KOZP-demo in Den Haag: ‘Donder op Zwarte Piet!’
In achtergronden door Claire Schut op 20-11-2019 | 08:56
Zaterdag 16 november demonstreerde Kick Out Zwarte Piet (KOZP) in zes steden in Nederland en in Willemstad, Curaçao voor een inclusief Sinterklaasfeest. Ook in Den Haag was er een manifestatie. Niet op de grote, kale vlakte van het Malieveld, zoals de meeste media meldden, maar aan het begin van de parkachtige, bomenrijke Koekamp. Een significant verschil, want die locatie is veel makkelijker te beveiligen.
De Koekamp is een grasveldje met wandelpad, een tot ‘Laan van Reagan en Gorbatsjov’ omgedoopt fietspad, enkele oude bomen en het internationale Homo-monument. Het ligt ingeklemd tussen de brede Prinsessegracht en de nog vele bredere, verzonken sleuf van de Koningskade. Met de kopse kanten van dat grasveldje – bij het Centraal Station en de Bosbrug – afgegrendeld door ‘drie tot vier pelotons’ van de politie en de Mobiele Eenheid (ME), agenten te voet, te paard en op de fiets, motoragenten, hondenbegeleiders en undercover agenten, een stuk of 10-14 ME-voertuigen, arrestantenbussen en het alziend oog van een camera-surveillancebus is het de perfecte locatie om lastige en/of bedreigde demonstranten veilig op te hokken.
Veilig was het zeker – met dank aan alle politie-inzet (exacte cijfers wil Politie Haaglanden niet geven) en eveneens met grote dank aan de KOZP-organisatie die werkelijk alles in het werk heeft gesteld om er een vredelievend en geweldloos protest van te maken. Het was ook veel malen veiliger dan je na de extreem intimiderende en gewelddadige verstoring van de KOZP-vergadering op 8 november in Den Haag had durven hopen.
Sterker, er lieten zich verbazingwekkend weinig pro zwarte pieten zien. Mogelijk hadden de meesten het te druk met het jaarlijkse uitje, de Sinterklaasintocht vanaf Scheveningen-Haven door de stad naar het Plein. Slechts een enkeling stond met zijn zwart geverfde en gevederde kinderen op de stoep aan de overkant van de gracht te joelen. Af en toe reed er een auto langs. Dan klonk er geschreeuw: “Zwarte Pieieieiet!” en stak een gebalde vuist uit het open raam. En er waren wat voetgangers met zwart gelakte koppen. Die werden door de politie staande gehouden, op hun ID gecontroleerd en soms – al dan niet na een vriendelijk praatje – weggejaagd: ‘En nu weg! Anders kom ik je halen!’ Dat ging bij andere KOZP-demonstraties in de afgelopen jaren wel anders.
Ditmaal in Den Haag geen grote groepen losgeslagen hooligans en geradicaliseerde pro-pieters. Geen vuurwerkbommen, eieren of verf. Geen knuppels of door de lucht vliegende blikken bier. Nauwelijks (zichtbare) intimidatie en gedreig, verbaal of fysiek geweld. Een grote opluchting.
Maar dat weet je niet van tevoren, als demonstrant. Dus houd je met alles rekening en neem je je maatregelen. Stevige schoenen. Laagje over laagje gekleed tegen de kou, het sjorren en stompen. Geld, proviand, iets te drinken. ID en OV-kaart in de kontzak. Samen reizen. Onderweg je gedeisd houden. Voorzichtig zijn met mensen die je niet kent. Alles wat kan provoceren – buttons, vlaggen, demonstratieborden – onopvallend weggemoffeld in tassen en jassen. Opletten wat er om je heen gebeurt. Als groep dicht bij elkaar blijven. Eén gezamenlijke aanvliegroute via het Centraal Station. Met z’n allen tegelijk samengedromd naar de Koekamp, omringd door een cordon van politie en ME.
Pas op de Koekamp aangekomen, bij het zonnig gele podium op het grasveldje tussen gracht en sleuf zag je de gezichten ontspannen, een eerste glimlach. Buttons en stickers werden opgeplakt, vlaggen en spandoeken uitgevouwen: ‘Zwarte Piet Is Racisme!’ Vanaf dat moment zat de sfeer erin.
