Levensbeschouwelijke organisaties doen niet mee aan polarisatie
In achtergronden op 06-03-2012 | 18:14
Levensbeschouwelijke organisaties in Nederland doen niet mee aan de polarisatie rond moslims en de islam. In reactie op islamkritiek en anti-islamitische uitingen hebben de mainstream islamitische, christelijke en joodse organisaties de banden aangehaald. Dit blijkt uit het onderzoek Religie, binding en polarisatie van dr. Sipco Vellenga en prof. dr. Gerard Wiegers van de onderzoeksgroep Religiestudies van de Universiteit van Amsterdam.
Vellenga en Wiegers onderzochten hoe de leiding van levensbeschouwelijke organisaties reageerde op islamkritische uitingen en welke factoren van invloed zijn geweest op deze reacties. Vijf islamkritische of anti-islamitische uitingen staan centraal in het onderzoek: de film Submission (2004), de Deense cartoonaffaire (2005 - 2006), de film Fitna (2008), de film An Interview with Mohammed (2008) en het Zwitserse minarettenverbod (2009). Vellenga en Wiegers deden onderzoek onder 21 landelijke levensbeschouwelijke organisaties in Nederland: tien islamitische, vijf christelijke, drie joodse, een hindoeïstische, een boeddhistische en een humanistische.
Scala aan reacties
De onderzochte islamkritische uitingen hebben een scala aan reacties opgeroepen. Bij de islamitische organisaties liepen de reacties uiteen van berustend/vermijdend tot verdedigend/afwijzend tot offensief/tegenspel biedend, bij de niet-islamitische organisaties van ondersteunend tot coöperatief tot afzijdig tot kritisch. Fitna van politicus Geert Wilders maakte de meeste reacties los bij de respondenten. Opmerkelijk is dat de organisaties van kleine religieuze minderheden niet hebben gereageerd, terwijl andere organisaties - zoals de christelijke en joodse kerkgenootschappen en de relatief grote islamitische (koepel)organisaties – zich wel hebben geroerd.
‘Waardig en kalm’
De meeste organisaties laten zich positief uit over het overheidsoptreden inzake Fitna. Diverse islamitische organisaties voelden zich door de overheid gesteund in hun motivatie ‘waardig en kalm’ te reageren en in de islamitische wereld op te komen voor het algemeen belang van Nederland. Sommige organisaties waren minder te spreken over de opstelling van de overheid. Zij zijn van mening dat de overheid zich te zeer liet leiden door een negatief beeld van de islam en bovendien na de verschijning van Fitna (te) weinig meer van zich liet horen.
Publicatiegegevens
S.J. Vellenga & G.A. Wiegers: Religie, binding en polarisatie. De reacties van de leiding van levensbeschouwelijke organisaties op islamkritische uitingen.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Het onderzoek is hier te downloaden
Bron: dit bericht is overgenomen van de website van de UvA
Meer over christendom, fitna, hindoeisme, islam, islamdebat, islamkritiek, jodendom, onderzoek, polarisatie, religie, uva.
