Huidige generatie Syriëgangers bevat relatief veel bekeerlingen
In achtergronden door Ewoud Butter op 06-04-2016 | 14:43
Syriegangers hebben zich meestal niet lang in de islam verdiept. Dat blijkt uit een onderzoek van het internationaal centrum voor contra-terorisme (ICCT) in Den Haag. Opvallend is ook dat het aantal bekeerlingen relatief hoog is.
Uit het onderzoek van het ICCT blijkt dat naar schatting 3.900 tot 4.300 mensen uit EU-landen zijn afgereisd naar de oorlog in Syrië en Irak. Een meerderheid is afkomstig uit vier landen: Frankrijk (minstens 900 strijders), het Verenigd Koninkrijk (minstens 760 mensen), Duitsland (minstens 720) en België (minstens 420). Onze zuiderburen leveren hiermee naar verhouding de meeste Syriëgangers. Andere Europese landen waaruit grotere groepen jongeren naar Syrie en Irak zijn vertrokken, zijn Zweden (minstens 300), Oostenrijk (minstens 250), Nederland (minstens 220), Denemarken (minstens 125) en Spanje (minstens 120).
Ongeveer een derde van de Syriëgangers is teruggekeerd naar het land van herkomst, minstens 14% is overleden. Van de Nederlandse Syriëgangers zijn er naar schatting 40 teruggekeerd en 42 overleden.
Er is volgens het onderzoek van het ICCT geen helder profiel te geven van de Syriëgangers. Het gaat voornamelijk om jonge mannen, afkomstig uit de grote stad. Opvallend, schrijft het ICCT, is de steeds jongere leeftijd van de uitreizigers en de groeiende groep vrouwen. Veel Syrëgangers hebben een crimineel verleden en er zijn aanwijzingen dat een deel van de uitreizigers al eerder geestelijke problemen had. Dat sluit aan bij Nederlands onderzoek waaruit bleek dat ongeveer 60% van de Nederlandse Syrëgangers psychische problemen had.
De huidige generatie Syriëgangers heeft zich volgens ICCT amper door religie geïnspireerd. Men zoekt eerder een doel om zijn frustratie over maatschappelijk falen of uitsluiting op te richten, dan dat de jihad geldt als religieuze verplichting. Radicalisering kan razendsnel plaats vinden, soms zelfs binnen 30 dagen.
De onderzoekers concluderen dat de huidige strijders, in vergelijking met de strijders die eerder naar Afghanistan, Irak en Somalie vertrokken, zich minder verdiept hebben in de islam. De onderzoekers citeren in dit verband Oliver Roy en noemen de jihadisten eerder "radicalen" dan "islamisten". Ze verwijzen hierbij ook naar ander onderzoek waaruit zou blijken dat militante interpretaties van de islam worden gebruikt als een rechtvaardiging van geweld en concluderen: "It is important to stress that evidence so far does not seem to support the notion that religious conviction is the initial push factor in most cases, even though it does play a role as a pull factor exploited by recruiters, and as a legitimation of the violence later on in the process of radicalisation."
Dit sluit aan bij eerder onderzoek van de Britse geheime dienst MI5 waaruit bleek dat de meeste van de door hen onderzochte extremisten op religieus vlak nog beginnelingen zijn. MI5 meent dat er duidelijke aanwijzingen zijn dat een stabiele religieuze identiteit bescherming biedt tegen gewelddadige radicalisering. Ook de AIVD schreef in het jaarverslag 2014: "Doorgaans is de kennis die de meeste jihadisten van de islam hebben oppervlakkig en uitsluitend gebaseerd op bronnen die een uiterst radicale en gewelddadige interpretatie van de islam voorstaan."
Bekeerlingen
Opvallend is tot slot de volgens de onderzoekers van ICCT groeiende groep bekeerlingen. Tussen de 6% (België) en de 23% (Frankrijk) van de strijders is niet als moslim geboren. Gezien de samenstelling van de moslimbevolking in de Europese landen betekent dit dat de bekeerlingen waarschijnlijk flink oververtegenwoordigd zijn. Het rapport van het ICCT geeft geen cijfers over het aandeel Nederlandse bekeerlingen. Wel werd eerder bekend dat 28% van de ouders die vanwege radicalisering van hun kind een beroep doen op de Hulplijn Radicalisering, autochtoon zijn.
Het gehele rapport leest u hier
Ewoud Butter is onderzoeker, schrijver en hoofdredacteur van Republiek Allochtonië.
Lees ook:
Steeds meer Marokkaanse Nederlanders actief tegen radicalisering
Het blijft gissen wat beste aanpak radicalisering is
Veel meer artikelen over radicalisering op dit blog hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over ewoud butter, ICCT, onderzoek, radicalisering, terroristen.