Veel demonstranten kenden elkaar. Er werd hartelijk omarmd, gezoend, gegroet. Er waren groepen uit Rotterdam, Utrecht, Den Haag, Amsterdam en van elders. Er werd gefotografeerd en gefilmd, door de aanwezige pers en door de demonstranten zelf. Sommigen toonden hun gezicht frank en vrij, zonder zichtbare angst. Anderen probeerden met hoodies, zonnebrillen, petten, doeken en mondkapjes herkenning te voorkomen, want ‘sommige werkgevers vinden die demonstraties maar niks’ en de ‘pro zwarte pieten staan te filmen’: wee je gebeente als die erachter komen wie je bent en waar je woont. Tegelijk was het oppassen geblazen om niet te worden aangehouden, want ‘gezichtsbedekking is verboden!’ waarschuwde KOZP zorgzaam vanaf het podium.
Het liefst had KOZP langs de route van de Sinterklaasintocht gedemonstreerd, maar daar had ze voor de lieve vrede van afgezien. Misschien maar goed ook, dat heeft beslist pijn en ergernis gescheeld, want er liepen in de Haagse Sinterklaasoptocht beschamend en provocerend veel zwarte pieten mee. Met een klein, maar saillant detail: het ging daarbij vrijwel uitsluitend om volwassen pieten. De echte kleine kinderen (behalve die van de pro pieters) voor wie dit feest toch eigenlijk is bedoeld, waren veelal verkleed als roetveegpiet (‘zwarte piet light’ aldus Mitchell Esajas) of helemaal ongeschminkt. Allemaal witte zachtroze gele puur-natuur bruine en zwarte bekkies, kraaiend van plezier. Ook dat maakte iets heel duidelijk: het maakt de kinderen geen moer uit, die hadden pret voor tien.
Op de Koekamp konden ruim 700 demonstranten ondertussen luisteren naar toffe performances van Mad Rev, Amartey, Zaïre Krieger, Lisette Ma Neza en Mc Lost. En naar een aantal krachtige sprekers, onder wie raadslid Fatima Faïd van de Haagse Stadspartij, Volkskrant-columniste Asha ten Broeke, Levi Ommen van de Afro Student Association en KOZP-voorman Mitchell Esajas. Veel van hen pleitten ervoor dat de politiek krachtig stelling moet nemen tegen het geweld, de radicalisering, het racisme en de discriminatie van een aanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking.
‘We moeten ons uitspreken tegen Zwarte Piet, tegen anti-zwart racisme (…) en discriminatie, tegen politieke lafheid, tegen kapitalistische en polariserende media, en tegen uitsluiting!’ hield Fatima Faïd haar publiek voor. ‘En we moeten strijden vóór inclusiviteit, gelijkwaardigheid, gerechtigdheid en solidariteit!’ Net als de andere sprekers kon ze rekenen op een groot applaus. De boodschap was duidelijk: Zwarte Piet is racisme en dat moet afgelopen zijn – wat KOZP betreft al in 2020. Helemaal. Aangevuurd door Mitchell Esajas scandeerden de demonstranten in koor: ‘Weg met Zwarte Piet!’ ‘Donder op Zwarte Piet’ ‘No more Blackface!’ De saamhorigheid en het enthousiasme waren groot.
Zo werd het een fantastische demonstratie. Harmonieus, vredelievend en bij wijze van uitzondering relatief ongestoord door de Pro Zwarte Pieten Brigade, dus geweldloos. Mede daardoor was de sfeer niet alleen opperbest, maar zelfs een beetje uitgelaten en feestelijk – zoals dat eigenlijk ook hoort bij demonstraties, de vrijheid van meningsuiting en andere feesten van de democratie.
Veel te snel was het afgelopen. Toen moesten de buttons af, de banners opgerold, de kleurige parapluis met ‘zwarte piet is racisme’ terug in de tas. Eigenlijk had KOZP na afloop nog een petitie aan de minister-president en de Tweede Kamer willen aanbieden, om Mark Rutte ertoe te bewegen zich eindelijk ferm en duidelijk uit te spreken tegen racisme en het extreme geweld tegen vreedzame voorstanders van hoogst noodzakelijke veranderingen. Maar dat mocht niet, helaas. Vanwege de veiligheid, u weet wel. Dus vertrokken de demonstranten – omwille van diezelfde veiligheid – allemaal tegelijk, in grote drommen en gesecondeerd door de politie en ME, richting Centraal Station.
Het was een prachtige dag.
Zie ook:
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)
Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email
Meer over KOZP, zwarte piet.
