag mogelijk beveiligingsniveau.
• Tijdens verblijf in de opvang worden de bewoners niet opgepakt vanwege ontbreken van verblijfsstatus. Hierover worden afspraken gemaakt met politie en bewoners krijgen een pasje ter identificatie.
• Onderzocht wordt hoe stage en/of werk voor hen kan worden ingericht."

Statushouders, werk

Wat betreft het aanpakken van werkloosheid onder groepen die relatief vaker werkloos zijn, heeft het college ten slotte de volgende voornemens:

• "Er komen banenplannen voor Amsterdammers zonder werk waarin extra aandacht is voor verschillende groepen: bi-culturele Amsterdammers, praktisch opgeleide jongeren, arbeidsgehandicapten, statushouders en ouderen. We maken hierover afspraken met mbo’s, lokale ondernemers en ondernemers in de regio.
• We spannen ons in om de samenwerking tussen de gemeente en sociale firma’s te verbeteren en kijken hoe we slimmer budgetten voor zorg en werk kunnen bundelen. We willen sterkere social return-afspraken maken. Het gaat dan om afspraken met partners van de gemeente alsook de gemeente zelf.
• We zetten de aanpak statushouders door en onderzoeken hoe elementen van de aanpak in reguliere programma’s kunnen worden belegd. Bij het aan het werk helpen van statushouders richten we ons op duurzaam en structureel werk in plaats van op snelle uitstroom."

Al met al een programma waarmee het nieuwe college op diverse onderdelen kiest voor een duidelijk links programma, barmhartig en gericht op vrijheid en diversiteit. Op een aantal andere punten heeft het college nog het een en ander uit te werken.  

Lees het hele programma hier

Zie ook:

Diversiteit en aanpak van discriminatie in de coalitieakkoorden van de grote steden (2014)

Waardeert u ons werk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)

Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email

Meer over amsterdam, coalitieakkoord, d66, groenlinks, PvdA, SP.

Reacties