KIS presenteert onderzoek naar toekomstverwachtingen jongeren
In achtergronden op 16-05-2017 | 13:36
Een vaste baan, een eigen huis, reizen en samenwonen. Dat is het toekomstbeeld van Nederlandse jongeren, met en zonder migratieachtergrond. De overgrote meerderheid wil later ook in Nederland blijven wonen.
Als het gaat om hun vertrouwen in de toekomst, lijkt de opleiding van jongeren én die van hun ouders een belangrijke rol te spelen.
De helft van de jongeren met een migratieachtergrond heeft ervaring met discriminatie vanwege hun culturele achtergrond. Marokkaans- en Turks-Nederlandse jongeren geven aan daarnaast ook discriminatie vanwege religie te ervaren. Hoewel discriminatie jongeren van alle opleidingsniveaus lijkt te treffen, houdt een deel van de – met name hoogopgeleide - jongeren zich bewust niet met berichten over discriminatie bezig. Ook laten zij hun toekomstplannen door ervaren discriminatie niet beïnvloeden.
Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerde verkenning van het Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS).
In een verhard maatschappelijk debat waarin polarisatie de boventoon lijkt te voeren, biedt een deel van het rapport Gedeelde Toekomst soelaas. Onderzoeker Eva Klooster (op projectbasis verbonden aan het Verwey-Jonker Instituut) noemt het zelf een nuancering, een verkenning die ‘laat zien hoeveel jongeren eigenlijk met elkaar delen’. Bijna duizend jongeren tussen de 14 en 23 jaar, van wie veertig procent met een migratieachtergrond, vulden een vragenlijst in. Nog eens veertig van hen zijn ook geïnterviewd,
Jongeren hechten veel waarde aan een vaste baan en inkomenszekerheid. Trotse ouders, reizen, een eigen woning en een partner staan ook hoog op de wensenlijst. De meerderheid wil in de toekomst in Nederland wonen vanwege goede toekomstkansen, familie, vrienden, waarden als vrijheid en omdat het simpelweg in Nederland goed bevalt. De groep jongeren die zich een toekomst buiten Nederland voorstelt, wil in het buitenland studeren of werkervaring op doen. Jongeren met een Antilliaanse achtergrond hechten van alle groepen het minst aan een toekomst in Nederland. Surinaams-Nederlandse jongeren vallen op vanwege een internationale oriëntatie, zij laten opties open en zien zichzelf van alle groepen het vaakst als ‘wereldburger’. Verhuizen naar de herkomstlanden van ouders is voor een kleine groep een optie. Het percentage dat hiervoor kiest is het laagst onder Marokkaans-Nederlandse jongeren en het hoogst onder Turks-Nederlandse jongeren.
Opleiding van invloed op vertrouwen
Jongeren met hoogopgeleide ouders zien de toekomst op veel terreinen positiever in dan jongeren met laagopgeleide ouders. Klooster vult aan: ‘We vonden bij een groot aantal van de vragen over de toekomstverwachtingen een sterkere relatie met het opleidingsniveau van jongeren én van hun ouders, dan met de etnische afkomst van de jongere. Volgens de onderzoeker onderstreept het rapport daarmee hoeveel onderwijs bijdraagt aan het welbevinden en het positieve toekomstbeeld van jongeren. Ook waarschuwt deze verkenning ons voor het gevaar dat bij hedendaagse vraagstukken te gemakkelijk een verklaring wordt gezocht in afkomst en etniciteit, aldus Klooster. ‘Maar onze bevindingen vragen ook om nuance en vervolgonderzoek. Hoe je denkt over je toekomst hangt van vele factoren af, wij voegen daar nu de factor "opleiding van de ouders" aan toe.’
Discriminatie
Uit het KIS-rapport blijkt ook dat veel jongeren, vooral met een migratieachtergrond, discriminatie ervaren. De helft van de jongeren met een migratieachtergrond heeft ervaring met discriminatie vanwege hun culturele achtergrond. Marokkaans- en Turks-Nederlandse jongeren geven aan daarnaast ook discriminatie vanwege religie te ervaren. Hoewel discriminatie jongeren van alle opleidingsniveaus lijkt te treffen, laat het onderzoek zien dat een deel van de – met name hoogopgeleide - jongeren zich bewust niet met berichten over discriminatie bezighoudt en de toekomstplannen daar niet op afstemt. Zo kiezen zij ervoor niet te veel bezig te zijn met negatief nieuws over wat er gebeurt in de wereld, maar de focus te houden op hun eigen carrière.
Hoe deze jongeren omgaan met discriminatie bevat elementen van de vermijdende en de conformerende strategie zoals die benoemd zijn door onderzoeker Jurriaan Omlo. Ze erkennen wel dat er vooroordelen bestaan, maar proberen het te negeren door zich op iets anders te richten. Door de aandacht te vestigen op hun toekomstplannen, proberen ze zich niet te laten belemmeren door vooroordelen en discriminatie. Mogelijk doen ze extra hard hun best om te slagen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Klooster: ‘Bij ons onderzoek naar discriminatie op de stagemarkt kregen we signalen dat een deel van de mbo-studenten wel kiest voor mijden van discriminatie en hun plannen daarop aanpassen. We zagen bijvoorbeeld dat de angst voor en de ervaring met discriminatie maakt dat een deel van deze studenten gaat solliciteren bij werkgevers met dezelfde etnische achtergrond. Dat is een andere manier van omgaan met discriminatie. Daarin herkennen we het beeld dat uit het onderzoek van het SCP naar voren kwam in het rapport Werelden van verschil.' Dat rapport liet eind 2015 een somber beeld zien: Marokkaans- en Turks-Nederlandse jongeren voelen zich uitgesloten en voelen zich daardoor geen onderdeel van de Nederlandse samenleving.
Intercultureel contact
De invloed van het opleidingsniveau van de ouders, zoals eerder in dit artikel over geschreven, is tenslotte ook mogelijk van invloed op het zogenoemde inter-etnische contact. Jongeren met een migratieachtergrond wonen vaker in cultureel gemêleerde wijken en hebben vaker interculturele contacten dan jongeren met een Nederlandse achtergrond, zo blijkt uit de verkenning. Het percentage jongeren dat aangeeft dat zij liever omgaat met een jongere van dezelfde culturele achtergrond, is bij jongeren van Nederlandse komaf hoger dan bij jongeren met een migratieachtergrond.
Bron: KIS
Lees het onderzoeksrapport Gedeelde Toekomst hier
Meer onderzoek op Republiek Allochtonië hier.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over discriminatie, eva klooster, interculturele contacten, jongeren, KIS, onderzoek.
